SQL ve NoSQL Arasındaki Fark Nedir?

SQL, onlarca yıldır kullanılan bir veri tabanı türüdür. Hâlâ yaygın bir şekilde kullanılır ve analistler, mühendisler, veri bilimciler ve BT karar vericiler tarafından etkin bir şekilde tercih edilir. Öte yandan, yapılandırılmamış veri hacimlerinin artması, büyük veri kümelerinin işlenmesi ve depolama ihtiyaçlarının artması gibi nedenlerle NoSQL gibi farklı teknolojilere olan ilgi de giderek artmaktadır.

Microsoft, Dell, Accenture ve Cognizant gibi büyük şirketler SQL veri tabanlarını kullanırken; Amazon, Adobe, Google ve Netflix gibi firmalar ise NoSQL veri tabanlarını tercih etmektedir.

SQL Nedir?

SQL, veri sorgulama ve yönetimi için kullanılan alanına özgü bir dildir. Kullanıcılara ilişkisel veri tabanlarındaki kayıtları sorgulama, ekleme, silme ve güncelleme imkânı sunar. Ayrıca, işlemler ve saklı fonksiyonlar ya da görünümler gibi gömülü prosedürler aracılığıyla karmaşık mantıkların uygulanmasına da olanak tanır.

SQL Veri Tabanlarının Özellikleri

• Ölçeklenebilirlik: SQL veri tabanları, NoSQL veri tabanlarına kıyasla farklı şekilde ölçeklenir. NoSQL veri tabanları yatay olarak ölçeklenirken, ilişkisel veri tabanları dikey olarak ölçeklenir. Yani daha fazla trafik veya yükle başa çıkmak istiyorsanız, mevcut sunucuya daha fazla CPU, RAM veya SSD eklemeniz gerekir.
• Topluluk: SQL veri tabanlarının daha geniş bir topluluğa sahip olduğu yaygın olarak bilinen bir gerçektir. Bu, NoSQL’in daha kötü bir topluluğu olduğu anlamına gelmez; sadece ilişkisel veri tabanlarının NoSQL’e göre daha eski ve köklü olduğunu gösterir.
• Çok Yönlülük: SQL veri tabanları, neredeyse her tür projede uygulanabilir. Geniş eklenti ve araç desteği sayesinde çok güçlü ve esnek bir veri tabanı sistemi haline gelir.

İlgili İçerik: SQL Nedir? SQL Ne İçin Kullanılır?

En Popüler SQL Veri Tabanları

Aşağıda en popüler SQL veri tabanlarının bir listesi yer almaktadır:

1. MySQL

MySQL, en popüler açık kaynak kodlu, yani ilişkisel, veri tabanı yönetim sistemidir. Oracle Corporation tarafından geliştirilmektedir.

2. MsSQL

Microsoft tarafından geliştirilip sunulan, ticari lisanslı en popüler ilişkisel veri tabanı yönetim sistemlerinden biridir.

3. Oracle

Ticari lisanslı bu veri tabanı yönetim sistemi, kurumsal kullanım için tasarlanmıştır. Dünya çapında en popüler ilişkisel veri tabanı yönetim sistemlerinden (RDMS) biridir.

NoSQL Nedir?

NoSQL, “Not only SQL” (SQL değil) ifadesinin kısaltmasıdır. Verileri saklamak ve erişmek için belge tabanlı, grafik tabanlı veya anahtar-değer gibi ilişkisel olmayan veri yapıları kullanır. NoSQL sistemleri, geleneksel ilişkisel veri tabanlarına göre daha esnek olacak şekilde tasarlanmıştır. Kullanım veya yükteki değişikliklere kolayca uyum sağlamak için yukarı veya aşağı ölçeklenebilirler. Bu özellikleri, NoSQL veri tabanlarını uygulamalarda kullanım için ideal hâle getirir.

NoSQL Veri Tabanlarının Özellikleri

• Ölçeklenebilirlik: Genellikle küçük çevrimiçi mağazalarda veya küçük ölçekli uygulamalarda, NoSQL veri tabanlarının ölçeklenebilirliği SQL veri tabanlarıyla benzer düzeydedir. Ancak SQL veri tabanlarının aksine NoSQL yatay olarak ölçeklenebilir; yani veri tabanınızı büyütmek için mevcut sunucuya donanım eklemek yerine yeni sunucular eklenir. Büyük veri hacmine sahip platformlarda, NoSQL veri tabanları SQL’e göre daha iyi ölçeklenir ve bu işlemi gerçekleştirmek çok daha kolaydır.
• Topluluk: NoSQL veri tabanlarının popülaritesi, birkaç yıl öncesine kadar tahmin edilenden çok daha hızlı artmıştır. Her ne kadar henüz oldukça yeni bir teknoloji olsa ve SQL veri tabanları kadar büyük bir topluluğa sahip olmasa da, doğru dokümantasyonlara ulaşmak veya sorun giderme konusunda kaynak bulmak zorluk değildir.
• Esneklik: Yapı ve şema zorunluluğunun olmaması, NoSQL veri tabanlarına ilişkisel veri tabanlarına kıyasla çok daha fazla esneklik kazandırır.

İlgili İçerik: NoSQL Veri Tabanı, Türleri ve Özellikleri Nedir?

En Popüler NoSQL Veri Tabanları

Aşağıda en popüler NoSQL veri tabanlarının bir listesi yer almaktadır:

1. MongoDB

2000’li yılların ortalarında piyasaya sürülen MongoDB, belge odaklı bir NoSQL veri tabanıdır ve genellikle yüksek hacimli veri depolama için kullanılır. Geleneksel SQL veri tabanlarında tablolar ve satırlar kullanılırken, MongoDB’de koleksiyonlar ve belgeler kullanılır. 

Peki bu belgeler nedir? 

Belgeler, anahtar-değer çiftlerinden oluşur ve MongoDB’deki temel veri birimini oluştururlar.

2. Cassandra

Cassandra, büyük veri hacimlerini birçok sıradan sunucuya dağıtarak işlemek için tasarlanmış, ücretsiz ve açık kaynaklı bir NoSQL veri tabanı yönetim sistemidir. Temel amacı, herhangi bir kesinti yaşanmaksızın yüksek kullanılabilirlik sağlamaktır. Cassandra’nın geliştirici ve destekçisi Apache Vakfı’dır.

3. Redis

Redis, açık kaynaklı bir bellek içi (in-memory) veri yapısı depolama sistemidir. Aynı zamanda yöneticiler tarafından veri tabanı, önbellek veya message broker olarak da kullanılabilir. Örneğin GrandNode projesinde, Redis önbellekleme amacıyla kullanılmıştır.

4. CouchDB

CouchDB, başka bir belge odaklı ve açık kaynaklı NoSQL veri tabanıdır. CouchDB’de her belge, kendine özgü bir kimliğe (_id) ve her işlem yani her kaydedilen değişiklik için bir revizyon numarasına (_rev) sahiptir. Bu yapı, veri değişikliklerini takip etmek için kullanılır.

SQL ve NoSQL Arasındaki Fark

Aşağıdaki tabloda SQL ve NoSQL arasındaki farklılıklara dair genel bir bakış bulabilirsiniz:

SQL’in Avantajları

• Basitlik: SQL veri tabanları, basit SQL sorguları ile kolayca yönetilebilen, sade bir yapıya sahiptir ve karmaşık mimari çabalara gerek duymaz.
• Veri güvenliği: Yüksek düzeyde veri güvenliği sağlanabilir. SQL veri tabanı, verileri tablolar şeklinde sakladığı ve gizli bilgilere erişimi sınırladığı için güvenli bir yapı sunar.
• Azaltılmış veri depolama alanı kullanımı: Optimizasyon ve normalizasyon olanakları sayesinde veri depolama alanı daha az kullanılır; bu da veri tabanı performansının artmasını sağlar.

SQL’in Dezavantajları 

• Performans sorunları: Veri tabanında çok miktarda veri bulunduğunda ve aynı anda birden fazla kullanıcı giriş yaptığında sorgu yanıt süresi yavaşlayabilir.
• Sınırlı yatay ölçeklenebilirlik: SQL veri tabanları yalnızca dikey olarak ölçeklenebilir. Bu nedenle yatayda ölçeklenmesi zordur ve dağıtık veri tabanı performansını yavaşlatabilir.
• Maliyet faktörü: SQL veri tabanlarının bakım ve geliştirme maliyetleri yüksek olabilir. Ayrıca bakım için uzman bir ekip gerektirdiğinden ek maliyet oluşturur.

NoSQL’in Avantajları 

• Yüksek performans: NoSQL veri tabanları genellikle SQL’e kıyasla daha yüksek performans sağlamak üzere tasarlanmıştır. Bu yüzden bazı NoSQL veri tabanları oldukça hızlı veri işleme kapasitesi sunar.
• Ölçeklenebilirlik: NoSQL veri tabanları büyük veri kümeleriyle başa çıkmak için tasarlanmıştır. Yatayda kolayca ölçeklenebilir ve daha az bakım gerektirerek düşük maliyetle daha fazla veri barındırabilir.
• Esneklik: NoSQL veri tabanlarının katı olmayan yapısı sayesinde her türden veri kolayca birleştirilebilir ve saklanabilir.

NoSQL’in Dezavantajları 

• Veri analizi zorlukları: Çoğu iş analisti ve veri bilimcisi, güçlü veri analiz özellikleri nedeniyle geleneksel olarak SQL’i tercih eder. NoSQL veri tabanlarında ise en basit sorgular bile belirli bir uzmanlık seviyesi gerektirir.
• Destek eksikliği: SQL’e kıyasla daha yeni bir teknoloji olduğu için NoSQL’in topluluğu daha küçüktür. Bu da güçlü bir destek sunamamasına ve belgelenmemiş sorunların çözümünü zorlaştırmasına neden olur.
• Tutarlılık sorunları: Büyük miktarda veriyi işlerken tutarlılık sorunları gösterir ve veri yedekleme mekanizması içermez. Bu nedenle alışveriş sepetleri veya sosyal medya gönderileri gibi mutlak tutarlılığın kritik olmadığı alanlarda NoSQL tercih edilebilir. NoSQL, tutarlılıktan ziyade yüksek hız ve erişilebilirlik sunma konusunda öne çıkar.

Neden SQL Yerine NoSQL Tercih Edilir?

NoSQL, birçok durumda SQL’e göre daha fazla esneklik ve ölçeklenebilirlik sunduğu için tercih edilmektedir. NoSQL sistemlerinin temel avantajı, geliştiricilere verileri hızlı ve kolay bir şekilde depolama ve erişme imkânı tanımasıdır. Bu sayede, geleneksel ilişkisel veri tabanlarının getirdiği ek yükler olmadan çalışılabilir. Sonuç olarak, yazılım ekipleri temel iş mantığına ve yeni özelliklerin geliştirilmesine daha fazla odaklanabilir; veri saklama altyapısıyla ilgili detaylara takılmak zorunda kalmazlar.

SQL mi Daha İyi NoSQL mi?

SQL mi yoksa NoSQL mi kullanılacağına karar vermek, projenin ihtiyaçlarına ve gereksinimlerine bağlıdır. Örneğin, hızlı, ölçeklenebilir ve güvenilir bir veri tabanına ihtiyaç duyulan bir web uygulaması geliştiriyorsanız, NoSQL tercih edilebilir. Öte yandan, uygulamanızda karmaşık veri sorguları yapılması gerekiyorsa ve işlem desteği önemliyse, SQL veri tabanları daha uygun olabilir.

Sonuç olarak, her duruma uyan tek bir doğru çözüm yoktur. İhtiyacınız olan veri tabanı türü, tamamen projenizin gereksinimlerine ve hangi sistemin bu ihtiyaçları en verimli şekilde karşılayabileceğine bağlıdır. Karar vermeden önce her iki seçeneği de kapsamlı bir şekilde araştırmanız en doğrusudur.

SQL ve NoSQL Ne Zaman Kullanılır?

SQL ve NoSQL veri tabanları, işletmenin ihtiyaçlarına ve gereksinimlerine göre tercih edilmelidir:

• Eğer sisteminiz çok büyük ölçekte dağıtık bir yapıya sahipse, Scylla gibi dağıtık NoSQL geniş sütunlu veri tabanları tercih edilebilir.
• Hedefiniz dikey olarak ölçeklenebilen bir veri tabanıysa, SQL veri tabanı ideal seçenektir.
• Girdi verileri çeşitli, karmaşık ve kolayca kalıplara oturtulamıyorsa, NoSQL en iyi çözümdür.
• ACID uyumluluğu sizin için öncelikliyse, SQL veri tabanları en doğru tercihtir.
• Geçici verilerin (oturum bilgileri, istek listeleri, alışveriş sepetleri gibi) saklanması gerekiyorsa, NoSQL tercih edilebilir.
• Kullanıcı davranışlarıyla ilgili ve özelleştirilmiş oturumları analiz etmek istiyorsanız, SQL veri tabanı kullanmanız önerilir.

En Çok Sorulan Sorular

1. SQL ve NoSQL veri tabanları arasındaki temel fark nedir?

SQL veri tabanları ilişkisel yapıya sahiptir ve yapılandırılmış verileri önceden tanımlı bir şema ile tablolar içinde yönetmek için yapılandırılmış sorgulama dili (SQL) kullanır. NoSQL veri tabanları ise ilişkisel değildir; sabit bir şema gerektirmeyen, esnek bir yapıyla belge ya da JSON gibi formatlarda yapılandırılmamış veya dinamik verileri yönetmeye olanak tanır.

2. Neden bir kişi SQL yerine NoSQL veri tabanı kullanmayı tercih eder?

NoSQL veri tabanları, esneklikleri ve yatayda kolay ölçeklenebilir olmaları nedeniyle tercih edilir. Özellikle büyük, yapılandırılmamış veri kümeleriyle veya hızla değişen veri yapılarıyla çalışan uygulamalar için uygundur. Önceden tanımlı bir şema gerektirmediğinden, verilerin hızlı ve kolay bir şekilde depolanmasını ve erişilmesini sağlar, bu da daha hızlı geliştirme süreçlerine katkıda bulunur.

3. SQL veri tabanları, NoSQL veri tabanlarının işlediği veri türlerini yönetebilir mi?

SQL veri tabanları yapılandırılmış veriler için tasarlanmıştır ve ilişkisel verilerle karmaşık sorgular ve işlemleri yönetmede oldukça etkilidir. Ancak sabit şema zorunluluğu nedeniyle, yapılandırılmamış ya da yarı yapılandırılmış verilerle çalışmada NoSQL veri tabanları kadar esnek değildirler.

4. SQL ve NoSQL veri tabanları ölçeklenebilirlik açısından nasıl farklılık gösterir?

SQL veri tabanları dikey olarak ölçeklenir; yani artan yükleri karşılamak için daha güçlü donanımlara ihtiyaç duyar. NoSQL veri tabanları ise yatay olarak ölçeklenebilir; bu sayede veriler birden fazla sunucuya dağıtılarak daha büyük veri hacimlerinin veya trafiğin yönetilmesi sağlanır. Bu da onları büyük ölçekli web uygulamaları için daha uygun hâle getirir.

5. SQL ve NoSQL veri tabanlarına örnekler nelerdir?

SQL veri tabanlarına örnek olarak MySQL, PostgreSQL, Oracle ve Microsoft SQL Server verilebilir; bu sistemler güçlü işlem desteği ve gelişmiş sorgulama yetenekleriyle bilinir. NoSQL veri tabanları arasında ise MongoDB, Cassandra, Redis ve Amazon DynamoDB gibi sistemler öne çıkar; bunlar özellikle yapılandırılmamış verilerle esnek çalışma ve kolay ölçeklenebilirlik özellikleriyle tercih edilir.

6. Önce SQL mi yoksa MongoDB mi öğrenmeliyim?

Veri tabanlarında yeniyseniz, genellikle SQL ile başlamanız önerilir. SQL, sektörde yaygın olarak kullanılan temel bir teknolojidir. SQL’i güçlü bir şekilde kavradıktan sonra gerekirse NoSQL hakkında bilgi edinebilirsiniz.

Ancak, öncelikle web veya mobil uygulamalar geliştirmekle ilgileniyorsanız, MongoDB ile başlamak isteyebilirsiniz. MongoDB genellikle bu tür uygulamalarda kullanılır ve JavaScript’e zaten aşina iseniz öğrenmesi daha kolay olabilir.

7. Hangisi talep görüyor? SQL mi NoSQL mi?

Hem SQL hem de NoSQL iş piyasasında yüksek talep görmektedir. Ancak SQL, özellikle geleneksel kurumsal uygulamalarda hala daha yaygın olarak kullanılan bir veri tabanı teknolojisidir. NoSQL veri tabanları ise son yıllarda özellikle web ve mobil uygulamalar için popülerlik kazanmıştır.

8. SQL mi yoksa NoSQL mi öğrenmek daha iyidir?

SQL ve NoSQL arasındaki seçim, özel ihtiyaçlarınıza ve tercihlerinize bağlıdır. Düzenli verilerle uğraşıyorsanız ve güçlü arama yeteneklerine ihtiyacınız varsa, SQL kullanmak uygun bir seçenek olabilir. Yapılandırılmamış verileri depolamanız gerekiyorsa veya hızlı geliştirmeye öncelik veriyorsanız, NoSQL daha iyi bir seçenek olabilir.

Dikkate alınması gereken bazı faktörler aşağıdakileri içermektedir:

• Veri yapısı: Verileriniz yüksek düzeyde yapılandırılmışsa SQL muhtemelen daha uygun olacaktır. Verileriniz yapılandırılmamış veya yarı yapılandırılmışsa NoSQL daha uygun olabilir.
• Sorgu karmaşıklığı: Karmaşık sorgular gerçekleştirmeniz gerekiyorsa, SQL daha zengin bir özellik seti sunar.
• Geliştirme hızı: NoSQL veri tabanlarını geliştirmek, özellikle basit uygulamalar için genellikle daha kolay olabilir.
• Ölçeklenebilirlik: Hem SQL hem de NoSQL veri tabanları büyük veri kümelerini işlemek için ölçeklendirilebilir, ancak belirli mekanizmalar farklı olabilir.