Makalemizde Server 2012 & R2 sürümü ile hayatımıza giren yeniliklerden bir diğeri DHCP Failover özelliğini anlatacağım. Bilindiği üzere DHCP Rolü işletmeler için büyük önem taşımaktadır. DHCP Server işleyişi ve üstlendiği rol ile istemcilere, Network cihazlarına ve TCP/IP protokolünü barındıran ve IP adresi alabilen her cihaza TCP/IP bilgilerini dağıtarak bütün istemciler ile haberleşmemize olanak sağlayan önemli bir role sahiptir.

Dhcp Server’ ın her hangi bir sorundan ötürü devre dışı kalması istemcilere TCP/IP bilgilerini dağıtılmasını sekteye uğratıcak ve doğal olarakda istemciler arası iletişim sağlanamıyacaktır. Bu sebepden ötürü Microsoft’ un Cluster Servisine ihtiyaç duymadan IP havuzları (Scopes) nı başka bir Dhcp Server’ a da bir kopyasını aktararak belirlenilen süre zarfında replikasyonu sağlanarak canlı bir kopyasının barındırılması sağlanmaktadır.

Dhcp Failover birinci Dhcp Server ile ikinci Dhcp Server arasında Load Balance (Yük Dengeleme) yapabildiği yani aktif/aktif çalışabildiği gibi aktif/pasif (Hot-Standby) olarak da çalıştırılabilmektedir.

Artık adım adım geçiyoruz Dhcp Failover kurulumumuza…

Mevcut yapımda bulunan Primary DHCP Server’ ım mevcut üzerinde bunun ile beraber DHCP Failover kurulumunu yapacağım bir adet daha DHCP Server’ ım olacak. Secondary sunucumuzu bu makalemizde birlikde kurarak yapılandıracağız.

İkincil Dhcp Server’ ımızı kurarak başlıyoruz. Bunun için Sunucumuzda Server Manager konsolumuza geliyoruz. Sağ üst köşeden Manage diyoruz ve Add Roles and Features diyoruz. Karşımıza gelen kurulum sihirbazımızda ilk adım Before you begin penceresinde bu sihirbaz hakkında bilgilere göz atabilirsiniz. Next diyerek devam ediyoruz.

İkinci adım olan Select installation type penceresinde Role-based or feature-based installation seçili iken next diyerek devam ediyoruz.

Karşımıza gelen Select destination server penceresinde Select a server from the server pool seçeneği işaretli konumda iken Server pool üzerinden kurulum yapacağımız sunucumuzu seçiyoruz ve Next diyerek devam ediyoruz.

Select server roles penceresinde Roles menüsünden kurulum yapacağımız rolümüzü DHCP Server ‘ ı işaretliyoruz. Dhcp Server’ ı işaretlemenizle beraber gereken bileşenleri gösteren bir pencere açılmaktadır. Burada Add Features diyerek gereken bileşenlerinde kurulumunu işleme alıcağız. Bu işlemlerden sonra Next diyerek bir sonraki adıma geçiyoruz.

Select features penceresinde başka bir bileşen eklemiyoruz. Zaten gereken featureları Dhcp Server rolümüzü seçtiğimizde bize belirtmişti ve eklemiştik bunun için Next diyerek devam ediyoruz.

Karşımıza gelen DHCP Server penceresinde dhcp server hakkında bilgileri bizlere sunmaktadır. Bu adımıda Next diyerek geçiyoruz.

Confirm installation selections penceresinde Kurulacak olan DHCP Server rolümüzü ve bileşenlerinin listesini görüyoruz. Üst kısımda bulunan Restart the destination server automatically if required kutucuğunu işaretliyoruz ki kurulum sırasında sunucumuz yeniden başlatılmaya ihtiyaç duyarsa otomatik olarak yeniden başlatılsın. Gereken işlemleri tamamladıkdan sonra Install diyerek kurulumumuzu başlatıyoruz.

DHCP Server rolümüz ve bileşenlerinin kurulumu tamamlandı. Bu pencereyide Close diyerek kapatıyoruz.

Yukarıda bulunan bayrak (flag) işaretine geliyoruz ve Complete DHCP configuration diyoruz. Bir önceki makalemizde yaptığımız Authorize işlemlerimizi yaparak konfigürasyon işlemimizi tamamlıyoruz fakat yeni bir Scope oluşturmuyoruz.

Primary DHCP Server üzerinde yapılan işlemler…

Birincil DHCP Server’ ımızın bulunduğu sunucumuz üzerinde DHCP Manager konsolumuzu açıyoruz. Sol tarafda bulunan yönetim menümüzde mevcut Scope’ umuzun üzerine sağ click yapıyoruz. Açılan alt menülerden Configure Failover… diyoruz.

Karşımıza gelen Configure Failover Wizard penceresinde ilk adım da aktarılacak secondary DHCP Server’ a aktarılacak olan IP havuzlarını seçmemiz istenmektedir. Default olarak yukarıda görüldüğü gibi Select all kutucuğu işaretli gelir ve DHCP Server üzerinde bulunan bütün IP Scopelarını kapsar. Bizim yapımızda tekbir IP Havuzu olduğu için Available scopes kısmında bir adet Ip scope’ umuz geliyor. Sizlerinde bir den fazla ise bütün IP havuzlarınız burada gözükecektir. İsterseniz bütün IP Scopelerınızı transfer edebileceğiniz gibi Select all kutucuğundan check’ i kaldırarak manual de seçebilirsiniz. Bu pencerede Next diyerek devam ediyoruz.

Specify the partner server to use for Failover penceresinde partner sunucumuzu göstermemiz gerekmektedir. Bunun için Add Server butonuna geliyoruz.

Açılan Add Server penceresinde Browse diyoruz ve Domain’ e dahil ettiğimiz Secondary DHCP Sunucumuzu ekiyoruz.

Partner Server kısmında bu sunucumuzun geldiğini görüyoruz. Next diyerek bir sonraki adımımıza geçiyoruz.

Önemli konfigürasyonlarımızı yaptığımız Create a new failover relationship penceremize geldik. Bu pencerede yaptığımız işlemleri sırasıyla sizlere açıklıyayim. İlk kısım olan Relationship Name : Konfigüre etmekde olduğumuz DHCP Failover kümemize verilen isim tanımlaması burada bulunur.

Maximum Client Lead Time : DHCP Server tarafında kiralanan Ip adresinin süresine ek olarak tanımlanan kira süresinin belirlendiği kısımdır. Tanımlanan kira süre 24 saat ise MCLT süreside ilave edilerek 24+8 saat yani 32 saat dir. Peki nedir bu MCLT süresi diyebilirsiniz. Burada bulunan bu işlemlere örnek olarak söyle izah edebiliriz. Primary DHCP Server’ ımız istemcisine bir kiralama yaptı. Bu işlem repliskasyon sayesinde Secondary DHCP sunucumuza da bildirilerek MCLT süresinin nekadar olduğunun tanımlaması yapıldı. Primary ile Secondary DHCP Sunucular arasında iletişimin kopması durumunda istemcilerin kira süresine MCLT değeri kadar kira süresinin ilave edileceğini belirlediğimiz kısımdır.

Mode : Bu kısım DHCP Sunucuların nasıl çalışması gerektiğini belirlediğimiz kısımdır. Burada iki seçenek mevcuttur, bunlardan ilki Load Balance : Bu mode da DHCP sunucular aktif/aktif çalışmaktadırlar.  Burada DHCP Sunucular yük dağılımlı olarak çalışmaktadır. Kendilerine belirtilen yüzdelik dilimde istemcilere isteklerini sağlamaktadırlar. İkincisi ise Hot Standby : Bu moda da DHCP Sunucular aktif/pasif mod da çalışmaktadır. Bir DHCP hizmet verirken istemcilere diğer DHCP Sunucu yedek olarak pasif mod da çalışır.

Bu kısım da ben Load Balance mod’ u seçiyorum. Böylelikle iki DHCP Sunucumda istemcilere hizmet verecektir tabi hangi ölçüde ?

Alt kısımda bulunan Load Balance Percentage kısmında bulunan Local Server ve Partner Server %’ lik diliminde belirlenen oranda. Burada Local Server kısmında %70 lik dilimde Primary Dhcp Server hizmet vericek %30 luk istemciyede Partner Server hizmet edecektir.

En alt kısımda bulunan Shared Secret kısmında belirleyeceğimiz bir şifre ile DHCP Failover yapımızda DHCP Sunucularımız arasındaki iletişimi daha güvenli hale getireceğiz. Bunun için burada ortak bir şifre belirliyoruz ve Next diyerek devam ediyoruz.

Artık DHCP Failover yapımızı oluşturmayı tamamlıyoruz. Karşımıza gelen bu pencerede yaptığımız konfigürasyonların özet görüntüsünü bize sunuyor. Bu pencerede Finish diyerek DHCP Sunucularımız arasındaki failover ilişkimizi oluşturma işlemimizi tamamlıyoruz.

Finish dedikden sonra iki DHCP Server’ ımız arasında failover ve replikasyon ilişkisini başarılı bir şekilde kurduğunu göreceksiniz. Bu pencereyi Close diyerek kapatıyoruz.

Secondary DHCP Server…

Replikasyon işleminden sonra Secondary DHCP Server’ ımıza geliyoruz ve kontrol ediyoruz. Primary DHCP Sunucumuz üzerinde bulunan Scope ve konfigürasyonları ikincil DHCP Server’ ımıza da aktarıldığını teyit ediyoruz.

Primary DHCP Server üzerinde yapılan değişikliğin Secondary DHCP Server’ a replikasyonu nun kontrolüniün yapılması…

 

DHCP Sunucularım arasında olan replikasyonu test etmek amacı ile Primary Dhcp Sunucum üzerinde değişiklik yapacağım. Bunun için Primary Dhcp Server’ ım üzerinde mevcut scope’ umun üzerine sağ click yapıp Properties kısmına geliyorum. Açılan pencere üzerinde Lease duration for DHCP client kısmında İstemcilere kira sürem 8 gün dü bunu 6 gün olarak değiştiriyorum ve Apply diyerek onaylıyorum.

DHCP Failover Replikasyon süremizi beklemeden replikasyon yaptırmak için DHCP Server konsolumuzda Scope’ umuza gelerek Replicate Scope.. diyoruz. Karşımıza gelencek olan DHCP penceresinde bilgi amaçlı olarak partner dhcp sunucumuz ile replikasyon yapacağını belirticek o uyarı penceresinde OK diyoruz ve reklikasyonu başlatıyoruz.

Karşımıza gelen Failover Scope Configuration Replication penceresinde mevcut IP Scope’ umuzun özelliklerinin, Seçeneklerinin ve Scope bilgilerinin replikasyon sürecinde bulunulan adımlarını göreceksiniz. Sonunda da görülmesi gereken ibare Successfuly replicated to failover partner server ibaresidir. Böylelikle replikasyon işlemimizin sorunsuz tamamlandığını görebiliriz. Bu pencereyi Close diyerek kapatıyoruz artık.

Secondary DHCP Server’ ımıza gidelim ve kontrol edelim replikasyonumuz sonucu oluşan işlemi…

İkincil DHCP Server’ ımız üzerinde Scope Özelliklerine bakıyoruz ve Clientlar için belirlenen kiralama süremizin 8 günden 6 güne indiğini görebiliyoruz.

Evet, arkadaşlar DHCP Failover özelliğini nasıl kurulup konfigüre edilebileceğini sizlere anlatmaya çalıştım. Sizlerde işletmeleriniz de veya şirketlerinde bu tarz yapıları kurarak yüksek erişebilirlik çözümleri sunabilirsiniz.