Windows Azure Microsoft ‘ un bulut (cloud) servisidir. Esasında bulut bilişim yeni bir terim değil uzun zamandır hayatımızda mevcut. Hatta ÇözümPark üzerinde de uzun zamandır üzerine makaleler yazılıyor. Örnek olarak buradaki makaleyi okuyabilirsiniz.
Bulut bilişim ile birlikte hayatımıza Private Cloud, Public Cloud ve Hybrid Cloud gibi terimler girdi hayatımıza ve bu bulut bilişim tipleri ile birlikte Iaas, PaaS ve SaaS gibi başka servislerde kullanmaya başladık. Peki, bunlar nedir ve aralarında ki farklar nedir.
Cloud tiplerini kısa olarak açıklamaya çalışayım;
Private Cloud denilen şey esasında kendi veri merkezlerimizidir. Yani kendi sunucularımızı kendi lokasyonlarımızda barındırma işlemine private cloud diyoruz. Hyper-V ve SCVMM ile birlikte çok rahat kendi bünyemizde yapılandırabiliyoruz.
Public Cloud ise internet üzerinde barındırılan sunucular ile verilen cloud hizmetidir. Örnek olarak zaten makalemizin de konusu olan Windows Azure bir public cloud hizmetidir.
Hybrid Cloud ise Windows Azure ile birlikte hayatımıza giren bir cloud tipidir. Burada private cloud ile public cloud tiplerini aradaki site to site vpn teknolojsi ile birlikte kullanabilmekteyiz.
Bu cloud tipleri ile birlikte birde cloud servis tipleri mevcuttur. Yukarıda da bahsettiğim gibi bunlar Iaas, PaaS ve SaaS tipleridir. Biraz karışık gelse de aşağıdaki grafik ile çok rahat anlaşılabilmektedir.
IaaS olarak adlandırılan servis tipinde donanım tarafı servis sağlayıcı tarafından sağlanmaktadır. İşletim sistemi seviyesinden başlayarak diğer adımlar ile biz ilgileniyoruz.
PaaS ‘ta ise sadece kendi datamızdan ve uygulamalarımızdan sorumlu olmuyoruz uygulamaların üzerinde çalıştığı işletim sistemi dâhil hiçbir şey ile ilgilenmiyoruz. Mesela Windows Azure SQL buna güzel bir örnek.
SaaS’ ta ise hiçbir şeyden sorumlu olmuyoruz. Her şeyden servis sağlayıcı sorumlu oluyor. Buna örnek olarak şu anda birçok firmada kullanılan Office 365 ‘ i verebiliriz.
Windows Azure ile IaaS ve PaaS servisleri üzerine hizmetler alabiliyoruz. Peki, Windows Azure bize bu servisleri nasıl sunuyor.
Windows Azure ilk kez duyurulduğunda sadece PaaS desteği veriyordu. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi PaaS hizmetinde altyapı ile uğraşmıyoruz. Biz burada virtual serverları göremiyoruz. Siz sadece geliştirdiğimiz uygulamayı Windows Azure Portal üzerinden upload ediyoruz ve geri kalanını Windows Azure hallediyor. Otomatik olarak Failover desteği sağlıyor.
IaaS ise uzun zamandır testleri yapılan ve yakında zamanda release olmuş bir servistir. Windows Azure IaaS ile birlikte Windows ya da Linux sanal makinalar oluşturabiliyoruz. Bu sanal makinaları istersek Azure galeriden eğer istersek kendi oluşturduğumuz imajları upload edip bu imajlar sayesinde sanal makinalar oluşturabiliriz. Sanal network oluşturabilir ve sanal diskler oluşturabilir veya kaldırabiliriz. Bu oluşturduğumuz serverlara RDP ile bağlantılar sağlayabiliriz.
Windows Azure üzerinde oluşturduğumuz sanal serverlarımızı ve Windows Azure SQL serverlarımızı hem Windows Azure Management Console üzerinden hemde PowerShell ile yönetebiliriz. Buradan gerekli PowerShell cmdlet modülü download edebilirsiniz. Ayrıca buradan komutlar hakkında bilgi alabilirsiniz.
Dünya üzerinde şu anda 8 adet Windows Azure Datacenter ve 24 adet CDN bulunmaktadır ve yakın zamanda hem datacenter hemde CDN ler artış olacaktır. Bunlar aşağıdaki gibidir.
North Central US – Chicago, Illinois
South Central US – San Antonio, Texas
West US – California
East US – Virginia
North Europe – Dublin, Ireland
West Europe – Amsterdam, Netherlands
East Asia – Hong Kong
Southeast Asia – Singapore
Yukarıda Datacenter’ ardan bahsederken birde CDN den bahsettik ve dünya üzerinde 24 adet CDN var dedik. Peki bu CDN nedir. CDN Content Delivery Network teriminin kısaltmasıdır. Yani genellikle(dinamik ya da live streaming için de farklı senaryolar var) resim, müzik, video, doküman gibi değişmeyen ve büyük dosyaları kullanıcılara en hızlı şekilde ulaştırmanın bir yöntemi.
Kullanıcı servisin bulunduğu Azure Datacenterı yerine bu dosyayı kendisine en yakın noktadan alıyor, örnek verirsek ben resim dosyalarımı img.get-azure.com uygulamanı www.get-azure.com dan yayınlıyorsam img.get-azure.com dan resmi çektiğim zaman browserım varsayıyorum İrlanda datacenter yerine Frankfurt ya da network latency si daha düşük bir yerden bu dosyayı çekiyor, Amerika’dan img.get-azure.com a erişmek isteyen kişi ise Amerika’daki CDN node dan çekiyor. Uygulama aynı yerde ama content aktarımım hızlanıyor
CDN lokasyonları ;
US Lokasyonları
1. Ashburn, VA
2. Bay Area, CA
3. Chicago, IL
4. San Antonio, TX
5. Los Angeles, CA
6. Miami, FL
7. Newark, NJ
8. Seattle, WA
EMEA Lokasyonları
1. Amsterdam, NL
2. Dublin, IE
3. London, GB
4. Moscow, RU
5. Paris, FR
6. Stockholm, SE
7. Vienna, AT
8. Zurich, CH
Asia-Pacific / ve Diğer Lokasyonlar
1. Hong Kong, HK
2. São Paulo, BR
3. Seoul, KR
4. Singapore, SG
5. Sydney, AU
6. Taipei, TW
7. Tokyo, JP
8. Doha, QT
Peki, Windows Azure hakkında bu kadar bilgi verdikten sonra. Biz Windows Azure ile neler yapabiliriz? Aşağıdaki grafik biraz fikir verebilir sanırım. Kısa kısa üzerinden geçelim.
Windows Azure üzerinde web siteleri yayınlayabilirsiniz. Asp.Net, PHP, Python ve Node JS desteği mevcuttur. Web sitelerini galeriden de seçebiliriz. TFS, GIT, FTP ve Web Deploy desteği mevcut. Ufak bir not eğer direk Visual Studio üzerinden publish etmek istiyorsanız Microsoft Web Platform Installer 4.5 u yüklemeniz gerekiyor. Onuda buradan download edebilirsiniz. Ayrıca database olarak Ms SQL ve MySQL desteği mevcut.
Eski adı SQL Azure yeni adı Windows Azure SQL olarak değişen SQL Server desteğide mevcut. Ayrıca Windows Azure SQL’ de Reporting servis desteği bulunmaktadır. Bu konu hakkında daha detaylı bir makale yazacağız.
Windows Azure ile birlikte sadece storage desteğide satın almak mümkün. Peki ne işe yarar başka firmalarda da bu tür hizmetler mevcut. Buradaki avantajımız Microsoft DPM ürünü ile birlikte Online Backuplarımızı Azure üzerinde saklayabileceğiz. Burada önemli olan DPM serverımızın işletim sistemi Windows Server 2012 olmak zorunda. Online backup ile ilgilide daha detaylı bir makalemiz olacak.
Ayrıca Windows Azurede BLOB storage desteğide mevcuttur. BLOB ne demek peki ? BLOB Binary Large Object teriminin kısaltılmasıdır.
BLOB Storage özellikleri ;
1. Bir internet browser sayesinde dosyalara kolay erişim.
2. Distributed depolama. Bunu yukarıda da bahsettiğimiz gibi CDN sayesinde yapıyor.
3. Video ve ses streaming.
4. Güvenli ve performanslı backup ve disaster recovery.
5. Yüksek boyuttaki arşivleri saklayabilme.
BLOB servisi hakkında bir şey daha söylemek istiyorum. URL format şu şekilde oluyor ; http://<storage account>.blob.core.windows.net/<container>/<blob>
Resimdeki MOV1.avi doyasına ulaşmak için şu şekilde yazmamız gerekiyor.
http://sally.blob.core.windows.net/movies/MOV1.AVI
Windows Azure ile birlikte artık Active Directory hizmeti de alabilmekteyiz. Örneğin Office 365, Windows Intune, Sharepoint Online gibi bulut üzerindeki hizmetler için artık yine bulut üzerinde bir kimlik denetimi sağlamak artık mümkün. Kısa adı WAAD diye geçmektedir. Peki büyük yapılarda nasıl kullanabiliriz. Burada önerilen şey ADC olarak WAAD kullanımıdır. Bunu nasıl yapıyoruz ? On-Promise networkünüzdeki AD ile WAAD üzerine sync olayını Directory Sync tool ile yapıyoruz. Gelecek makale konusu WAAD orada bu toolun nasıl çalıştığını ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.
Windows Azure ile birlikte media servisleri kurulumları yapabiliyoruz. Çok karmaşık bir yapılar olan video stremaing için çok kolay bir şekilde yapılar oluşturabiliriz.
Son olarak mobile servis desteği vardır. Mobile cihazlar için uygulamalar geliştirebiliriz. IOS, Android,Windows Phone 8 desteği mevcuttur. Geliştirdiğimiz uygulamaları Windows Store üzerinden yayınlayabiliyoruz.
Bu makalemizde genel hatları ile Windows Azure hakkında bilgiler vermeye çalıştık. Bundan sonraki makalelerimizde ayrıntılı bir şekilde servisleri ve özellikleri incelemeye çalışağız. Herkese bol bulutlu günler .
Teşekkürler