Merhabalar, bu makalemizde sizlere Microsoft Deployment Tools Kurulumundan ve Deployment Share oluşturma sürecinden bahsedeceğim.
Microsoft Deployment Services (MDS) Nedir?
Eski adıyla Remote Installation Service(RIS) yeni adıyla Windows Deployment Services, işletim sisteminin network üzerinden, hızlı ve pratik şekilde kurulmasını sağlayan servistir.
Biz bu kurulum ve yapılandırmayı yaparken bazı ek araçlara ihtiyaç duyacağız:
Microsoft Deployment Toolkit
Windows Assessment and Deployment
Windows PE add-on for the ADK version 2004
Kurulum işlemlerine başlamadan önce MDT aracından bahsetmek istiyorum.
MDT Nedir?
Microsoft Dağıtım Araç Takımı, Microsoft Windows ve Microsoft Office’in ağ dağıtımına izin veren bir araçtır.
Microsoft Deployment Toolkit (MDT) 3 tür dağıtım şeklini desteklemektedir.
Zero Touch Installation (ZTI) : ZTI kurulum için herhangi bir kullanıcı ile herhangi bir etkileşim gerektirmez tam otomatik dağıtım planıdır. Bu seçeneği kullanabilmeniz için ortamınızda System Center Configuration Manager (SCCM) / Microsoft Endpoint Manager (MEM) bulunması gerekmektedir.
User-Driven Installation (UDI) : UDI kurulum yönteminde, makine adı, parola veya dil ayarları gibi her yükleme adımına yanıt vermek için tam bir müdahale gerektirir. Bu seçeneği kullanabilmeniz için ortamınızda System Center Configuration Manager (SCCM) / Microsoft Endpoint Manager (MEM) bulunması gerekmektedir. SCCM için bilgi sahibi olmak isterseniz Portal üzerindeki konularımızı inceleyebilirsiniz. “ Microsoft System Center Yönetim Ailesi ”
MDT nin Zero Touch Installation yapısının oluşturulması için aşağıdaki bileşenlere ihtiyaç vardır.
Microsoft System Center Configuration Manager
Microsoft System Center Configuration Manager
Microsoft SQL Server®
Windows PowerShell
Lite Touch Installation (LTI) : LTI dağıtımında sınırlı kullanıcı etkileşimi gerekmektedir. LTI dağıtımı için çok az temel altyapı gereksinimi vardır, bu nedenle bir USB flash sürücü, ağ paylaşımından veya PXE kullanarak çok hızlı bir şekilde OS dağıtımı yapabilirsiniz.
Ben işlemlerimi Windows Server 2019 Datacenter sürümü üzerinden gerçekleştireceğim.
Daha fazla uzatmadan konuyu ROL kurulumu ile başlıyorum.
Server Manager, üzerinden Add roles and features butonuna tıklıyoruz.
Before you begin sayfasını Next ile geçiyoruz.
Select installation type sayfasında Role-based or feature-based installation seçili olup Next ile bir sonraki bölüme geçiyoruz.
Server Selection sayfasında Select a server from the server pool seçiyoruz ve Next ile bir sonraki adıma geçiyoruz.
Server Roles bölümüne Windows Deployment Services nesnesini seçiyoruz ve açılan ekranda Add Features seçiyoruz Next ile bir adıma geçiyoruz.
Bir sonraki adım olan Features bölümünde değişiklik yapmadan ilerliyor ve Role Services ekranına geliyoruz. Role Services bölümünde Deployment Server ve Transport Server seçili olup Next ile bir sonraki bölüme geçiyoruz.
Restart the destination server automatically if requred kutucuğu seçiyoruz. Uyarı ekranını Yes ile onaylıyoruz Install ile kuruluma başlıyoruz.
Kurulum tamamlandıktan sonra özet sayfasını kapatmak için Close butonunu kullanıyoruz.
Server Manager penceresi üzerinde bulunan Tools sekmesi altında Windows Deployment Services seçeneğini seçiyoruz.
Kurulum tamamlandı ama Windows Deployment Services penceremiz açıldı. Yapılandırma işlemlerini gerçekleştirmeden kullanıma hazır olmuyor. Şimdi yapılandırma işlemlerimizi gerçekleştireceğiz.
Windows Deployment Services ekranında bulunan Servers sekmesini genişletiyoruz ve Sunucu üzerinden sağ tuş ile Configure sekmesine tıklıyoruz.
Windows Deployment Services Configuration Wizard penceresi karşılıyor ve Next butonu ile bir sonraki adıma geçiyoruz.
Bu adımda bizi iki seçenek karşılamakta, Integrated with Active Directory seçeneği seçiyorum ve next butonu ile devam ediyorum.
Integrated with Active Directory: Active Directory entegrasyonu yapılacaksa bu seçenek seçilir.
Standalone Server: Active Directory entegrasyonu sağlanmayacaksa bu adım ile ilerliyoruz.
Remote Installation Folder Location sayfası deploy edeceğimiz dosyaların yolunu belirlememizi istiyor. Bu alanı isteğinize göre yapılandırıp Next ile bir sonraki bölüme geçebilirsiniz.
Bu alanda ise PXE ile ip alıp gelen cihazların hangilerine Image’ın teslim edileceğini soruyor. Respond to all client computer seçeneğini işaretlediğiniz zaman herhangi bir cihaz için Image dağıtımı yap demiş oluyoruz. Ben bu seçenek ile devam ediyorum.
Do not respond to any client computers: Hiçbir client üzerinden cevap verme.
Respond only to know client computers: Sadece kayıtlı ve bilinen clientler üzerinden cevap ver.
Respond to all client computers: Bilnen ve bilinmeyen bütün cihazlardan istekleri yanıtla.
Yapılandırma işlemlerine başlıyor.
Microsoft Deployment Service kurulumunu tamamladık. WDS rol kurulumu ve sunucunun başlaması için gerekli olan ilk yapılandırmayı tamamlamış bulunuyoruz.
Microsoft tarafından ücretsiz sunulan Windows, application ve driver dağıtımı için geliştirilmiş olan Windows Assesment And Deployment Kit kurulumu yapacağız.
Windows Assessment and Deployment Kit indiriyoruz.
Windows Kits Privacy ekranını Next ile geçiyoruz.
Features penceresinde nesnelerin bazılarını şu şekilde açıklayabiliriz.
- Windows Preinstallation Environment (Windows PE): Windows kurulum ve Servislerini hazırlamak için tasarlanmış bir sistemdir.
- User State Migration Tool (USMT): Bir önceki Windows kurulumundan kullanıcı datalarını yeni bir kuruluma geçirmek için kullanılan komut satırı hizmetidir. Bu aracı kullanarak taşınacak ya da taşınmayacak olan dataları seçebilirsiniz.
- Volume Activation Management Tool (VAMT): Bu araç sayesinde Windows İşletim sistemlerini ve Araçlarının Aktivasyonlarını tek bir merkezden yapabilmenizi sağlanmıştır.
- Windows Performance Toolkit (WPT): Olay izleme aracı kullanarak, sistem olaylarını kaydetme araçların ve grafik kullanıcılarının performans verilerini analiz etmemizi sağlayan bir araçtır.
Biz, bu nesnelerden sadece “Deployment Tools, User State Migration Tool(USMT)” nesnelerini işaretliyoruz ve Install butonu ile kuruluma başlıyoruz.
ADK kurulumu tamamlandıktan sonra Microsoft Deployment Toolkit indiriyoruz ve kurulumuna başlıyoruz. Basit bir kuruluma sahip olan MDT yazılımını Next ve Install butonları ile kurulum yapıyoruz.
Kurulum tamamlanınca başlat menüsü üzerinden Deployment Workbench yazılımını açıyoruz.
Deployment Share nesnesi üzerinden sağ tık yaparak New Depyloment Share nesnesini açıyoruz.
Path bölümünde Deployment Share klasörünün oluşturulacağı yolu belirlememiz gerekiyor ben herhangi bir değişiklik yapmadan ilerliyorum. Bu bölümü istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz. Next ile bir sonraki bölüme geçiyoruz.
Share sekmesinde bizden paylaşım adı belirlememizi istiyor. Paylaşım adı girip Next diyoruz.
Options sekmesine geldiğimiz zaman bizden bazı seçenekleri seçmemizi ve ilerlememizi istiyor. Bu seçeneklerden “Ask if a computer backup should be performed ve Ask if an image should be captured” seçiyoruz.
- Ask is a computer backup should be performed ; Eğer yeni(sıfır) bir kurulum yapılmıyor ise var olan sistememin bir yedeğinin alınıp alınması sorulmakta,
- Ask for a product key; Windows veya diğer uygulamaların kurulumlarında gerekli olan ürün anahtarları bilgilerinin kullanıcılar tarafından girilip girilmeyeceğinin belirlenmesi sağlanır
- Ask to set the local Administrator Password ; Kurulumdan sonra sistem üzerinde yetki bir hesabın yerel yönetici olarak tanımlanıp bununla ilgili ayarların yapılandırıması,
- Ask if an image should be captured; Hazırlıkları tamamlanan sistemin kurulumdan sonra yeniden imajının alınıp/alınmaması hususu değerlendirilir,
- Ask if Bitlocker should be enabled; Kurulumdan sonra sistem de Bitlocker özelliğinin olup olmayacağının belirlenmesi.
Next butonu ilerliyoruz ve yapılandırma işlemi başlıyor. Kurulumu finish butonu ile bitiriyoruz.
Windows 10 imaj dosyasını oluşturabilmemiz için ISO dosyamızı import edeceğiz.
Windows dağıtımı için Deployment Shares\MDT Deployment Share\Operating System üzerine sağ tık ile Import Operating System seçiyoruz
Full set of source files: Windows ISO yada DVD içerisinde bulunan dosyaları MDT içerisine import edebilmek için kullanılmaktadır.
Custom image file: Sizin oluşturmuş olduğunuz ve WIM formatında hazırlanmış master (referans) imajınız varsa bu seçenek kullanılmaktadır.
Benim sistemde hazırda Microsoft sitesinden edindiğim W10 ESD bulunmakta. ESD dosyasını .wim olarak değiştirimem gerekiyor ve .wim dosyasını elde ettiğim zaman ben Custom Image seçeneği ile ilerleyeğim.
Öncelikle hazırda bulunan esd tabanlı imaj dosyamızı sistemimize mount ediyoruz.
İmaj dosyamız sürücü olarak ekleme işlemini yaptık. Şimdi ise oluşan sürücü içerisinde source klasörüne giriyoruz ve Install.esd dosyasını kopyalıyoruz. Masaüstüne ESD isminde bir klasör oluşturup onu oraya yapıştırıyoruz.
Bu işlemlerimiz yaptıktan sonra komut istemcisini yönetici olarak çalıştırıyoruz.
cd C:\Users\Kullanıcı Adınız\Desktop\ESD
dism /Get-WimInfo /WimFile:D:\Sources\install.esd
Bu komuttan sonra imajımız barındırdığı Windows 10 Sürümleri size gösterilecek. Ben Windows 10 Pro ile işleme devam etmek istiyorum ve W10 Pro sürümü Index4 üzerinde bulunmakta.
dism /export-image /SourceImageFile:install.esd /SourceIndex:4 /DestinationImageFile:install.wim /Compress:max /CheckIntegrity
Masaüstünde oluşturduğumuz ESD klasöründe .wim uzantılı imaj dosyamız oluşturuldu. Import işlemine başlayabiliriz.
Bir sonraki yapılandırmada bizden oluşturmuş olduğumuz .wim uzantılı imaj dosyamızı göstermemizi istiyor ve sonrasında next butonu ile devam ediyorum.
İsim oluşturmamız gerekmekte.
Import işlemi başlıyor ve Finish butonu ile pencereyi kapatıyorum.
Imaj dosyamızı import yaptık. Şimdi dağıtıma hazır olan imajımız için görev oluşturmamız gerekmekte. Task Squence üzerine sağ tık ile New Task Squence seçiyoruz
Açılan General Settings sayfasında Task sequence ID ve name kısımlarına bilgilerimizi yazıyoruz. Next ile bir sonraki bölüme geçiyoruz.
Bir sonraki yapılandırma pencerimiz Select Template bu pencerede ise Standart Client Task Sequence seçeneği seçiyoruz ve Next ile ilerliyoruz.
Sysprep and Capture: Hali hazır da kurulu olan bir istemcinin birebir imajını alıp daha sonra sysprepleyerek diğer istemcilere dağıtmak için kullanacağınız imaj almak istiyorsanız kullanılacak şablon.
2- Standard Client Task Sequence: Sıfır kurulum yapmak için kullanabileceğiniz TS, isterseniz Upgrade senaryolarında da kullanabilirsiniz.
3- Custom Task Sequence: Tamamen sizin belirlyeceğiniz ayarlara göre oluşturulabilecek boş şablon.
4- Standard Server Task Sequence: Server işletim sistemlerini dağıtmak için kullanabileceğiniz TS
Select OS sayfasında import ettiğimiz imajlar gözüküyor. Benim imajım tek sürüm olduğu için fazla bir seçeneğim bulunmamakta.
Specify Product Key sayfasında lisans bilgilerinizi girebilirsiniz. Benim hazırda W10 lisansım bulunmadığı için bu adımda herhangi bir değişiklik yapmadan Next butonu ile ilerliyorum.
1- Do not specify a product key this time: Eğer Volume License’a tabii KMS ürün anahtarı olan bir sistem kuruyorsanız bu seçeneği işaretlemelisiniz.
2- Specify a Multiple Activation Key (MAK) for activating this operationg system: Eğer yine Volume License’ınız varsa ancak bu MAK ürün anahtarıysa, bu seçeneği işaretleyip ürün anahtarınızı yazmalısınız. Buraya girdiğiniz ürün anahtarı her bilgisayara aynı şekilde girilecektir.
3- Specify the product key for this operating system: Eğer kutu lisansa tabi bir ürün anahtarınız varsa bu seçeneği kullanmanız gerekmekte.
Bir sonraki yapılandırma ayarı olan OS Setting sayfasına geldik. Buraya ise gerekli bilgilerinizi giriyorsunuz.
Bir sonraki adım Admin Password, burada kurduğumuz sistemin local admin şifresini belirlememiz gerekiyor. Do not Specify an administrator password at this time seçeneğini aktif hale getirirseniz eğer local admin şifresini kurulum sırasında soracaktır. Bu olayı kurulum sırasına bırakmaktan yana değilim ben, bunun için bir şifre belirliyorum.
Summary sayfasında ise yaptığımız ayarların bir özet kısmı gözükmekte. Devam ediyorum ve yapılandırmamı bitiriyorum.
Update Deployment Share işlemine başlamadan önce son bir kurulum daha yapmamız gerekecek.
Windows PE add-on for the ADK version 2004 yazılımını indirmeniz ve yüklemeniz gerekmekte. Kurulum sürecini anlatmıyorum çünkü standart bir kuruluma sahip.
Windows PE yazılımını yükledik. TS işlemlerimizi yapılandırdık ve Deployment Share bölümüne sağ tıklıyoruz ve Update Deployment Share seçeneğine basıyoruz.
Options sayfasında Optimize the boot image updating process seçili olarak devam ediyoruz.
Bir sonraki Summary sayfasınıda Next butonu ile ilerletiyoruz ve Update işlemini bitirmiş oluyoruz.
Windows Deployment Service konsolumuzu açıyoruz ve ordaki yapılandırma ayarlarımızı yapmaya başlıyoruz.
Server Manager konsolu üzerinden Windows Deployment Service konsolunu açıyorum ve Windows Deployment Services açıyoruz. Install Images sağ tık Add Boot Image seçiyoruz. Browse butonu ile .vim uzantılı imajımızı seçiyoruz.
İkinci adım olarak Boot Images sağ tık Add Boot Image seçeneğini seçiyoruz. Add Image Wizard ekranı açılacaktır. Burada boot imajının nerede olduğunu göstermemiz gerekiyor. Deployment Share’i update ettiğimiz zaman MDT boot imajları oluşturmuştu. Bu aşamada oluşturulan boot imaj dosyasını seçmeliyiz. MDT içerisindeki boot imaj dosyasının özelliği istemciyi boot ettiğinde MDT’ye ulaşacak şekilde paylaşım adı, IP adresi, Deployment Share adı, erişim bilgileri vb bilgilerin içerisine yazılmış olmasıdır. Default Path olarak DeploymentShare\Boot\BootDosyasınınAdı.wim konumunda bulunmaktadır. DS altında işletim sisteminin hem x86 hem de x64 boot imajı vardır.
Next butonuna bastığımız zaman import işlemi başlayacak.
Sunucumun üzerine sağ tık ile properties seçiyorum.
Properties sayfasında Boot bölümünü açıyoruz. Know Client kısmını Always continue the PXE boot Unknown Clients seçeneğini ise Require the user to press the F12 key to continue the PXE boot olarak seçiyorum. Böylelikle bilinen kullanıcılar direk olarak kuruluma geçebilecek ve bilinmeyen kullanıcılar ise F12 ile boot işlemi yaptıktan sonra kuruluma başlayacak.
Default boot image kısmında x64 architecture ve x64(UEFI) architecture seçeneklerine LiteTouchPE_x64 seçiyoruz.
Bu şekilde WDS yapılandırmamızı bitirmiş oluyoruz. Kurulum yapabilir miyiz? Hayır! Sadece kurulum ve servis ayarlarını yapılandırdık. DHCP üzerinden hiç yapılandırma yapmadık onun için DHCP konsolumuzu açıyorum ve eklememiz gereken nesneleri ekliyoruz.
DHCP üzerinden yapacağımız ayarlar sistem olmasa bile cihazlarımızın IP adresi almasını sağlayacak ve boot işlemini başlatacak.
DHCP konsolu üzerinden yeni kurallar ekliyoruz.
066 kuralını ekliyoruz ve string value olarak WDS sunucumuzun IP adresini giriyoruz.
067 Bootfile Name nesnesini ekliyoruz. String value değeri olarak PxeBoot üzerindeki cmd değerini giriyorum.
060 kuralını eklememiz gerekmekte. 060 kuralı bu pencere üzerinden yapılmadığı için işlemlerimizi cmd üzerinden yapacağız ve komutlar şu şekilde.
netshdhcpserver DHCP Sunucunuzdaki IP Adresini Giriyoruz
add optiondef 60 PXEClient String 0 comment=PXE support
set optionvalue 60 STRING PXEClient
exit
Gerekli bütün yapılandırma işlemlerini tamamladık. Bundan sonra Windows 10 kurulumlarınızı Network üzerinden boot ederek kurabilirsiniz. Kurulum sırasında bizden kullanıcı adı ve şifre girmemizi isteyecek. Ortam yapısına bağlı isterseniz Domain kullanıcınızı girebilirsiniz.
Kurulum yapacağımız sistemi açıyoruz ve yapmış olduğumuz yapılandırmalar doğru ise Network üzerinden imaj dosyamızı algılayacak ve kuruluma başlayacak.
Bu kısımda klavye dilinizi seçebilir ve domain yapısı oluşturulacaksa IP yapılandırması yapılabilir. Ben Run the Deployment Wizard to install a new Operating System diyerek kuruluma devam ediyorum.
Bir sonraki adımda benden kullanıcı adı ve şifre girmemi istiyor. Active Directory üzerinden oluşturmuş olduğum kullanıcıyı giriyorum.
Task Sequence penceresinde ise Kurulumunu yapacağımız İmaj dosyamızı seçiyoruz ve Next diyoruz.
Sıfır kurulum yaptığım için Do not move user data and settings seçeneği ile devam edeceğim.
Klavye dilimizi, saat ayarlarını ve dil seçimini yapılandırıyoruz.
Begin butonu ile kuruluma başlıyoruz.
Kurulumumuz bitti. Sistemimiz açıldı bundan sonrası sizin kişiselleştirmenize bağlı. Dilerseniz Deployment Tools üzerinden yüklenecek uygulamaları ve yapılandırılmasını istediğiniz ayarları belirtebilirsiniz.
Bir makalemizin sonuna daha geldik. Bir sonraki makalemizde görüşmek dileğiyle. Umarım faydalı olabilmişimdir.