Veri Güvenliği Nedir? İşletmeler İçin Neden Önemlidir?

Veri güvenliği, bir işletmenin sahip olduğu verileri riskten uzak tutmak için gösterdiği her türlü çabayı kapsar. Veri güvenliği ile ilgili koruyucu önlemler, veri gizliliğini, veri bütünlüğünü ve veri kullanılabilirliğini korur. Dijital veriler 21. yüzyılda bir işletmenin tartışmasız en değerli varlığı haline geldiğinden, verileri korumak tüm işletmeler için birincil öncelik olmalıdır. 

Veri Güvenliği Neden Önemlidir?

Veri güvenliğinin işletmeler için önemli olmasının sayısız nedeni vardır. Aşağıda en önemli nedenlerden bazılarını bulabilirsiniz:

1. Hassas dijital varlıkları korumak

Veriler, herhangi bir işletmenin merkezinde yer alır. İster yanlışlıkla ister kötü amaçlı olsun, dijital varlıklara yetkisiz erişim, geri döndürülemez sonuçlara yol açabilir. Bu yüzden fikri mülkiyet ve ticari sırlar gibi dijital varlıkların korunması hayati önem taşır.

2. Devlet, sektör ve şirket içi uyumluluk gereksinimlerine uymak

Çoğu işletme, belirli veri güvenliği gereksinimleri olan birden fazla düzenlemeye tabidir. Uyumluluk gereksinimlerinin karşılanmaması, para cezaları, lisansların askıya alınması ve kredi kartlarını işleme yeteneğinin kaybı gibi önemli sonuçlara yol açar. 

3. Müşterilerin beklentilerini karşılamak ve işletmelerin itibarını korumak

Bir veri ihlali, müşteri kaybının yanı sıra işletme için de marka itibarında onarılamaz hasarlara yol açabilir. Bir veri ihlali meydana geldiğinde, özellikle müşterilerin hassas bilgileri tehlikeye girerse, markanıza karşı bir güven sorunu oluşur.

4. Operasyonlardaki kesintileri önlemek

Kaybolmuş, çalınmış, değiştirilmiş veya kötü niyetli olarak şifrelenmiş (yani fidye yazılımı) veriler, üretkenliği etkileyen kesintilere neden olabilir ve operasyonları durma noktasına getirebilir. Ayrıca, veri güvenliğindeki bir ihlalden kurtulmak için harcanan zaman, bir BT ekibinin sınırlı zamanını ve kaynaklarını alır.

5. Finansal kayıptan kaçınmak

Veri güvenliğini sağlayamamaktan kaynaklanan para cezaları ve kayıp gelir şaşırtıcı derecede yüksek olabilir. Buna üretkenlik kaybının maliyetini de eklediğinizde, bu birçok işletmenin finansal sorunlarla başa çıkamamasına neden olabilir.

Veri Güvenliği Türleri

Çeşitli tehditlere karşı koruma sağlamak üzere tasarlanmış birçok veri güvenliği türü vardır. Fakat hiçbir çözüm tüm veri güvenliği gereksinimlerini karşılayamayacağından, riski azaltmak ve saldırıları önlemek için farklı veri güvenliği türleri birlikte kullanılır. 

En yaygın olarak kullanılan veri güvenliği türleri arasında aşağıdakiler yer alır:

1. Bilinen tehditleri ve güvenlik açıklarını izleyen ve daha sonra bir istismar için kullanılmadan önce bunları tespit etmek ve caydırmak için tarama yapan proaktif veri güvenliği. Bunlar aşağıdakileri içerir:

• Anti-virüs, anti-malware koruması
• E-posta güvenliği
• Uç nokta koruması, uç nokta güvenliği
• URL filtreleme
• Güvenlik açığı değerlendirme araçları

2. Tehditlere karşı koruma sağlayan önleyici veri güvenliği:

• Yedekleme
• Veri şifreleme
• Veri silme
• Veri maskeleme
• Eğitim

3. Veri güvenliği yönetim sistemleri; kullanıcılar, uygulamalar, donanımlar ve bağlı cihazlar arasında kapsamlı koruma yönetimini destekler. Bu sistemler aşağıdakileri içerir:

• Kimlik ve erişim yönetimi – Identity and access management (IAM çözümleri)
• Çok faktörlü kimlik doğrulama – Multi-factor authentication (MFA)
• Yama yönetimi araçları
• Veri Kaybı Önleme – Data Loss Prevention (DLP)

Veri Güvenliği Çözümleri

Veri güvenliği karmaşıktır ve korumayı en üst düzeye çıkarmak için bir dizi çözümün entegre edilmesini gerektirir. Aşağıda, çoğu işletmenin verileri korumak için ihtiyaç duyduğu temel veri güvenliği çözümlerinin bir listesini bulabilirsiniz:

1. Anti-virüs, Anti-malware Koruması

Kötü amaçlı yazılımları (veya virüsleri) algılayan, zarar vermesini önleyen ve ortadan kaldıran çok katmanlı bir yaklaşımdır. Gelişmiş kötü amaçlı yazılımdan koruma çözümleri, bilinen ve bilinmeyen tehditleri (ör. sıfır gün saldırıları) belirlemek için yapay zeka (AI), makine öğrenimi (ML) ve davranış analitiği içerir.

2. Yedekleme

Orijinal verilerin güvenliğinin ihlal edilmesi, hasar görmesi, çalınması veya kaybolması durumunda, verilerin kopyalarını geri yüklemek için kullanılan sistemlerdir.

3. Veri Şifreleme

Aktarılan veya bekleyen verileri kodlamak için kullanılan işlemlerdir. Veri şifreleme çözümleri, verilerin şifre çözme anahtarı olmadan okunmasını imkansız hale getiren algoritmalar kullanır. Tek tek dosyaları, klasörleri veya diskleri korumak için kullanılabilir (tam disk şifreleme). En yaygın kullanılan şifreleme türü, askeri düzeyde olduğu düşünülen AES-256’dır.

4. Veri Silme

Artık ihtiyaç duyulmadığında sistematik olarak silerek verileri yetkisiz erişime karşı koruma yöntemidir.

5. Veri Kaybını Önleme (DLP)

Kullanıcı ihmali, verilerin yanlış kullanımı veya kötü niyetli durumlar nedeniyle belirli verilerin sızdırılmasını veya yetkisiz erişimini önlemek için kullanılan bir teknolojidir. DLP çözümleri, önceden tanımlanmış bir dizi güvenlik kuralına dayalı olarak veri kullanımı ve işleme ilkelerini zorunlu kılar.

6. Veri Maskeleme

Orijinal verileri, kodu çözülmeden tanımlanamaz hale getirecek şekilde değiştirerek gizleme yöntemidir. Veri maskeleme teknikleri arasında şifreleme, geçersiz kılma, değiştirme, karıştırma, veri eskitme ve sayı/tarih varyansı bulunur.

7. Eğitim

Siber güvenlik farkındalık eğitimi, güçlü bir veri güvenliği taktiğidir. Yaygın eğitim konuları arasında; kimlik avı saldırılarının, e-posta sahtekarlığının, alan adı ele geçirmenin, fidye yazılımı saldırılarının, sosyal mühendisliğin ve genel veri güvenliği için en iyi uygulamaların nasıl tespit edileceği ve bunlardan kaçınılacağı yer alır.

8. E-posta Güvenliği

E-posta’daki verileri yetkisiz erişime, tehlikeye veya dahili tehditler ve kötü niyetli saldırılar dahil olmak üzere veri kaybına karşı korumak için e-posta güvenliğine bir dizi koruma dahildir. E-posta güvenliği, spam filtreleri, anti-virüs ve veri şifrelemeyi içerebilir.

9. Uç Nokta Koruması, Uç Nokta Güvenliği

Savunma amaçlı bir veri güvenliği çözümü olan uç nokta koruması, masaüstü bilgisayarlar, dizüstü bilgisayarlar veya mobil cihazlar gibi bir ağın giriş noktalarını korur. Uç nokta güvenlik hizmetleri, e-posta filtrelemeyi, web filtrelemeyi ve güvenlik duvarlarını içerir.

10. Kimlik ve Erişim Yönetimi (IAM)

Kullanıcıların veri gereksinimlerine göre veri erişim izinlerini yöneten sistemlerdir. IAM genellikle, iş rolleri için gereken minimum değere dayalı olarak kullanıcıların erişimini sınırlamak için kullanılır.

11. Çok Faktörlü Kimlik Doğrulama (MFA)

En güvenli kimlik doğrulama türlerinden biridir. Şifre ve kullanıcı adınızı girdikten sonra genellikle kullanıcıların telefonuna gelen bir doğrulamadan sonra hesaba erişebilmenizi sağlar.

12. Yama Yönetimi Araçları

Otomatik yama yönetimi, yazılımın güncel tutulmasını ve güvenlik açıklarının etkisiz hale getirilmesini sağlar. Yama yönetimi araçları, sistemler ve uygulamalar için yazılım yamalarını tanımlar, indirir, test eder, kurar ve doğrular.

13. URL Filtreleme

Bilinen kötü amaçlı web sitelerine erişimi engelleyen ve kullanıcıların bu sitelere ulaşmasını engelleyerek kimlik avı saldırılarını önlemeye yardımcı olan bir çözümdür.

14. Güvenlik Açığı Değerlendirme Araçları

Eski yazılımlar, uygulanmayan yamalar, ağ denetimlerindeki boşluklar veya uygulama güvenlik açıkları dahil olmak üzere bilinen zayıflıkları arayan otomatik süreçlerdir.

Veri Güvenliği Stratejileri

Veri güvenliği çeşitli şekillerde uygulanabilir. Yeni bir veri güvenliği uygulaması için bir plan oluştururken veya mevcut olanı yükseltirken, ilk adım aşağıdaki hususları dikkate alan bir ihtiyaç değerlendirmesidir:

• Ne tür verilerin korunması gerekiyor?
• Verilerin ne kadarı hassas bilgilerden oluşuyor?
• Veriler nerede bulunuyor?
• Verilerin neden korunması gerekiyor?
• Veri güvenliği stratejisinin yasal gereklilikleri karşılaması gerekiyor mu?
• Verilerin ne kadar süre saklanması gerekiyor?
• Veri güvenliği planının veri yaşam döngüsü yönetimini veya veri yönetişimi içermesi gerekiyor mu?
• Bilinen herhangi bir veri güvenliği tehdidi veya riski var mı?

Bu değerlendirme tamamlandıktan sonra veri güvenliği stratejilerinin süreç ve taktikleri değerlendirilmelidir. Eksiksiz bir veri güvenliği stratejisi, bir önceki bölümde belirttiğimiz gibi, yeterli koruma sağlamak için birçok çözüm türünü içerecektir. Aşağıda, etkili bir veri güvenliği stratejisine dahil olan birkaç temel süreç ve taktik bulunmaktadır:

1. Veri keşfi ve sınıflandırması

Veri keşfi ve sınıflandırması, devam eden bir süreç olarak herhangi bir veri güvenliği stratejisine dahil edilmeli ve bir işletmenin oluşturduğu, topladığı, depoladığı ve kullandığı verilerin tam bir görünümünü sağlamalıdır. Ek olarak, veriler duyarlılık düzeyine göre sınıflandırılmalıdır.

2. Veri yaşam döngüsü yönetimi (DLM)

Veri güvenliğinin merkezinde gizlilik, bütünlük ve erişilebilirlik (confidentiality, integrity, availability), yani CIA üçlüsü yer alır. Veri yaşam döngüsü yönetimi, yaşam döngüsündeki beş aşamayı (oluşturma, kullanma, paylaşma, depolama ve silme) kapsayan, oluşturma veya edinmeden imhaya kadar veri güvenliğini destekler. Bu aşamaların her biri aracılığıyla veri yaşam döngüsü yönetimi, veri korumasını, esnekliğini ve yasal uyumluluğu denetleyen ilkelerle veri güvenliğini destekler.

3. Veri esnekliği

Korumalı yedekler oluşturmak, herhangi bir veri güvenliği stratejisinin kritik bir parçasıdır. Bir veri güvenliği olayı veya kazası durumunda, fidye yazılımı saldırısı, çalınan veya bozulan veriler veya kasıtlı veya yanlışlıkla silinen veriler gibi veri kayıplarından kurtarmak için veri yedekleri kullanılabilir.

4. Veri yönetişimi ve veri yönetimi

Veri güvenliği, veriler ve veri yönetimi etrafında politikalar ve prosedürler oluşturan ve bu politika ve prosedürleri hangi grupların yürürlüğe koyduğunu bildiren veri yönetişimi tarafından da desteklenir. Her biri, veri güvenliğinin çeşitli yönlerini kapsar ve riski en aza indirmek ve esnekliği sağlamak için verilerin uygun şekilde korunmasını ve sınıflandırılmasını sağlamaya yardımcı olur.

Veri Güvenliği Trendleri

Veri güvenliğinin genişleyen alanındaki trendler de hızla gelişiyor. Bu bağlamda en büyük veri güvenliği trendlerinden dördü AI, IoT, fidye yazılımı ve sıfır güven (zero-trust) modelidir.

1. Yapay Zeka (AI)

Veri güvenliğinde yapay zekanın birincil kullanımlarından biri, saniyede binlerce olayı işleyerek temel değerlerle senkronize olmayan davranış kalıplarını belirlemektir.

Davranıştaki anormallikler genellikle bir veri ihlali girişiminin ilk göstergelerinden biridir. Ek olarak, yapay zekanın öngörücü güçleri, veri güvenliği çözümlerinin saldırılarla mücadele etmek için proaktif önlemler almasına olanak tanır.

2. Nesnelerin İnterneti (IoT)

Ağlara erişmenin bir yolu olarak IoT cihazlarına yönelik saldırılar yükseliş eğilimindedir. IoT cihazlarının çok sayıda ve güvenlik açığı, onları bilgisayar korsanları için cazip hedefler haline getirir.

IoT cihazları; ağlara erişmek ve veri güvenliğini tehlikeye atmak için diğer yazılımlardan daha fazla kolayca kullanılabilecek yama uygulanmamış güvenlik açıklarına sahiptir.

3. Fidye Yazılımı

Fidye yazılımı saldırıları siber suçlular tarafından en çok tercih saldırı türüdür ve her büyüklükteki işletmeyi tehlikeye atabilir.

Kurtarma sistemleri olmadığında, birçok işletme veri güvenliği uzmanlarının ve kanun uygulayıcıların tavsiyelerinden vazgeçer ve fidyeyi öder. Ayrıca fidye yazılımı saldırılarının izlenmesi zor kripto para biriminde fidye toplama yeteneği, fidye yazılımlarını öngörülebilir gelecekte veri güvenliği için daha ciddi bir tehdit haline getirecektir.

4. Sıfır Güven Modeli (Zero-trust Model)

Sıfır güven modeli, çevre savunmasına dayalı geleneksel veri güvenliği stratejilerinden farklı bir yaklaşım benimser. Sıfır güven modeli merkezi değildir ve savunmayı kullanıcı ve cihaz düzeyine indirir.

Ağ erişimi, ilk doğrulamadan sonra varsayılan erişim vermek yerine ihtiyaca göre kısıtlanır. Her erişim noktasında, kullanıcıları ve cihazlarını doğrulamak için gelişmiş kimlik doğrulama (yani çok faktörlü kimlik doğrulama) kullanılır.

Veri Koruma vs Veri Güvenliği

Veri güvenliği, veriler üzerinde olumsuz etkisi olabilecek herhangi bir şeyi önlemekle ilgiliyken, veri koruma kavramı ise bu olumsuz etkileri azaltmakla ilgilidir. Güvenlikteki bir gecikmenin verileri riske atması durumunda, veri koruma veri kaybını minimumda tutar. Bu amaçla, veri koruma, güvenli veri kurtarmaya odaklanır. İşletmelerin herhangi bir kötü amaçlı saldırıda kaybolan veya bozulan tüm verileri kurtarabilmeleri için verileri yedekler ve geri yükler. Veri korumanın amacı, her şeyi sorunsuz ve sistematik bir şekilde yedeklemek, kurtarmak ve geri yükleme sürecinin verimli bir şekilde çalışmasını sağlamaktır. Veri koruma ve veri güvenliği yakın koordinasyon içinde çalışır, koruma güvenlik için bir güvenlik önlemi görevi görür.