Bu iki parçadan oluşan makale serisinde Windows 2008 R2 sunucu üzerinde Windows Deployment Services (WDS) kurulumunu anlatacağım. İsterseniz söze WDS’in ne olduğuyla başlayalım. WDS daha önceki Windows sunucu ailelerinde bulunan Remote Installation Services (RIS) hizmetinin geliştirilmiş bir versiyonu olan ve devamı niteliğindeki bir hizmet. Bu hizmetlerin yaptığı iş ise ağ bağlantısı üzerinden bilgisayarlara işletim sistemi kurulumu yapabilmek. Peki niye ağ bağlantısı üzerinden işletim sistemi kurmak isteyeyim ki? Bunun için hemen aklıma gelen birkaç sebebi sizlere sıralayayım: bilgisayarınızda CD/DVD sürücüsü olamayabilir, hızlı bir şekilde aynı anda birçok makineye kurulum yapmak isteyebilirsiniz, daha önceden tüm programları ile beraber kurmuş olduğunuz bir bilgisayarın imajını benzer tüm makinelere kısa yoldan kurmak isteyebilirsiniz. Neyse bu kadar laftan sonra esas konumuza dönelim.
Bütün bir WDS yapısı için gerekli olan 3 unsur var aslında. Birincisi WDS hizmetini kuracağımız bir sunucu, ikincisi kurulumları hazırlayacak/koordine edecek bir yönetici (administrator yani siz), üçüncüsü de kurulumların yapılacağı istemci bilgisayarlar. İsterseniz şimdi biraz WDS kurulumu için sunucu tarafındaki gerekliliklere bir göz atalım.
WDS hizmeti için gereklilikleri aşağıdaki tabloda görebilirsiniz. Esasında kurulum esnasında da görebileceğiniz gibi 2 farklı kurulum yapabilirsiniz. Bunlar Deployment Server+Transport Server kurulumu (bu varsayılan kurulum) ve Transport Server kurulumu. Ben bu makalede Deployment Server+Transport Server kurulumu ve yönetimi ile ilgili yazacağım. Transport Server ise biraz daha farklı bir konu ve başka bir makale konusu. Sadece farkından bahsetmek gerekirse Transport Server kurulumları daha gelişkin senaryolar için kullanılıyor. Örneğin ortamınızda Aktif Dizin Etki Alanı hizmetleri (AD DS) veya DNS gibi hizmetler mevcut değilse bu kurulumu yapabilirsiniz. Ama Deployment Server+Transport Server seçeneğinden daha kısıtlı yetenekleri olan bir kurulum. Ayrıca belirtmekte fayda var, Deployment Server kurulumu Transport Server kurulumu ile gelen bir takım bileşenlere bağımlı. Yani sadece Deployment Server kutusunu işaretleyerek kurulum yapamıyoruz. Şimdi gelelim gereklilikler tablosuna:
Tablo 1: WDS kurulumu için gereklilikler
|
Deployment Server + Transport Server Kurulumu |
Transport Server Kurulumu |
|
AD DS Yapısı: WDS sunucusu ya AD üyesi bir sunucu olmalı ya da DC olmalıdır. |
Windows 2008 R2 sunucu için gerekenler çalışan bir DHCP sunucusu ve kurulum yapacak kişinin yerel yönetici haklarına sahip olması. |
|
DNS: Ağ üzerinde düzgün çalışan bir DNS hizmeti olmalıdır. |
|
|
DHCP: Ağ üzerinde aktif bir scope tanımlı, düzgün çalışan bir DHCP hizmeti olmalıdır. |
|
|
NTFS bölümü: WDS sunucu üzerinde imajların tutulacağı disk bölümlemesinin NTFS dosya formatında olması gereklidir. |
|
|
Gerekli izinler: Kurulum yapacak olan kişi sunucu üzerinde yerel yönetici haklarına sahip olmalıdır. |
Artık kuruluma geçebiliriz. Bunun için öncelikle sunucumuzda Server Manager arayüzünü açıyoruz ve Roles Summary kısmındaki Add Roles linkine tıklıyoruz (Şekil 1). Karşımıza çıkan Rol Ekle Sihirbazı’nın ilk sayfası olan Hoşgeldiniz sayfasını Next ile geçtikten sonra, ikinci sayfada bulunan Windows Deployment Services kutusunu işaretliyoruz ve Next butonuna basıyoruz (Şekil 2).
Şekil 1: WDS rolü ekleme
Şekil 2: WDS rolü seçimi
Bir sonraki sayfada WDS hizmeti ile ilgili genel bilgilerin verildiği sayfa var. Burayı da Next ile geçiyoruz ve kurulum şeklini seçtiğimiz ekrana geliyoruz. Burada varsayılan kurulum olan Deployment Server+Transport Server kurulumu seçerek (Şekil 3) Next butonuna basıyoruz.
Şekil 3: WDS kurulum seçenekleri
Son sayfamız ise onay sayfası. Burada Install butonuna basıyoruz ve kurulum kısa bir sürede sonlandırılıyor. Artık WDS kurulumumuz bitmiş durumda. İsterseniz kurulumun komut satırından nasıl yapılacağını da söyleyelim ve WDS yapılandırmasına geçelim.
WDS kurulumu komut satırında şu şekilde yapılıyor:
ServerManagerCmd –install WDS (Deployment Server kurulumu için)
ServerManagerCmd –install WDS-Transport (Transport Server kurulumu için)
Artık kurulum bittiğine göre yapılandırmaya geçebiliriz. Yapılandırmanın tamamlanması için kurulum ve boot imajlarının da WDS içerisine koyulması gerekiyor. Bu işlemlerin hepsi bittikten sonra artık WDS kullanarak istemci kurulumlarına başlayabiliriz. Yapılandırmaya başlamak için Start -> Administrative Tools -> Windows Deployment Services yolunu takip ediyoruz. Bu arada Etki Alanı yöneticisi olmanız gerektiğini belirtmeliyim. Karşıma Windows Deployment Services MMC eklentisi geliyor. Sol tarafta Servers altında sunucumuzun adı olmalı. Eğer yoksa Servers’a sağ tıklayarak Add Server diyoruz ve sunucumuzu ekliyoruz. Servers’ı genişletiyoruz ve sunucumuzun ismi üzerine sağ tıklayarak Configure Server diyoruz (Şekil 4).
Şekil 4: WDS sunucusu yapılandırma
Karşımıza gelen sihirbazda ilk ekran (her zamanki gibi J) Hoşgeldiniz ekranı. Burayı Next ile geçiyoruz ve ikinci ekranda WDS hizmetinin kullanacağı klasörü seçiyoruz. Bu klasör (daha önce söylediğimiz gibi) NTFS formatlı bir disk bölümlemesinin üzerinde olmalı ve mümkünse sistem diskinden farklı bir disk üzerinde olmalı (ama bir zorunluluk değil). Ben burada klasörü önce kendim oluşturuyorum ve sihirbazda sadece yolu gösteriyorum (Şekil 5). Eğer sistem diski ile aynı disk üzerinde bir klasör oluşturursak Şekil 6’daki gibi bir uyarı yazısı ile karşılaşırız.
Şekil 5: WDS uzaktan kurulum klasörü
Şekil 6: Uyarı yazısı
Next ile devam ettiğimizde gelen ekran ise DHCP Option 60 ekranı. Bu ekran üzerinde esasında gerekli açıklamaların hepsi mevcut ama tekrarlamakta fayda var. Eğer WDS kurduğumuz sunucu üzerinde DHCP hizmeti de çalışıyorsa “Do not listen on port 67” ve “Configure DHCP option 60 to ‘PXE Client’ “ kutularını işaretlemek gerekiyor. Bu tabii ki sizin ortamınıza kalmış birşey ama benim ortamımda DHCP sunucusu aynı sunucu üzerinde. O yüzden bu iki kutuyu da işaretliyorum (Şekil 7) ve Next butonuna basıyorum.
Şekil 7: DHCP option 60 ekranı
Bir sonraki ekranda ise WDS hizmetinin hangi tür bilgisayarlara hizmet vereceğinin kararını veriyoruz. Burada ilk seçenek “hiçbir bilgisayara cevap verme” seçeneği. Zannediyorum bunu işaretlemek istemeyeceğim :). İkinci seçenek “Sadece bilinen bilgisayarlara cevap ver” seçeneği. Daha önce bilgisayarı Aktif Dizin içerisinde tanımlamışsak (GUID girerek), bu seçeneği seçebiliriz. Üçüncü seçenek ise “Bilinen ve bilinmeyen tüm bilgisayarlara cevap ver” seçeneği ki ben bunu seçiyorum. Aşağıdaki kutuyu ise işaretlersek, sunucuyu yöneten kişinin onayı gerekecektir cevap verilen bilgisayarların kurulumunun yapılabilmesi için. Bu kutuyu işaretlemeden Next butonuna basıyorum (Şekil 8).
Şekil 8: Cevap verilecek bilgisayarların seçimi
Artık kurulum başladı ve dosya kopyalaması bittikten sonra son ekranda “Sunucuya şimdi imaj ekle” kutusu mevcut. Bu kutuyu temizleyerek Finish butonuna basıyorum. Zira imaj ekleme işlemini daha sonra kendim yapacağım. Finish butonuna basar basmaz WDS yönetim arayüzü açılıyor (Şekil9).
Şekil 9: WDS yönetim arayüzü
Bu bölümlük bu kadar. İkinci bölümde WDS sunucumuz üzerine imajlarımızı kopyalayıp istemci bilgisayar kurulumu yapacağız. Şimdilik hoşçakalın.
Mehmet Bora TEOMAN
http://www.ipsure.com