Bir önceki bölümde Windows Deployment Services (WDS) sunucumuzun kurulum işlemlerini bitirmiştik. Bu bölümdeyse ise WDS sunucumuz üzerine kurulum ve boot imajlarımızı yükleyerek, istemci bilgisayar kurulumunu yapacağız. Bunun için WDS yönetimsel arayüzünü kullanacağız.
Yönetimsel arayüzle ilgili konuşmadan önce, Windows 2008 R2 sunucu ile gelen WDS’in yeniliklerinden bahsetmekte fayda var. Esasında önceki sürüm WDS’lere nazaran en belirgin yenilik (bence) sürücü entegrasyonunun artık WDS arayüzünden yapılabilmesi. Bu sayede artık ekstra bir araca ihtiyaç duymadan depolama alanı sürücüsünü veya ağ bağdaştırıcısı sürücüsünü boot imajların içine entegre edebiliyoruz. Aşağıdaki tabloda gelen yeniliklerin detayını görebilirsiniz:
Tablo 1: WDS versiyonları arasındaki farklılıklar
|
Özellik |
Windows 2003 |
Windows 2008 |
Windows 2008 R2 |
|
Dağıtılan İşletim Sistemi |
Legacy mode: 2000/XP/2003 Mixed Mode: 2000/XP/2003/Vista/2008 Native Mode: 2000/XP/2003/Vista/2008/7/2008R2 |
Windows 2000 Windows XP Windows 2003 Windows Vista Windows 2008 Windows 7 Windows 2008R2 |
Windows XP Windows 2003 Windows Vista SP1 Windows 2008 Windows 7 Windows 2008 R2 |
|
Dağıtılan imaj türü |
Legacy Mode: RISETUP, RIPREP Mixed Mode: RISETUP, RIPREP, .wim Native Mode: .wim |
Yeni kurulumlar için sadece .wim 2003 sunucudan upgrade yapıldıysa RIPREP imajları .wim formatına çevrilebilir fakat RISETUP imajları desteklenmez. |
.wim .vhd (katılımsız kurulumlar için) |
|
Önyükleme (boot) ortamı |
Legacy Mode: OSChooser Mixed Mode: OSChooser & WinPE Native Mode: WinPE |
WinPE |
WinPE |
|
Yönetimsel deneyim |
Legacy Mode: RIS araçları Mixed Mode: RIS araçları, MMC arayüzü, WDSUTIL Native Mode: MMC arayüzü, WDSUTIL |
MMC arayüzü, WDSUTIL |
MMC arayüzü, WDSUTIL |
|
Multicasting |
Desteklenmiyor |
Kurulum imajları için destekleniyor (boot.wim dosyası 2008, Vista SP1, 7 veya 2008 R2 DVD’sinden alınmış olmalı) |
Kurulum imajları için destekleniyor (boot.wim dosyası 2008, Vista SP1, 7 veya 2008 R2 DVD’sinden alınmış olmalı) EFI ile birlikte boot imajlar için destekleniyor. Ipv6 kullanan ortamlar için multicasting desteği var. |
|
Sürücü tedariki |
Desteklenmiyor. |
Desteklenmiyor. |
Kurulum esnasında sürücü entegrasyonu Boot imajlara sürücü entegrasyonu |
|
Genişletilebilirlik |
Desteklenmiyor. |
Stand-alone sunucu (Transport sunucu) üzerinde multicasting kullanarak imaj ve data iletimi destekleniyor. |
Stand-alone sunucu (Transport sunucu) üzerinde multicasting kullanarak imaj ve data iletimi destekleniyor. Boot istemci için PXE sağlayıcı içeriyor. |
|
Extensible Firmware Interface (EFI) |
EFI ile Itanium tabanlı bilgisayarların ağ üzerinden boot edilmesi desteği var. |
EFI ile Itanium ve x86 tabanlı bilgisayarların ağ üzerinden boot edilmesi desteği var. |
EFI ile x64 tabanlı bilgisayarların ağ üzerinden boot edilmesi desteği var. Otomatik ekle fonksiyonu Multicasting kullanarak boot imaj dağıtımı |
Artık yönetimsel arayüz hakkında konuşabiliriz. Şekil 1’de de görebileceğiniz gibi sol tarafta 5 ana klasör var. Bunlar Install Images, Boot Images, Pending Devices, Multicast Transmission ve Drivers klasörleri. Install Images klasörü içerisine kurulum yapacağımız işletim sistemlerinin imajlarını koyacağız. Bu çok basit şekliyle (örneğin) Windows 7 DVD’sindeki varsayılan install.wim dosyası olabileceği gibi, kendi oluşturduğumuz tüm programların kurulu olduğu bir Windows XP wim dosyası da olabilir (hoş bu şekilde bir imaj dosyasını oluşturmak da ayrı bir makale konusu).
Şekil 1: WDS yönetim arayüzü
Boot Images klasörü ise, istemci bilgisayarların ağ üzerinden açılmalarını sağlayan ve onlara kurulum arayüzü sağlayan imajları koyduğumuz klasör. Buraya da yine en basit şekliyle Windows 7 DVD’sinden boot.wim dosyasını koyabileceğimiz gibi, kendi özelleştirdiğimiz (örneğin içerisine sürücü entegre ettiğimiz) başka bir wim dosyasını da koyabiliriz. Pending Devices klasörü, eğer WDS yapılandırması esnasında istemci bilgisayarları onay mekanizmasına sokacak şekilde bir ayarlama yapmışsak, bilgisayarların göründüğü yer. Multicast Transmission klasörü, multicasting ayarlarının (install veya boot imajlar için) yapıldığı klasör. En son olarak da Drivers klasörü var, ki bu daha önce dediğim gibi en önemli yenilik Windows 2008 R2 ile birlikte gelen. Bu klasör altında da tüm sürücü entegrasyon işlemlerimizi yapabiliyoruz.
İsterseniz Windows 7 DVD’sini kullanarak kurulum imajı koyma işlemini yapalım. Bunun için Install Images klasörüne sağ tıklıyoruz ve “Add Install Image” diyoruz (Şekil 2). İlk ekranda Windows7group adında yeni bir imaj grubu oluşturuyoruz (Şekil 3). Next butonuna bastıktan sonra Image File ekranı geliyor karşımıza ve burada Windows 7 DVD’sinden install.wim dosyasını (Sources klasörü içerisinde) gösteriyoruz ve Next butonuna basıyoruz (Şekil4).
Şekil 2: Kurulum imajı ekle menüsü
Şekil 3: Yeni kurulum imajı grubu
Şekil 4: Install.wim dosyası
Bir sonraki ekran ise DVD içerisinde bulunan ürünler arasından gerekli işletim sistemi imajının seçilmesi için gelen “Available Images” ekranı (Şekil 5). Bu ekranda karşımıza gelen listeden lisansımızın olduğu ve ağ üzerinden kurulumunu yapacağımız işletim sistemini seçiyoruz ve Next butonuna basıyoruz.
Şekil 5: İmaj seçme ekranı
Özet ekranında Next butonuna bastıktan sonra, WDS imaj dosyasının bütünlüğünü kontrol eder ve imajı Install Images altına ekler. Bütünleme işlemi bittikten sonra Finish butonuna basıyoruz ve sihirbazı bitiriyoruz (Şekil 6).
Şekil 6: Sihirbazın sonlandırılması
Eğer istenirse aynı basamaklar takip edilerek başka imajlarda eklenebilir. WDS yönetim arayüzüne baktığımızda ise sihirbaz ile oluşturduğumuz klasör yapısını görebiliriz (Şekil 7). Ayrıca imaj dosyalarının koyulduğu yer ise WDS kurulumumuz için ayarladığımız C:RemoteInstallImages klasörü (Şekil 8).
Şekil 7: Install Images klasör yapısı
Şekil 8: İmaj dosyalarının atıldığı klasör
Artık boot imaj ekleme sırası geldi. Bu imajın görevi de (daha önce belirttiğimiz gibi) bilgisayarları ağ üzerinden başlatmak ve kurulum için bir arayüz sağlamak. Bunun için Boot Images klasörüne sağ tıklayarak “Add Boot Image” diyoruz (Şekil 9). Karşımıza çıkan sihirbazın ilk ekranında Windows 7 DVD’sinden boot.wim dosyasını (Sources klasörü içerisinde) gösteriyoruz ve Next butonuna basıyoruz. Bir sonraki Image Metadata ekranında boot imajımız için açıklayıcı bir isim giriyoruz. Bu ismi ağ üzerinden kurulum yaparken, istemci bilgisayarların ekranında göreceğiz (Şekil 10) ve Next butonuna basıyoruz.
Şekil 9: “Add Boot Image” komutu
Şekil 10: Boot imaj için isim verme ekranı
Özet ekranını da Next butonu ile geçtikten sonra WDS imaj dosyasının bütünlüğünü kontrol eder ve imajı Boot Images altına ekler. Bütünleme işlemi bittikten sonra Finish butonuna basıyoruz ve sihirbazı bitiriyoruz. Aynı işlemleri takip ederek başka mimariler için (veya başka amaçlar için) farklı boot imajlarını da buraya ekleyebiliriz.
Bu işlemlerin sonunda çalışır durumda bir WDS servisimiz, WDS üzerine kopyalanmış bir boot imajımız ve bir de kurulum imajımız var. Artık bilgisayarlara ağ üzerinden işletim sistemi kurulumu yapabilecek duruma gelmiş bulunmaktayız. Kurulum için istemci bilgisayarların da belli kriterleri karşılayabiliyor olmaları gerekli. Bunlar:
a) İstemci bilgisayar PXE-boot yapabilmeli
b) Kurulum yapacak kullanıcı Domain Users grubuna üye olmalı
c) İstemci bilgisayarda en az 512MB RAM olmalı
d) İstemci bilgisayar kurulacak işletim sisteminin konfigürasyon gerekliliklerini karşılamalı
İşletim sistemi kurulumu için ise aşağıdaki yönergeler uygulanmalıdır:
a) İstemci bilgisayarın BIOS ayarlarında PXE-boot aktif edilmeli ve boot sıralamasında AĞ (LAN) seçeneği ilk sıraya alınmalıdır.
b) İstemci bilgisayar yeniden başlatılmalı ve ekrana yazı geldiğinde F12 tuşuna basılmalıdır.
c) Gerekli boot imaj listeden seçilmelidir (bu menü birden fazla boot imaj varsa geçerlidir)
d) WDS arayüzü takip edilerek kurulum sihirbazı tamamlanmalıdır.
e) Kurulum bittikten sonra istemci bilgisayar yeniden başlatılır ve kurulum normal olarak devam eder.
Bu makalenin de sonuna geldik. Umarım açıklayıcı olmuştur. Şimdilik hoşçakalın.
Mehmet Bora TEOMAN
http://www.ipsure.com