Windows 11’de dosya aramak bazen karmaşık olabilir. Ancak, Dosya Gezgini’nin gelişmiş arama özelliklerini kullanarak aradığınız dosyaları çok daha hızlı ve kolay bulabilirsiniz. Bu rehberde, filtreler, boolean operatörleri, joker karakterler ve dosya özellikleriyle aramalarınızı nasıl daha verimli hale getirebileceğinizi anlatıyoruz.
Dosya Gezgini’nde Daha Verimli Arama Nasıl Yapılır?
Dosya Gezgini, belirli bir belgeyi, videoyu veya resmi daha hassas bir şekilde bulmanıza yardımcı olacak birçok arama seçeneği sunar. Arama verimliliğini arttırmak için ilk olarak Dosya Gezgini’ni açın (Windows + E). Daha sonra arama yapmak istediğiniz klasöre gidin ve aşağıdaki yöntemleri kullanarak dosyalarınızı daha hızlı bulun.
Filtreler ve Operatörlerle Arama
Dosya Gezgini, arama sonuçlarını daraltmak için gelişmiş arama filtrelerini destekler.
Temel Arama Filtreleri
Arama kutusuna aşağıdaki filtreleri yazarak daha spesifik sonuçlar elde edebilirsiniz:
- kind: – Dosyaları türüne göre arar.
- ext: – Dosya uzantısına göre arama yapar.
- date: – Dosyanın son değiştirilme tarihine göre arar.
- size: – Dosyanın boyutuna göre arama yapar.
Örnek Kullanımlar
✅ Dosya Türüne Göre Arama
- kind:document → Belgeleri (Word, PDF, metin dosyaları vb.) listeler.
- kind:image → Resim dosyalarını (JPG, PNG, GIF vb.) bulur.
- kind:video → Video dosyalarını (MP4, AVI, MKV vb.) gösterir.
- kind:music → Müzik dosyalarını (MP3, WAV, FLAC vb.) bulur.
- kind:folder → Sadece klasörleri gösterir.
Filtreleri birleştirerek daha detaylı aramalar yapabilirsiniz:
- kind:image ext:.png → Sadece PNG formatındaki resimleri listeler.
✅ Dosya Uzantısına Göre Arama
- ext:.pdf → PDF dosyalarını bulur.
- ext:.docx → Word belgelerini gösterir.
- ext:.jpg → JPEG formatındaki resimleri listeler.
Aynı anda birden fazla uzantı için arama yapabilirsiniz:
- ext:.jpg OR ext:.png → JPEG ve PNG resimlerini bulur.
✅ Tarihe Göre Arama
- date:today → Bugün değiştirilen dosyaları gösterir.
- date:yesterday → Dün düzenlenen dosyaları listeler.
- date:last week → Son bir haftada değiştirilen dosyaları bulur.
- date:last month → Son bir ay içinde değiştirilen dosyaları gösterir.
- date:2024-03-15 → 15 Mart 2024 tarihinde değiştirilen dosyaları bulur.
- date:>=2025-01-01 AND date:<=2025-02-01 → 1 Ocak – 1 Şubat 2025 tarihleri arasında değiştirilen dosyaları listeler.
Belirli bir tarih aralığında dosya aramak için >=, <=, >, < gibi karşılaştırma operatörlerini kullanabilirsiniz.
Dosya Boyutuna Göre Arama
Dosya Gezgini’nde belirli boyut aralıklarında dosya aramak için aşağıdaki komutları kullanabilirsiniz:
✅ Boyuta Göre Arama Örnekleri
- size:>100MB → 100 MB’den büyük dosyaları bulur.
- size:<10MB → 10 MB’den küçük dosyaları gösterir.
- size:10MB..100MB → 10 MB ile 100 MB arasındaki dosyaları listeler.
- size:tiny → 16 KB’den küçük dosyaları gösterir.
- size:small → 16 KB ile 1 MB arasındaki dosyaları bulur.
- size:medium → 1 MB ile 128 MB arasındaki dosyaları listeler.
- size:large → 128 MB ile 1 GB arasındaki dosyaları gösterir.
- size:huge → 1 GB ile 4 GB arasındaki dosyaları bulur.
- size:gigantic → 4 GB’den büyük dosyaları listeler.
Ayrıca >=, <=, >, < gibi karşılaştırma operatörlerini kullanarak özel boyut aralıkları belirleyebilirsiniz. KB, MB, GB gibi birimler kullanarak daha net filtreleme yapabilirsiniz.
✅ Filtreleri Birleştirerek Daha Hassas Arama
- kind:document ext:.pdf date:last week → Son bir hafta içinde değiştirilen PDF belgelerini bulur.
- kind:image size:>5MB → 5 MB’den büyük resimleri listeler.
- kind:video ext:.mp4 date:2025-01-01..2025-01-31 → Ocak 2025’te değiştirilmiş MP4 videolarını bulur.
Mantıksal Operatörlerle (Boolean) Daha Etkili Arama
Dosya Gezgini, arama sonuçlarını daha iyi filtrelemek için AND, OR, NOT gibi mantıksal operatörleri destekler.
✅ Mantıksal Operatör Kullanımı
- AND → report AND budget (İçinde hem “report” hem de “budget” geçen dosyaları bulur.)
- OR → report OR budget (İçinde “report” veya “budget” kelimesi geçen dosyaları gösterir.)
- NOT → report NOT budget (İçinde “report” kelimesi olup “budget” kelimesi bulunmayan dosyaları listeler.)
⚠️ Dikkat! Bu operatörler büyük harfle yazılmalıdır. Örneğin, BitLocker AND Encryption şeklinde yazmalısınız.
✅ Karmaşık Aramalar İçin Parantez Kullanımı
- (report OR presentation) AND 2025 → “report” veya “presentation” kelimesini içeren ve “2025” geçen dosyaları bulur.
Joker Karakterlerle (Wildcard) Belirsiz İsimleri Arama
Dosya veya klasör adını tam olarak hatırlamıyorsanız, joker karakterler kullanabilirsiniz:
✅ Asterisk (*) Kullanımı → Belirsiz uzunluktaki karakterleri temsil eder.
- report* → “report1”, “report_final”, “report_2025” gibi isimleri içeren dosyaları bulur.
- *.txt → “.txt” uzantılı tüm dosyaları gösterir.
- *photo* → Dosya adında “photo” kelimesi geçen tüm dosyaları bulur (“my_photos.jpg”, “summer_photos.png” vb.).
✅ Soru İşareti (?) Kullanımı → Tek bir karakteri temsil eder.
- file?.txt → “file1.txt”, “file2.txt” gibi dosyaları bulur ama “file12.txt” dosyasını göstermez.
- report_202?.docx → “report_2025.docx”, “report_2024.docx” gibi dosyaları bulur.
✅ Gelişmiş Joker Kullanımı
- “report*2025” → “report” ile başlayıp “2025” ile biten dosyaları bulur (örneğin “report_final_2025”). Ancak içinde sadece “report2025” geçen dosyaları kapsamaz.
✅ Dosya Uzantısı ile Arama
- *.jpg → Tüm JPG resim dosyalarını bulur.
Dosya Özelliklerine Göre Arama
Dosya adı dışında, dosyaların içindeki özel özelliklere göre de arama yapabilirsiniz. Ancak, bu yalnızca dosyanın aradığınız özellikleri içeriyorsa çalışır. Örneğin:
- author:John → “John” tarafından oluşturulan dosyaları bulur.
- tag:important → “important” etiketiyle işaretlenmiş dosyaları listeler.
- title:project → Başlıklarında “project” kelimesi geçen belgeleri arar.
Metadata (meta veri), dosyaların içinde gizli bir bilgi katmanıdır. Yani, dosyanın içeriğiyle ilgili açıklayıcı bilgileri sağlayan “veri hakkında veri” olarak düşünülebilir. Dosyanın içeriğini daha iyi anlamanızı, düzenlemenizi ve yönetmenizi sağlayan bilgiler bunlardır.
Genellikle, bir dosya üzerinde çalışırken işletim sistemi ve uygulamalar dosyanın oluşturulma ve değiştirilme tarihleri, yazar adı, bilgisayar adı gibi bilgileri içerir. Bununla birlikte, başlık, konu, etiketler, derecelendirmeler ve kategoriler gibi ek bilgileri siz ekleyebilirsiniz. Dosyanın metadata bilgilerini düzenlemek için dosyaya sağ tıklayıp, “Özellikler” seçeneğini seçebilir ve ardından “Ayrıntılar” sekmesine gidebilirsiniz.
Gelişmiş Sorgu Söz Dizimi ile Arama
Dosya Gezgini’nde aramanızı daha da hassaslaştırmak için bazı gelişmiş sözdizimlerini de kullanabilirsiniz. Örneğin:
- datemodified:last week → Geçen hafta değiştirilmiş dosyaları bulur.
- content:Windows → İçeriğinde “Windows” kelimesi geçen belgeleri arar.
- foldername:Projects → “Projects” adlı bir klasördeki dosyaları arar.
Bu yöntemleri kullanarak Windows 11 Dosya Gezgini’nde dosyalarınızı çok daha hızlı ve etkili bir şekilde arayabilirsiniz.
Dosya Gezgini Seçenekleriyle Arama
Eğer filtreler ve operatörler biraz karmaşık geliyorsa, Dosya Gezgini’nde bulunan “Arama seçenekleri”ni kullanabilirsiniz. Bu menü, yukarıda gösterilen filtrelerin ve operatörlerin çoğunu içerir, ancak herhangi bir sözdizimi hatırlamanıza gerek kalmaz; arama yapmak istediğiniz türü basitçe seçebilirsiniz.
Örneğin, Dosya Gezgini’nde arama yapmak istediğiniz konuma gidin ve belge, resim, ses, video ya da klasör gibi anahtar kelimelerle arama yapmak için arama kutusuna “Windows 11” gibi bir sorgu yazın ve “Enter” tuşuna basın.
⚠️ Hızlı ipucu: Arama çubuğuna odaklanmak için her zaman “Ctrl + F” kısayolunu kullanabilirsiniz.
✅ Arama sonuçları sayfasında, Dosya Gezgini, kullanılabilir arama seçeneklerini komut çubuğunda gösterir.
“Arama seçenekleri” menüsüne tıklayın ve aramanızı daraltmak için bir filtre veya operatör seçin. Örneğin:
- Tüm alt klasörler → Mevcut konum ve alt klasörlerde arama yapar.
- Mevcut klasör → Sadece mevcut konumda arama yapar, alt klasörlerde arama yapmaz.
Mevcut filtrelerden bazıları şunlardır:
- Değiştirilme tarihi → Belirttiğiniz zaman diliminde değiştirilen dosyaları gösterir, örneğin “Bugün”, “Dün”, “Bu hafta” ve “Geçen yıl” gibi seçenekler vardır.
- Tür → Sonuçları belirtilen türde filtreler, bunlar arasında “Not”, “Müzik”, “Resim”, “Program”, “Klasör”, “Oyun” gibi seçenekler bulunur.
- Boyut → Belirttiğiniz boyuta göre sonuçları gösterir. Örneğin, “Boş (0 KB)”, “Tiny (0 – 16 KB)”, “Small (16 KB – 1 MB)”, “Medium (1 – 128 MB)”, “Large (128 MB – 1 GB)”, “Huge (1 – 4 GB)” ve “Gigantic (>4 GB)” gibi seçenekler vardır.
Bu filtrelerden herhangi birini seçtiğinizde, arama sorgusunun, tam olarak manuel olarak yazmış gibi, sözdizimiyle güncellendiğini göreceksiniz. Bu, bir dahaki sefere aynı aramayı yaparken arama terimini hatırlamanıza yardımcı olabilir.
Ayrıca, “Arama seçenekleri” menüsü, arama davranışının bazı yönlerini değiştirmenize olanak tanır. Örneğin, “Sistem dosyaları” seçeneğini seçerseniz, bu özellik işletim sistemi kurulum dosyalarından da sonuçları arar ve dahil eder.
“Yazılı (sıkıştırılmış) klasörler” seçeneğini işaretlerseniz, Dosya Gezgini zip dosyalarının içine bakarak arama terimlerinizi bulur. Son olarak, “Dosya içerikleri” seçeneğini seçerseniz, bu özellik dosyaların içine bakarak arama terimlerinizi bulur.
Sık Kullanılan Aramaları Kaydetme
Eğer sıkça aynı aramayı yapıyorsanız, bu işlemi tekrar etmek yerine aramayı kaydedebilir ve “Hızlı Erişim” bölümünden kolayca ulaşabilirsiniz. Dosya Gezgini’nde bir arama yapmak için aramanızı gerçekleştirin, ardından “Daha fazla göster” butonuna tıklayın ve menüden “Hızlı Erişime sabitle” seçeneğini seçin.
Bu adımları tamamladıktan sonra, arama sorgusu sistemde yer imine alınacak ve sol navigasyon sayfasındaki “Hızlı Erişim” bölümünde ve “Ana Sayfa” sayfasında görünecektir.
Gelişmiş İndeksleme’yi Etkinleştirme
Windows 11’de, sistem varsayılan olarak yalnızca Bilgisayarım, Belgeler, Resimler ve Müzik gibi bilinen klasörlerdeki dosya ve klasörleri arar. Ancak, bilgisayarınızdaki herhangi bir yerden içerik aramak istiyorsanız, “Gelişmiş” seçeneğini etkinleştirmeniz gerekir.
Gelişmiş arama seçeneği, indeksleme veritabanının boyutunu artırır ve sistem kaynaklarını daha fazla kullanır, ancak bilgisayarınızdaki her şeyi aramanıza olanak tanır. Gelişmiş arama seçeneğini etkinleştirmek için, Windows 11’de Ayarlar > Gizlilik ve güvenlik > Windows Arama menüsüne gidin ve “Dosyalarımı bul” ayarında “Gelişmiş” bölümünü seçin.
Yapay Zeka ile Arama (Copilot+ Bilgisayarlar)
Microsoft, Windows Arama deneyimine yapay zeka özelliklerini entegre etmek için çalışmalarına devam ediyor. Ayrıca Microsoft, mevcut arama özelliklerine ek olarak Semantik İndeksleme özelliğini de getiriyor.
Semantik İndeksleme, Arama teriminin anlamını anlamak için Doğal Dil İşleme (NLP) teknolojisini kullanarak, dosyaların içinde geçen anahtar kelimeler yerine, içeriklerin anlamına dayalı bir arama yapılmasını sağlar. Örneğin, “dağ bisikleti” araması yaparak, bisikletle gezerken çektiğiniz fotoğrafları bulabilirsiniz. Bu fotoğrafların içeriğinde veya meta verilerinde “dağ bisikleti” kelimeleri yer almasa da, Semantik İndeksleme sistemi fotoğrafların içeriğini anlayarak doğru sonuçları getirebilirsiniz.
Bu özellik hâlâ önizleme aşamasında bulunuyor. Bununla beraber yeni özelliği kullanmak için bir NPU (Sinirsel İşlem Birimi) gerekiyor. Bu nedenle yeni teknolojiyi yalnızca Copilot+ bilgisayarlarda kullanabilirsiniz. Microsoft, şu anda bu özelliği Dosya Gezgini, Başlat menüsü ve Ayarlar uygulamasında test ediyor.
Sizde yukarıda yer alan yöntemleri uygulayarak Windows 11’de Dosya Gezgini özelliğini çok daha verimli şekilde kullanabilirsiniz. Filtreler, boolean operatörleri, joker karakterler ve dosya özellikleri sayesinde aramalarınızı özelleştirerek zaman kazanabilirsiniz.