Windows Server 2025 Insider Preview (vNEXT) ve Active Directory Kurulumu

Makalemizde Insider sürümü yayımlanan Windows Server 2025 olarak piyasaya çıkması beklenen Window Server ürününün kurulumundan bahsediyor olacağız. Microsoft Server işletim sistemleri son on yılda 3 yıllık periyotlar ile yenilenmekte ve yeni bir işletim sistemi olarak genel kullanıma sunulmaktadır. Windows Server 2025 olarak bahsettiğimiz ürünün kararlı sürümünün yayımlanması ile birlikte gerçek adını netleştirmiş olacağız.

Artık çok sık ara güncelleme, sık sık versiyon geçişlerini her ürün için telaffuz etmek mümkün. Örnek olarak SQL Server 2016, SQL Server 2017, Windows 10, Yapı 1511, Yapı 1607, Yapı 1703, Yapı 1709,Yapı 20H2, Yapı 21H1, Yapı 22H2, Yapı 23H2   gibi.

Öncelikle Windows Server ürün ailesine göz atacak olursak ürün geçmişi aşağıdaki gibi. Bu özet bir tablo ara kırılımların olduğu yapı güncellemeleri içeren ara güncellemeler özellikle Windows 10 kullanıcı işletim sistemi ve Server 2019 server işletim sistemleri ile sıkça hayatımıza giremeye başladı.

Yıl	Geliştirilen Ürün
1993	Windows NT 3.1 Advanced Server
1994	Windows NT 3.5 Server
1995	Windows NT Server 3.51
1996	Windows NT Server 4.0
2000	Windows 2000
2003	Windows Server 2003
2005	Windows Server 2003 R2
2008	Windows Server 2008
2009	Windows Server 2008 R2
2012	Windows Server 2012
2013	Windows Server 2012 R2
2016	Windows Server 2016
2018	Windows Server 2019
2021	Windows Server 2020 Insider Preview
2021	Windows Server 2022

Bizlerde kurulumlarımızda ve kullandığımız kişisel sistemlerde donanımların eski sistemleri desteklememesi, teknolojinin komple bir bütün olarak paralel ilerlemesi ve yaşam süresi dolan ürünlerin güvenlik tehdidi oluşturmaması için sistemlerimizi belirli periyotlarla yenilemek durumundayız. Bu nedenle sistemleri yöneten destek veren bizler veya sistemleri kullanan kişi veya bu kurumların bu kültüre mecburi olarak ayak uydurması gerekmekte.

https://www.microsoft.com/en-us/software-download/windowsinsiderpreviewserver bu adres üzerinden Windows server için gerekli olan kurulum dosyasını indirebilirsiniz. Kurulum işlemleri önceki versiyonlara paralel diyebiliriz. Yine de göze çarpan bir yenilikle karşılaşmamız durumunda bu kısımlara değineceğiz. Bilgisayarımızı veya sanal bilgisayarımızı indirdiğimiz iso dosyasından boot edelim. Kurulumu başlatmak için bir tuşa basalım.

Gerekli dil, bölgesel ayar ve klavye bilgisini seçtikten sonra Next ile ilerleyelim.

Biz bir kurtarma v.s. yapmayacağımız için Install now butonuna tıklayalım.

Bizim bir test ortamı kurulumu yapacağımız için I don’t have a product key seçeneğine tıklıyoruz. Tabi bu sistemimizi bu şekilde kurduktan sonra sahip olduğumuz bir lisans anahtarı varsa bu anahtarı sonradan girerek aktivasyon sağlamamız mümkün.

Bu ekranda kurulum yapılacak olan versiyonu seçebilirsiniz. Standart ve Datacenter sürümlerinin grafik ve komut aya yüzlü olanlarını seçme şansımız var. Kararlı sürüm olmadığı için aşağıdaki terimlerde Windows Server 2022 ibaresini görmekteyiz. Biz grafik ara yüz yani klasik kurulum yapacağımız için Windows Server 2022 Standart (Desktop Experience) seçimi ile sonraki adıma Next butonuna tıklayarak ilerliyoruz.

Sözleşmeyi kabul ederek Next ile sonraki adıma ilerliyoruz.

Biz yerinde yükseltme işlemi v.s. yapmayacağımız, temiz kurulum yapacağımız için Custom: Install Windows only (advanced) seçimini seçerek Next ile sonraki adıma geçiyoruz.

Bu ekranımızda disk yapılandırmamı yapabiliriz. Gerekli partition bölümlerimizi v.s. tanımlayabiliriz. Bizim tek bir diskimiz olduğu için ve bölümlere ayırmayacağımız için Next ile sonraki adıma ilerliyoruz.

Kurulum işlemi başladı.

Kurulum tamamlandı son yapılandırmalar için sistem kendiliğinden yeniden başlamakta. Dilersek Restart Now butonuna tıklayarak süreci hızlandırabiliriz.

Kurulum yapılandırması devam ediyor.

Kurulum işlemimiz tamamlandı. Yönetici parolası belirleyerek Finish ile süreci tamamlayalım.

Kurulum tamamlandı.

Parolamızı girerek login olabiliriz.

Kurulum tamamlanma aşamasından önce sihirbazın sorularını yanıtlayacak adımlarımızı tamamlayalım.

Yeni ara yüzümüz Windows Server 2016, Windows Server 2019 ve Windows Server 2022 birbirine benzer olmasına karşın Windows 11 işletim sistemine evrilmiş farklılıklar sergiliyor.

Server Manager konsolumuz Windows Server 2012, 2016, 2019, 2022 ile aynı izleri taşımakta.

Versiyon olarak Server 2022 Version 23H2 ve Build numarası aşağıdaki gibi gözükmekte. Tabi ki kararlı sürümle birlikte son hali ve gerçek yapıyı görüyor olacağız. Makalemizin başında söylediğimiz gibi Windows server 2022’den ayrılan yani yeni özellikleri yeri geldikçe anlatacağız. Ancak tüm yenilikleri ancak kararlı sürüm ve tanıtıcı dokümandan görebiliriz.

Genel kurulum sonrasında Windows Server 2022 insider preview ürünü üzerinde Active Directory kurulum işlemini gerçekleştirelim. Kurulum öncesinde ön ayarlarımızı yapmamız gerekmekte. İlk aşamada sunucumuza bir isim verelim ve yeniden başlatalım.

Öncelikle sunucumuza sabit bir ip atama işlemi yapalım. AD sunucu rolü kurulacak olduğu için DNS olarak kendi ip adresimizi belirtiyoruz.

Şimdi AD rolümüzü kurmak için Server Manager konsolu üzerinde aşağıda gösterilen alanlardan herhangi birinden Add roles and features linkine tıklayalım.

Açılan ekranda sihirbaz ile yapabileceklerimiz noktasında bilgi verilmektedir. Next ile bir sonraki ekranımıza ilerleyelim.

Açılan ekranımızda iki seçeneğimiz yer almaktadır. Bunlardan birincisi olan;

Role-based or feature-based insallation : Rol ve Özellik bazında ekleme kurulum yapma imkanı verir. Windows Server 2025 içerisinde sahip olduğumuz sürüme göre, içerisinde bulunan ve ihtiyacımız olan rol ve özellikleri buradan ekleyip kaldırabilmekteyiz.

Remote Desktop Services installation: Eski zamanlarda Terminal Servis olarak anılan ve şimdi RDS (Remote Desktop Services) uzak masaüstü yapılandırmasını hızlı ve standart olarak buradan yapabilmekteyiz.

Bu nedenle biz RDS kurulum ve yapılandırması yapmayacağımız için Role-based or feature-based insallation seçimini yaparak Next ile ilerliyoruz.

Windows Server 2008 ve 2012 ile birlikte sunucu kümesi oluşturarak bu küme üzerine toplu olarak ve farklı bir sunucu üzerinden Rol ve Özellik ekleme ve kaldırma işlemleri yapabilir duruma gelmiştik. Tabi bu işlem Windows Server 2012 ve sonrasındaki sürümler üzerinde doğrudan yapılabilirken Windows Server 2008’e bazı özellikler katmamız gerekiyordu. Bizim ortamımızda tek bir sunucumuz olduğundan ve bu sunucumuza Active Directory rolünü kuracak olduğumuzdan Adı, ip adresi ve versiyon bilgisi sunulan sunucumuzu seçerek Next ile ilerliyoruz.

Karşımıza gelen ekrandan kuracak olduğumuz Active Directory Services rolünü seçiyoruz.

Active Directory rolünü kurmak istediğimizde bu rolün kurulabilmesi için farklı özelliklerin ve bileşenlerin gerekli olduğunu gösteren bir ekran karşımızda belirliyor. Rol kurulumu için gerekli olan bu bileşenlerinde yüklenmesi için Add Features butonuna tıklayalım.

Şimdi kurulacak olan rolümüz seçili hale geldi. Bir sonraki adıma ilerleyebiliriz. Şimdi Next butonuna tıklayarak bir sonraki adıma ilerleyelim.

Bir sonraki ekranımızda özellik ekleme ekranımız bizi karşılamakta. Bir özellik ekleme istediğimiz durumda bu ekranı kullanmalıyız. Biz bu ekranda bir özellik eklemeyeceğimiz için Next ilerleyebiliriz. Burada dikkat edecek olursanız bir önceki ekranda gerekli olan özelliklerin kurulmasına onay vermiştik. Bu ekranımızda gerekli olan .Net ve Group Policy Management özelliklerinin seçilmiş olduğunu görüyoruz.

Bu ekranımızda geçmiş ekranlara göre farklı bir ara yüzün gelmiş olduğunu görebilmekteyiz. Artık sistemlerin buluta entegre olması ile birlikte On-Premises sitemimizde yer alan Active Directory yapısını Ofis 365 Azure üzerindeki Active Directory yapısına bağlama imkanına sahibiz. Biz şu anda böyle bir aksiyon almayacağımız için Next ile bir sonraki adıma ilerliyoruz.

Install ile kurulumu başlatalım.

Kurulum işlemimiz başladı. Ön kurulum işlemi tamamlandı. Promote this server to a domain controller seçimi ile yapılandırma işlemini başlatabiliriz. Biz Close ile ekranı kapatalım işlemimize server manager konsolu üzerinden devam edelim.

Mimarimizi biçimlendirme adımının ilkine geldik. Bizim ortamımızda bir Forest bulunmadığı, Mevcutta olan bir domaine ve foreste dahil olmayacağımız yani, ortamımızda ilk foresti kurup bu forest üzerinde ilk domaini yapılandıracağımız için Add new forest raido butonu ile seçimimizi yapalım ve ilgili domain yapımızın ismini belirleyip Next ile ilerleyelim..

Bu ekranımızda kurulacak olan Domain yapımız için forest ve domain seviyelerini belirlememiz gerekmektedir. Bu seviye Server İşletim sisteminin yapabileceklerinin kapasitesini belirler diyebiliriz. Örnek olarak Active Directory Recycle bin özelliği için Forest Functional Level seviyesinin en az Windows Server 2008 olması gerekmektedir. Günümüz itibari ile en sonra forest ve domain functional level seviyesi Windows Server vNEXT seviyesine gelmiştir. Detay için http://sozluk.cozumpark.com/goster.aspx?id=1629&kelime=Domain-ve-Forest-Function-Level buradan yararlanabilirsiniz. Domain Controller üzerinde DNS ve Global Catalog olmazsa olduğu için bu seçimleri yapmamız gerekmektedir. Biz Read only domain controller kurmadığımızdan bu seçimi yapmadan varsayılanda olduğu gibi bırakıyoruz. Read only domain controller konusunda http://sozluk.cozumpark.com/goster.aspx?id=798&kelime=RODC-Read-Only-Domain-Controller buradan yararlanabilirsiniz.

DSRM Restore Mode için bir parola veriyoruz. DSRM Restore Mode konusunda bilgi için http://sozluk.cozumpark.com/goster.aspx?id=1198&kelime=directory-services-restore-mode-dsrm buradan yararlanabilirsiniz. Next ile bir sonraki adımımıza ilerliyoruz. Next ile sonraki adıma ilerleyelim.

Bu ekranımızda DNS sunucumuz kurulu olmadığından bir uyarı almaktayız. Biz Domain Controller kurulumu sırasında DNS rolünün de kurulup gerekli ayarların otomatik olarak yapılacak olmasından Next ile bir sonraki adıma ilerliyoruz.

Domain adımıza göre oluşan netbios name otomatik olarak gelmekte burada yine Next ile sonraki ekrana ilerliyoruz.

Active Directory ve Log database yolları karşımıza çıkıyor. Biz burada default ayarları bırakarak bir sonraki adıma Next ile ilerliyoruz.

Yapılacak olan işlemlerin özeti geldi. Bu işlemleri View script ile PowerShell script olarak görebiliriz.

Şimdiye kadar olan işlemlerin PowerShell çıktılarını görebiliyoruz.

Next ile yapılandırma işlemlerini başlatacak adıma geçebiliriz.

Install ile kurulumu başlatalım.

Kurulum işlemi başladı.

Kurulumumuz tamamlandı. Sistemimizin yeniden başlaması gerekmekte. Gelen ekrandaki uyarıda Close butonuna tıklayarak restart işleminin başlamasını sağlayalım.

Kurulum işlemlerinin tamamlanabilmesi için sistem yeniden başlayarak gerekli yapılandırma adımlarını tamamlıyor.

Ayarlarımız tamamlandı ve Domain rolü kuruldu. RIZASAHAN\Administrator olarak oturum açabilir duruma gelmiş bulunuyoruz.

Login olduğumuzda Windows 11 işletim sisteminin ara yüzüne benzer bir ara yüz bizi karşılıyor. Windows 11 23H2 kerneli ile Windows Server 2025 kerneli aynı versiyona sahip. Administrative Center konsolumuz eski sürümlere paralel bir yapıda.

Active Directory User and Computers konsolumuz eski sürümlere paralel bir yapıda.

Yine DNS konsolumuz eski sürümlere paralel bir yapıda.

Active Directory Domains and Trust alanında domain functional level olarak Windows Server 2025 Insider Preview yapısına ait olan Windows Server vNEXT versiyon yapısını görebiliyoruz.

ADSI Edit üzerinde yine objectVersion alanında 90 değerini görebiliyoruz.

Bu makalemizin de sonuna geldik zaman zaman Windows Server 2025 olmasını düşündüğümüz Windows Server vNEXT yapısının özelliklerini ele alarak incelemeye ve makaleler yazmaya devam edeceğiz. Yararlı olması dileğiyle.