Bu makalemizde de sizlere mevcut Windows Server 2003 R2 ortamında kullanılan DHCP Server altyapısının Windows Server 2012 R2 DHCP mimarisine yükseltilmesi yani migration adımlarını adım adım uygulamalı olarak gerçekleştiriyor olacağım. Microsoft Windows Server DHCP servisi ağ ortamındaki istemci bilgisayarlarına, sunucu sistemlerine ve ağ cihazlarına ip adresi, alt ağ maskesi (subnet mask), varsayılan ağ geçidi (default gateway), DNS Sunucu adresleri vb gibi TCP/IP konfigürasyon bilgilerini merkezi olarak dağıtan bileşen olduğunu önceki Windows Server sürümlerine ait makalelerimizde detaylı olarak paylaşmıştık.
DHCP Server sahip olduğu sorumluluk itibariyle ağınızdaki kritik sunucu rollerinden biridir. Dolayısıyla DHCP servisi rolüne sahip sunucu rolünün herhangi bir şekilde ulaşılamaması ya da devre dışı kalması durumunda ağdaki kullanıcılara ya da cihazlara TCP/IP konfigürasyonunun dağıtılmasında kesintiler yaşama ihtimalinizden dolayı yapınızdaki iletişim de bu durumda olumsuz etkilenecektir. Dolaysıyla özellikle domain ya da sadece DHCP sunucularının migration aşamalarını son derece dikkatli ve sorunsuz gerçekleştirmek, mevcut yapılandırmayı olduğu gibi Windows Server 2012 R2 versiyonuna aktarmak ve işler bir yapıda sonlandırmak büyük önem arz ediyor.
Şu ana kadar DHCP konusunda aşağıdaki makalelerle size detaylı bilgileri aktarmıştım:
Windows Server 2012 DHCP Failover
Windows Server 2012 R2 DHCP Failover
Bu makalemde de Windows Server 2003 R2 DHCP Rolünün Windows Server 2012 R2 DHCP Rolüne Yükseltilmesini Migration yöntemi ile adım adım inceliyor olacağız.
Şimdi bu açıklamalardan sonra uygulamalara geçelim.
Lab Altyapısı:
Öncelikle mevcut yapımızı tanıyalım:
Yukarıdaki şekilde de görüldüğü üzere COZUMPARK.LOCAL isimli bir active directory domain yapımız var. Benim Windows 2003 R2 eğitim ortamımda kullanmış olduğum domain controller sunucusu üzerinde DHCP rolünü yine Windows Server 2012 R2 üzerindeki DHCP servisine taşıyacağım. Gerçek dünyada da domain controller sunucular üzerinde DHCP rolünü de konumlandıran çok sayıda organizasyonla karşılaşabilirsiniz. Elbette best-practice olan mümkün olduğunca servisleri ya da sunucu rollerini farklı sunuculara ayırmaktır. Fakat ayrı ayrı sunucular kurmadan aynı sunucu üzerinde de burada olduğu gibi birden fazla rolü kullanan senaryolar da pek az sayılmaz.
Mevcut Windows Server 2003 sunucumuz ile ilgili ekran çıktılarını aşağıda görmektesiniz:
Sunucumuz Windows Server 2003 R2 x86 mimarisinde çalışmaktadır.
Sunucu adımız POSTA ve domain adımız cozumpark.local domainidir.
DHCP konsolunda aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi 172.16.0.0 adres havuzumuz bulunmaktadır. Şu aktif olarak kullanıcılarımıza bu havuzdan ip dağıtımı yapılmaktadır.
Scope ve Server seçenekleri aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi DNS Server, Default Gateway (Router) ve Domain Adı bilgilerini dağıtacak şekilde yapılandırılmıştır.
Aktif olarak bu şekilde kullanılan DHCP sunucumuzu şimdi adım adım Windows Server 2012 R2 işletim sistemine Migration yöntemi ile taşıyacağız.
DHCP rolünün yükseltilmesinde iki farklı aracı kullanabiliriz:
· NETSH
· PowerShell CmdLet
NETSH komutu eski Windows versiyonlarından bu yana kullanılırken, günümüzde yerini artık yavaş yavaş PowerShell CmdLet’lere bırakmıştır. Biz makalemizde NETSH yöntemi ile ilerliyor olacağız.
Windows Server 2003 Sistem Üzerinde Yapılacak Ön Hazırlıklar:
Windows Server 2003 R2 sunucumuz üzerinde komut satırını lokal Administrators grubuna üyeliği olan bir kullanıcı ile logon olup başlatıyoruz:
NETSH komutlarını aşağıdaki sırayla çalıştırıyoruz:
· NETSH
· DHCP
· SERVER \\POSTA
· EXPORT C:\DHCPYedek\dhcpexport all
· Exit
Böylece C:\DHCPYedek klasörü altına dhcpexport adında bir dosyaya DHCP verilerinin yedeğini almış olduk.
Not: NETSH yerine PowerShell komut satırından Export-DHCPServer cmdlet ile de kaynak sunucudaki DHCP scope bilgilerini bir dosyaya aktarabilirsiniz.
Bu alınan yedeği Windows Server 2012 R2 sunucumuza kopyalıyoruz ve Windows Server 2012 R2 sunucumuz üzerinde DHCP yapılandırması ve DHCP verilerinin aktarımını gerçekleştireceğiz.
Windows Server 2012 R2 Sistem Üzerinde Yapılacak Ön Hazırlıklar:
Sunucumuzu aşağıdaki listede görülen hazırlıklarını öncelikle tamamlıyoruz:
· Sunucu adının belirlenmesi
· Sunucu ip adresi, subnet mask, default gateway ve DNS adresi gibi TCP/IP ayarlarının yapılandırılması
· Sunucunun Windows Server 2012 R2 işletim sistemi güncellemelerinin tamamlanması
· Sunucu üzerinde Windows Firewall’un devre dışı bırakılması
· Sunucunun cozumpark.local domainine üye yapılması
· Sunucu üzerine Windows Server 2003 R2 DHCP sunucudan alınan yedeğin kopyalanması
Yukarıdaki hazırlıklar tamamlandıktan sonra sıra geldi DHCP Rolünün kurulmasına. Bu işlem için ister grafiksel arayüzden Server Manager konsolundan Manage menüsünden Add Roles and Features kısayolunu kullanabilirsiniz, isterseniz de PowerShell komut satırından Install-WindowsFeatures cmdlet kullanabilirsiniz.
Server Manager arayüzünden Add Roles and Features sihirbazını başlattıktan sonra Before you begin aşamasını Next ile geçiyoruz.
Select installation type ekranında Role-based or feature-based installation seçeneğini seçip Next ile ilerliyoruz:
Select destination server ekranında alt kısımdan sunucu ismimizin seçili olduğundan emin olduktan sonra Next ile sonraki adıma devam ediyoruz.
Select Server Roles ekranında DHCP Server rolünü ve ilgili feature’larını Add Features ile yüklüyoruz.
Next ile ilerliyoruz. Select features ekranında ilave bir feature yüklemeyeceğimiz için Next ile sonraki adıma devam ediyoruz.
Karşımıza gelen DHCP Server bilgilendirme ekranını Next ile geçiyorum.
Rolün kurulumu sonrası sunucunun yeniden başlatılması gereksinim varsa otomatik başlatması için aşağıdaki şekilde görülen Restart ile başlayan kutucuğu da işaretleyip gelen onay penceresini Yes ile onaylıyoruz.
Install ile kurulum sürecini başlatıyoruz.
DHCP Server rolü ve ilgili feature kurulumları tamamlandıktan sonra yapılandırma sihirbazı karşımıza gelecektir. Complete DHCP Configuration ile sihirbazı başlatıyoruz.
Description ekranında sihizbaz adımlarında gerçekleştirilecek aksiyonları bahsediyor.
Next ile ilerliyoruz.
DHCP Sunucunun TCP/IP bilgilerini dağıtması amacıyla active directory içerisinde yetkilendirilmesi gerekir ki bu işleme de Authorize adını veriyoruz. Bu amacı gerçekleştirirken kullanılacak hesabı gösteriyoruz:
Commit ile süreci onaylıyoruz. Summary ekranında başarıyla sürecin tamamlandığına dair onayı alıyoruz.
Close ile DHCP rolünün kurulum aşamalarını tamamlamış olduk.
DHCP Rolünü ve ilgili feature’ların kurulumunu Server Manager grafiksel arayüzü yerine PowerShell komut satırını kullanarak da Install-WindowsFeature komutu ile aşağıdaki şekilde gerçekleştirebilirsiniz:
Rol ve feature kurulumlarından sonra yapacağımız ilk iş öncelikle DHCP Server servisini durdurmak. Bu işlemi de ister grafiksel arayüzden Services konsolunu kullanarak isterseniz de komut satırından net stop DHCPServer ya da stop-service DHCPServer komutları ile gerçekleştirebiliriz.
Servisi durduktan sonra Windows\System32\DHCP klasörü içerisindeki DHCP.mdb dosyasını siliyoruz.
Silme işleminden sonra DHCPServer servisini tekrar başlatıyoruz, böylece yeni bir DHCP.mdb veritabanı dosyasının otomatik olarak oluştuğunu göreceksiniz.
Şimdi geldik Windows Server 2003 R2 üzerinden aldığımız DHCP yedeğinin geri yüklenmesine bu işlem için de komut satırından NETSH aracını kullanacağız. Windows Server 2012 R2 sunucumuz üzerinden CMD komut satırına düşüp sırayla aşağıdaki komutları çalışıtıyoruz:
· NETSH
· DHCP
· SERVER \\Sunucuadi
· IMPORT C:\DHCPYedek\dhcpexport
DHCP yedeğinin başarıyla geri yüklenmesinden sonra ilgili mesaj yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi gelecektir. Exit ile komut satırından çıkıyoruz.
Not: NETSH yerine PowerShell komut satırından Import-DHCPServer cmdlet ile de DHCP scope bilgilerini bir dosyadan alabilirsiniz.
Tekrar DHCPServer servisini yeniden başlatıyoruz:
Şimdi de DHCP Server konsolunu açıp Windows Server 2003 R2’deki yedeklenen yapılandırmaların geldiğini kontrol ediyoruz.
Böylece genel olarak DHCP veritabanının ve yapılandırmasının Windows Server 2012 R2 işletim sistemine geçişini tamamlamış olduk.
Bu aşamadan sonra eski Windows Server 2003 R2 üzerindeki DHCP Servisini durdurup, DHCP Server servisini de Disabled konumuna getirin. Birkaç gün yeni Windows Server 2012 R2 DHCP sunucu ile çalıştıktan ve artık herhangi bir sorun yaşamadığınızdan emin olduktan sonra Windows Server 2003 R2 üzerinden DHCP Server servisini ve rolünü tamamen kaldırabilirsiniz.
Eski Windows Server 2003 R2 DHCP Server sunucusundan ip bilgilerini alan istemciler, sistemler ya da aygıtlar yenileme zamanı geldiğinde (IP Renewal) eski Windows Server 2003 R2 sunucuya ulaşamayacakları için kira süresi sonunda artık isteklerinin Windows Server 2012 R2 DHCP sunucusu karşılayacaktır. Bu süreci hızlandırmak ya da kira sürecini beklemeden Windows Server 2012 R2 DHCP sunucu üzerine entegrasyon için sistemleri yeniden başlatabilir ya da manuel olarak IPCONFIG /RELEASE, IPCONFIG /RENEW komutlarını sırasıyla çalıştırarak yeni Windows Server 2012 R2 sunucuya entegrasyon sağlanabilir.
Bir diğer yandan DHCP Server’ın ip adresi artık değiştiği için özellikle 802.1X kullanan yapılar yapılar için Controller cihazları üzerindeki tanımlarda Wireless ağlara ip dağıtıcı DHCP Server adresi olarak yeni Windows Server 2012 R2 sunucunun ip adresini tanımlamak gerekecektir.
Yine farklı VLAN ya da lokasyonlara ip dağıtımında router cihazları üzerinde ip helper address tanımlarında yine yeni Windows Server 2012 R2 DHCP sunucunun ip adresinin tanımlanması gerekir.
Bir diğer önemli nokta da mevcut yapınızdaki ağ cihazlarının ve özellikle 802.1x Access Control Cihaz ve Uygulamalarının Windows Server 2012 R2 domain yapısı ve Windows Server 2012 R2 DHCP Server ile entegrasyon desteğinin olup olmadığının araştırılması da en önemli noktalardan. Muhtemelen özellikle Windows Server 2012 R2 DHCP Server ile birlikte çalışabilmesi için Firmware güncellemesi vb. hazırlıkların yukarıdaki geçiş adımları öncesinde kontrol edilmesi gerekecektir.
Ayrıca Windows Server 2012 R2 DHCP Server geçişi sonrasında hem yedeklilik hem de yük dağılımı amacıyla ikinci bir Windows Server 2012 R2 DHCP Server daha yapılandırıp bu iki sunucuyu DHCP Failover mimarisinde yapılandırmanızı da özellikle öneriyorum. Bu konuda adım adım uygulama detaylarıyla ilgili olarak aşağıdaki makalelerimizi incelemenizi tavsiye ederim.
Windows Server 2012 DHCP Failover
Windows Server 2012 R2 DHCP Failover
Sonuç Olarak;
Bu makalemizde sizlerle Windows Server 2003 DHCP Rolünün Windows Server 2012 R2 DHCP Rolüne Yükseltilmesini Migration yöntemi ile adım adım detaylarıyla inceledik. Bir başka makalemizde görüşmek üzere hoşçakalın.
