Windows 11, kullanıcı dostu arayüzü ve güçlü performansı ile öne çıkan bir işletim sistemidir. Ancak, bazı hatalar, yanlış ayarlar veya donanım uyumsuzlukları zamanla sistemin çökmesine neden olabilir. Özellikle mavi ekran hataları, aniden kapanmalar veya performans düşüşleri yaşayan kullanıcılar için bazı önlemler almak şarttır. Bilgisayarınızın stabil ve sorunsuz çalışmasını sağlamak için aşağıdaki yöntemleri uygulayabilirsiniz.
1. Windows 11 Güncellemelerini Düzenli Olarak Yükleyin
Windows, işletim sistemini daha güvenli ve stabil hale getirmek için düzenli olarak güncellemeler sunar. Güncellemeleri ihmal etmek, sistem hatalarına ve güvenlik açıklarına neden olabilir.
Nasıl kontrol edilir?
- Başlat > Ayarlar > Windows Update yolunu izleyin.
- “Güncellemeleri denetle” butonuna tıklayarak mevcut güncellemeleri yükleyin.
Özellikle büyük güncellemeler, sistem performansını artırabilir ve bilinen hataları düzeltebilir.
2. Sürücülerinizi Güncel Tutun
Donanım bileşenlerinizin düzgün çalışabilmesi için sürücülerinizin güncel olması gerekir. Özellikle ekran kartı, ses kartı, Wi-Fi adaptörü gibi bileşenlerin eski veya bozuk sürücüleri sistem çökmesine yol açabilir.
Sürücü güncellemek için:
- Aygıt Yöneticisi’ni açın.
- Güncellemek istediğiniz donanım bileşenini sağ tıklayın ve “Sürücüyü Güncelle” seçeneğini seçin.
- Güncellemeyi otomatik olarak denetleyin veya donanım üreticinizin web sitesinden en güncel sürücüyü indirin.
Ekran kartı sürücülerinizi NVIDIA GeForce Experience veya AMD Radeon Software üzerinden güncelleyebilirsiniz.
3. Sistem Geri Yükleme Noktası Oluşturun
Büyük güncellemeler veya yeni yazılım kurulumları bazen sistemde uyumsuzluklara yol açabilir. Bu tür sorunları önlemek için sistem geri yükleme noktası oluşturabilirsiniz.
Sistem geri yükleme nasıl yapılır?
- Başlat > Geri Yükleme Noktası Oluştur yazarak ilgili bölümü açın.
- Sistem Koruması sekmesine gidin ve Oluştur butonuna basarak mevcut sisteminizi kaydedin.
Eğer sistemde ciddi bir çökme olursa, bu geri yükleme noktası sayesinde bilgisayarınızı önceki sağlıklı haline döndürebilirsiniz.
4. Gereksiz Programları Kaldırın
Bilgisayarınızda çalışmayan veya kullanılmayan gereksiz programlar hem depolama alanını tüketir hem de sistem kaynaklarını gereksiz yere kullanarak çökme riskini artırır.
Programları kaldırmak için:
- Denetim Masası > Programlar ve Özellikler bölümüne girin.
- Kullanmadığınız programları seçerek Kaldır butonuna tıklayın.
Özellikle bilinmeyen veya güvenilmeyen yazılımları kaldırarak sistem güvenliğini artırabilirsiniz.
5. Disk Temizliği ve Bakımı Yapın
Zamanla biriken gereksiz dosyalar, sistemin yavaşlamasına ve çökmesine neden olabilir. Disk Temizleme aracı ile gereksiz dosyaları silerek bilgisayarınızı hızlandırabilirsiniz.
Disk temizleme nasıl yapılır?
- Başlat > Disk Temizleme yazın ve aracı açın.
- C: sürücüsünü seçin ve sisteminizde gereksiz dosyaları temizleyin.
Ayrıca, SSD veya HDD sağlığınızı kontrol etmek için CrystalDiskInfo gibi araçlar kullanabilirsiniz.
6. Güçlü ve Güncel Bir Antivirüs Programı Kullanın
Kötü amaçlı yazılımlar (malware, trojan, ransomware) sistem kararlılığını bozarak çökmesine neden olabilir. Bu yüzden güvenilir bir antivirüs programı kullanmak çok önemlidir.
Windows 11, Windows Defender ile iyi bir koruma sağlasa da Malwarebytes veya Bitdefender gibi ek güvenlik yazılımlarını kullanarak sisteminizi daha güvenli hale getirebilirsiniz.
7. Otomatik Başlangıç Programlarını Kontrol Edin
Bilgisayar açıldığında otomatik olarak başlayan gereksiz programlar sistem performansını olumsuz etkileyebilir.
Başlangıç programlarını yönetmek için:
- Görev Yöneticisi’ni (Ctrl + Shift + Esc) açın.
- Başlangıç sekmesine gidin.
- Kullanmadığınız veya gereksiz bulduğunuz programları devre dışı bırakın.
Özellikle Spotify, Discord, OneDrive, Skype gibi uygulamaların otomatik başlamasını kapatarak sistem performansınızı artırabilirsiniz.
8. Bellek (RAM) ve Donanım Kontrollerini Yapın
Yetersiz veya bozuk RAM, sistem çökmesine ve mavi ekran hatalarına neden olabilir. Windows 11’in Bellek Tanılama Aracı ile RAM sağlığınızı test edebilirsiniz.
RAM testi nasıl yapılır?
- Başlat > Windows Bellek Tanılama yazın ve aracı açın.
- Şimdi yeniden başlat ve hataları kontrol et seçeneğini seçin.
Eğer donanımsal bir hata bulunursa RAM’lerinizi değiştirmek gerekebilir.
9. Sanal Belleği Doğru Ayarlayın
Windows 11, fiziksel RAM yetersiz olduğunda sanal bellek kullanarak sistemin daha stabil çalışmasını sağlar. Ancak, yanlış yapılandırılmış bir sanal bellek, sistem çökmesine neden olabilir.
Sanal bellek ayarlarını değiştirmek için:
- Başlat > Gelişmiş Sistem Ayarları yazın.
- Performans Ayarları > Gelişmiş sekmesine gidin.
- Sanal Bellek bölümünden uygun miktarı belirleyin.
Sanal bellek boyutunu, toplam RAM miktarınızın 1.5 katı olacak şekilde ayarlamak idealdir.
10. Güvenli Mod ile Sorun Giderme Yapın
Eğer sisteminiz sık sık çöküyorsa, Güvenli Mod ile başlatıp hatalı sürücü veya yazılımları tespit edebilirsiniz.
Güvenli Mod’a geçmek için:
- Bilgisayarınızı yeniden başlatın.
- Açılış sırasında F8 veya Shift + Yeniden Başlat tuşlarına basın.
- Gelişmiş Başlangıç Seçenekleri ekranından Güvenli Mod’u seçin.
Güvenli Mod’da çalışırken sorun yaşamıyorsanız, son yüklediğiniz programları kaldırarak veya sürücüleri güncelleyerek hatanın kaynağını bulabilirsiniz.
Bu yöntemleri uygulayarak Windows 11 sisteminizin daha stabil ve güvenli çalışmasını sağlayabilirsiniz. Bilgisayarınızın ömrünü uzatmak ve performansını artırmak için düzenli bakım yapmayı unutmayın.
