Zimbra Open Source Edition Mail Sunucusuna Zextras Kurulumu ve Zxbackup Modülü

 

 

Zimbra, mail sunucusu için gönüllülük temelinde, ücretsiz olarak geliştirilen birçok uygulamaların olduğu gibi bir o kadar da ücretli uygulamalar mevcuttur. Biz de bu makalemizle sizlere belirli ücret karşılığında sunulan ZeXtras aracın kurulumu ve ZxBackup modülün yapılandırılmasını uygulamalı olarak aşağıda anlatıyor olacağız.

ZeXtras aracı; zimbra mail sunucusuna kolay kurulan ve içersinde gömülü olarak gelen modüller ile, web yönetim panelinde yapılması mümkün olmayan veya konsoldan yaptığınız kritik işlemleri; görsel,basit ve anlaşılır şekilde yapmanıza olanak sağlamaktadır. ZeXtras aracın içerisinde 5 adet modül bulunmaktadır.

 

• ZeXtras Suite Backup
• ZeXtras Suite MOBILE
• ZeXtras Suite POWERSTORE
• ZeXtras Suite ADMIN

·         ZeXtras Suite CHAT

 

Yukarıda maddeler halinde sıralamış olduğumuz her modülün farklı görevleri vardır. Sadece ihtiyaç duyulan modül satın alınabileceği gibi, istenirse birden fazla modül de belirli bir ücret karşılığında alınabilir.

Yukarıdaki kısa bilgilendirmeden sonra artık zimbra mail sunucumuza ZeXtras aracın kurulumuna geçebiliriz.

İlk olarak sunucumuza ssh yardımı ile uzaktan bağlantı sağlıyoruz.

Bağlantı sağladığımız sunucumuzun cd komutu yardımı ile kök dizininde bulunan /tmp dizinine giriş yapıyoruz. Sonra wget komutu yardımı ile http://www.zextras.com/zextras-download-for-zimbra.html adresinde bulunan ZeXtras aracın son versiyonunu sunucumuza indiriyoruz.

 

 

 

İndirdiğimiz dosya “tar” formatı ile sıkıştırıldığından, aşağıdaki komut ile dosyayı açıyoruz. Açma işlemi sonrası oluşan dizinin içine cd komutu yardmı ile giriyoruz.

 

ZeXtras kurulumunu başlatmak için “./install.sh all” komutunu çalıştırıp, karşımıza çıkan lisans sözleşmesini (Y) ile onaylayarak geçiyoruz.

 

Bu ekranı ise bir tuşa basarak geçiyoruz.

 

 

Kurulumu gerçekleştirdiğimiz ağımızda TCP nin 8735 nolu portu kullanılmadığı için biz de bu ekranı (Y) deyip geçiyoruz.

 

Bu ekran yüklemenin başlaması için zimbra servislerinden mailbox servisin kapatılıp sonra tekrar başlatılacağını söylemekte. Bizde (Y) deyip geçiyoruz

 

 

Karşımıza çıkan ekranda yükleme işini başlatmak istiyor musunuz sorusuna (Y) diyoruz ve kurulumu başlatıyoruz.

 

 

Kurulum işlemi sonlandıktan sonra, web yönetim panelinin Ev bölümünde ZeXtras aracın yüklendiğini görüyoruz. ZeXtras aracına giriş yaptığımızda yüklenen modülleri de görmemiz mümkün.

 

 

Zextras Backup modülü COS ayarlarını (Hizmet Sınıfı) , sunucu ayarlarını, kullanıcı hesaplarını datalarını da dahil olmak üzere, yedekleme ve geri yükleme işlemleri için geliştirilen basit ama çok fonksiyonlu bir modüldür.  Modül çalıştığında, o anki tarihi ve saat bilgilerini alınan yedeğe etiketler. Bu sayede ilerde sunucuda oluşabilecek bir problemde, istenilen tarihli yedeğe dönmemizi sağlar.
Backup modülünde 3 farklı yedekleme yöntemi bulunmaktadır. Bunlar FullScan, SmartScan ve RiealTime dır.

 

Full Scan : Mail sunucusu üzerinde bulunan backup sistemi ile senkronize çalışmayı hedeflemektedir. İlk çalıştırıldığında sunucu üzerindeki COS (Hizmet Sınıfı) , Sunucu ayarları ve kullanıcı hesaplarının o halinin yedeğini alır. İkinci veya üçüncü taramalarda COS, Sunucu ayarları ve kullanıcı hesapları üzerinde bir değişiklik var ise bu değişikliği fark edip, farklı bir isim ile sunucunun o halinin yedeğini alır. Bu işlem sayesinde, fullscan silinen hesaplar veya bozulan sunucu ayarlarının geri gelmesine yardımcı olur.

 

Smart Scan : Fullsacan ile arasındaki belirgin özelliği ise sadece kullanıcı bazlı yedekleme yapmasıdır.

 

Rieal Time Backup: Sunucu üzerinde devamlı çalışır durumdadır. Bu sayede sunucu üzerinde gerçekleştirilen değişikliği hemen fark eder ve sunucunun o halinin ayrı yedeğini alır. Bu işlemleri gerçekleştirmek için RedoLog dan ciddi anlamda yararlanır.

 

Kısa bilgilendirmeden sonra backup modülünü uygulamalı olarak inceleyebiliriz.

Backup sekmesine girildiğinde ilk yapılması gereken modülün aktif edilmesidir. Bu işlem için sağ üst taraftaki Initialize NOW!  butonuna tıklıyoruz. Karşımıza çıkan (“Do you want launch a Full Scan?”) soruya (Evet) diyerek makinemizin o anki tam taramasını da başlatıyoruz.

 

 

 

Karşımıza çıkan bilgi mesajına evet dedikten sonra, sağ üstteki Initialize NOW! butonu yerine Run Fullscan butonunun belirmesini bekliyoruz.

 

 

ZxBackup’ ın sayfası 4 ana bölümden oluşmaktadır. (Basic Backup Configuration, COS Management,Statistics ve Import/Export) Bu sayfayı aşağıda kısa yorumlayalım.

 

 

Basic Backup Configuration : Bu bölümde yedeklerin nereye kayıt edileceği ve çalışma süreçleri ile ilgili ayarların yapıldığı bölümdür.

 

Backup Path : Yedeklerin tutulduğu yeri göstermektedir. İstenirse bu kısma bir disk yolu yazılarak yedekleri farklı veya harici bir alana aktarıla bilinir.

 

Minimum Space Threshold (MB): ZxBackup çalışması için gerekli en az boş disk alının tanımlandığı bölüm. Bu bölüm sunucunun yoğunluğu ve özellikleri ilgili olarak farklı değerler girile bilinir.

 

Enable Scan Operation Scheduling :Bu bölümde tarama planlamasın etkin veya devre dışı bırakıla bilinir.

 

Daily SmartScan at : Smartscan işleminin hangi saatte başlayacağı ayarlandığı bölüm.

And FullScan on : Fullscan işlemini manuel olarak başlatabildiğimiz gibi, istenilirse otomatik olarak hangi günlerde başlayacağını buradan seçebiliriz.

 

Rial Time Scanner : RedoLog tarafından sağlanan bilgi akışı takip eder , bunda posta sunucusunun tüm olaylarını okur. Okuduğu bu b ilgilerde sistemde veya herhangi bir hesapta değişik olduğunda bir önce yedeklenmiş verileri ile karşılaştırır, yedekleme sürecine yardımcı olur.

 

Cos Management: Bu bolüm Cos yedekleme ayarlarının yapıldığı bölümdür.  Yedekleme başlatıldığında Backup Enable içinde bulunan Cos’ ların yedekleri alınır. Yedeklenmesini istemediğiniz Cos ları Backup Disable bölümüne aktarmanız yeterlidir.  

 

Statistics :Yedekleme süreçleri hakkında anlık ve genel bilgilendirme ekrandır.

 

IMPORT/EXPORT: Bu bölümde ise sunucu üzerinde yedekleme ve geri yükleme işlemleri yapılmaktadır.

 

 

ZeXtras Backup modülü ile yedekleme geri yükleme yöntemleri

Bu bölümde sunucumuzun full yedeğinin nasıl alındığını, silinen bir hesabın veya Hizmet Sınıfının geri nasıl yüklendiğini aşağıda uygulamalı olarak anlatıyor olacağız.

 

Şöyle bir senaryo düşünelim. Zimbra Collaboration Open Source Edition 8 yüklü bir mail sunucumuz var. Bu mail sunucumuzda tanımlı 10 kullanıcı mevcut. Bu Sistemin full yedeğini almak istiyoruz (Sistem ayarları, kullanıcı hesapları, COS ayarları). Ayrıca seçtiğimiz bazı account hesapların yedeklerini ise haftanın belirli gününde ve saattin de sistemin otomatik almasını istiyoruz. Hatta bu işlemler olumlu veya olumsuz sonlandığında, bilgilendirme maili gelmesini istiyoruz.

 

İlk olarak süreç ile ilgili bilgilendirme mesajının geleceği bir mail adresini tanımlıyoruz. Bu işlem için zimbra’nın web admin paneldeki Ev bölümünde bulunan ZeXtras aracına giriş yapıyoruz. Açılan sayfanın sol altındaNotifications bölümdeki Notification E-Mail recipient address yazan yere bilgilendirme mesajın geleceği mail adresini yazıyoruz.

 

 

Şimdi artık Run Fullscan ile sistemin tam yedeğini alabiliriz. Süreci başlatmak için sol sekmelerden ZxBackup seçiyoruz. Açılan sayfanın sağ üsttün de bulunan Run Fullscan butonuna tıklıyoruz. Böylece sunucumuzun tam yedeğini başlatmış bulunuyoruz. Bu işlemin sonlanması sunucunuzun yoğunluğuna göre değişiklik gösterebilir.

 

Şimdi ise smartscan işlemini kullanarak mail sunucumuzda kullanıcı bazlı ve o kullanıcılara ilişkili Cas’ ların yedeğinin nasıl alındığını sizlere uygulamalı olarak göstereceğiz.

 

Aşağıda yapacağımız konfigürasyon sayesinde seçtiğimiz account’ ları ve Cas’ ları belirlediğimiz yere sistem otomatik olarak her pazar saat 04:00′ de yedeğini alacak. Konfigürasyon hazırlamak için, ZxBackup dashboard daki “Basic Backup Configuration” bölümünü yukarıda söylediğimiz gün ve saate göre değiştiriyoruz.

 

 

Yukarıda yapmış olduğumuz konfigürasyon’ da yedekleme işleminin hangi gün ve saatte çalışacağını belirttik. Son adım olarak bu konfigürasyona hangi kullanıcıların dahil edileceği. Bu işlem için Yapılandırma bölümündeki Hızmet Sınıfı sekmesine giriyoruz.

Zimbra kurulumu esnasında sistem tarafından otomatik oluşan default COS sağ tıklayıp “Yeni” seçiyoruz.

Yeni oluşturacağımız Hizmet Sınıfına “smartkullanıcılar” isimi verip ve bu hizmet sınıfına ilişkilendireceğimiz kullanıcıların yetkilerini ayarlıyoruz. Örnek; Mail kotasını, kullanacağı temayı vs. ayarladıktan sonra hizmet sınıfı yapılandırmasını sonlandırıyoruz.

 

 

Bir sonraki işlem yukarıdaki oluşturduğumuz hizmet sınıfına istediğimiz kullanıcıları ilişkilendirme.

Örnek olarak Hesaplar bölümündeki [email protected] kullanıcımızı sağ tıklıyoruz. Açılan sayfadaki Hizmet Sınıfı yazan yere, yukarıda oluşturduğumuz “smartkullanıcılar”  yazarak kullanıcımızı “smartkullanıcılar” ile ilişkilendirmiş bulunuyoruz. 

 

 

Açtığımız (smartkullanıcılar) hizmet sınıfının COS Management bölümünde otomatik olarak tanımlı olup olmadığını kontrol etmek için tekrar ZxBackup bölümüne giriş yapıyoruz.

Bu bölümde “COS Management” de Backup Enabled kısmına baktığımızda hizmet sınıfımızın otomatik olarak atandığını görmekteyiz.

 

 

 

 

Bu konfigürasyon sayesinde yukarıda belirlediğimiz zaman periyotları ile hem hizmet sınıfının hem de ona bağlı olan kullanıcıların yedeğini almış oluyoruz.

 

Bu uygulamada silinen hesapların, nasıl geri getirileceğini sizlere anlatacağız.

Bu örnekte 2 tane silinen kullanıcılarımız var bunlar  [email protected], [email protected]

Import Backup bölümüne giriş yapıyoruz. Karşımıza çıkan ekrana da Source Path yazan yere yedeklerimizin bulunduğu “/opt/zimbra/backup/zextras” yolunu yazıyoruz. Sadece silinen account ları geri yükleyeceğimizden “Hide deleted accounts” hariç tüm seçenekleri işaretleyip “Sonraki” butona tıklıyoruz.

 

 

Bu ekranda silinen account’ ların hangi domaine üye olduğunu sormakta. Sisteminizde birden fazla Domain var ise “Available” bölümde listelenecektir. Listelenen domain’ lerden geri yükleyeceğiniz account hangi domaine üye ise o domain seçip devam edebilirsiniz. Bu lab da sadece mail.cozumpark.com olduğundan domainimizi seçip “Sonraki” butonu ile diğer bir adıma geçiyoruz.

 

 

Bu ekranda ise Available bölümünden silinen kullanıcıları seçip “Selected” bölümüne aktarıyorum.

 

 

Sistem bu işlemi bitirdiğinde bir bilgilendirme maili istediğimizden “Additional Notification Mail:” kısma [email protected] yazıp “Son” butonuna tıklıyoruz.

 

 

Ve böylece silinen birden fazla account sisteme tekrar geri yüklemiş oluyoruz.

 

Yalnız unutulmaması gereken bir husus var ki çok önemli. Bu işlem sadece account’ ları restore eder. Eğer biz geri yüklediğimiz account’ ların datalarını da yüklemek istiyorsak, o zaman ilgili account sağ tıklayıp “Restore” seçiyoruz.

 

 

İşlem bitmedi J karşımıza gelen ekranda “Undelete”  işaretleyip “Sonraki” butonuna tıklayarak devam ediyoruz.

 

 

Bu ekranda ise account’ tın hangi tarihli yedeğine dönmek istendiğini sormakta. Bizde dönmek istediğimiz tarihi yedeği seçerek devam ediyoruz.

 

 

Bu ekranda ise işlem sonlandığında bilgilendirme maili isteyip, istemediğimizi sormakta. Bizde istediğimizden “Additional Notification Mail:” kısma [email protected] yazıp son butonuna tıklıyoruz.

 

 

Yukarıda elimizden geldiğince basit ve anlaşılabilir bir şekilde anlatmaya çalıştığım. Umarım bu makale çalışmalarınızda faydalı olacaktır. Şimdiden ilginiz ve alakanız için teşekkür ederim.