Bu makalemiz klasik anlatımlardan farklı olarak orta ölçekteki bir işletmede sistem odası kurulumu ve network yapısını anlatan, saha deneyimlerine dayanan bir makale olacak.
2012 yılının son çeyreğinden itibaren İstanbul’dan Kocaeli iline taşınacak olan iş yerimiz için bilgi işlem altyapısının ve üst yapısının taşınması için planlamalara başladık. Bu planlarda aşağıdaki konular üzerinde durduk.
· Yeni yerleşke için alınacak olan network ve sunucu ürünlerinin planlanması
· Network ve sunucu ürünlerinde kullanılacak olan cihazların marka ve modellerinin belirlenmesi
· Network ve sunucu ürünlerinin hangi iş ortağından alınacağı
· Network alt yapısı ve kablolama işini yapacak olan firmanın belirlenmesi
· İstanbul’dan Kocaeli’ne taşınma sırasında aradan geçecek sürenin belirlenmesi
· Taşınma sırasında kullanıcıların iletişiminin devamının sağlanması
· Taşınma sırasında kullanılan programların sürekliliğinin sağlanması
· Yukarıdaki adımlar için gerekli olan bütçenin hesaplanması
Bu aşamada taşınma işinin %80 olan kısmını tamamlamış bulunmaktayız. Yukarıdaki maddelerde anlatılan planlama sonuçlarını hayata geçirerek gerekli marka ve model cihazların seçimini yapıp, gerekli tedarikçi ile anlaşma sağlayıp, kablolama yapacak olan firma ile anlaşma sağlayıp, kullanıcıların birbirleri ile olan iletişimini kesintiye uğratmayıp, programları minimum kesintilerle kullanılacak şekilde ayarlayarak %80 oranında işleri tamamladık.
Makalemizin bundan sonraki kısmı bu yapıdaki network, sistem odası yapısında kullanılan cihaz ve yapılan işçiliği konu alacak. Bazı kısımlarda bilgilendirme amaçlı sentezler yapacak ve derinlemesine açılamalara gireceğiz.
Sistemin tasarlanma aşamasında öncelikle bazı toplantılar yaparak, alan büyük olduğu için öncelikle network pop noktalarının nerelere konulması gerektiği noktasında karar aldık.
Bu kısımda yapıyı anlatmadan önce altyapımızın hangi bileşenleri kapsadığı noktasında bilgi vereceğim.
1. İp telefon
2. İp kamera
3. Personel network yapısı
4. Endüstriyel cihazlar network yapısı (Otomasyon Sistemleri )
5. Misafir network yapısı
6. Access sistemleri Network yapısı (Turnike, Kartlı Kapı, Yangın sistemi )
Yaklaşık olarak 3 kat ve toplamda 20.000 m2 olan alanda network kabinetlerinin yerleşeceği yerleri belirledikten sonra bu kabinetlerin üzerindeki network yoğunluğuna göre gerekli sayı ve port sayısında switchleri, bu kabini elektrik kesintisi anında besleyecek olan upsleri saha üzerine yerleştirdik.
Bu yerleşimi yaparken Kabinetlere bağlanacak olan kullanıcıların bağlantı mesafesini göz önüne alarak orantılı bir yerleşim planı yapmıştık ve bu plana göre yerleşimleri sağladık. Tabi bunun yanında kabinetlerin elektrik panolarına olan mesafesi, dış etkenlerden gelecek olan darbelere karşı korunması, ortam şartlarını da göz önünde bulundurduk. Aşağıdaki resimde örnek bir kabin yerleşim şekli bulunmaktadır.
Not: Yapılanma %100 bitmediğinden dağınık patch kablo yapısı resimlerde gözünüze çarpacaktır.
Yapıda her networkü fiziksel olarak performans, süreklilik ve güvenlik açısından birbirinden ayırdık. Her bağlantı için gerekli olan kablolamaya ek olarak birer tane yedek rezerv kablolama yaptık. Yukarıdaki kenar panolar aşağıdaki şekildeki gibi yıldız topoloji yapısına göre 6 noktadan sistem odasına bağlandı.
Şekilde yer alan Zemin Altı Altı kabinetleri belki dikkatinizi çekmiştir. Alan 20.000 m2 olduğu için biz kablolama sırasında yükseltilmiş tavan, yükseltilmiş zemin ve tava yapısı kullandık. Üretim alanında bu imkana sahip olmadığımız için üretim alanında 300m boyunda yer altından kabloların gidebileceği, burada teknik müdahale yapabilmek için insanların rahatça gidebileceği bir alanı inşaat sırasında devreye almıştık. Üretim alanından gelen data kabloları için buraya iki adet kabin yerleştirdik. Burası çok rahat bir şekilde hareket imkanı verecek yükseklik ve genişlikte tasarlandı. Burada acil bir durum olmasına karşın acil panik butonları, kamera ile görüntü izlemesi, kontrolsüz geçişleri önlemek için kapı Access sistemi bulunmaktadır. Bazı noktalar özel olduğundan resim paylaşması yapamıyorum.
Saha kabinlerinden sonra sistem odasında uçları toplanan network toplojimizde şu anda yapının tamamı bitmemiş olmasına rağmen aşağıdaki gibi bir kabin yapısı karşımıza çıktı. Kabinin tamamında yukarıda bahsettiğimiz network bölümlerini barındıran switch yapısı yer almaktadır.
Bu aşamadan sonra network kablo seçiminden, kablonun özelliklerinden, kablolama işçiliğinden birçok noktaya kadar olan kısımları açıklayarak ilerleyeceğiz.
Cihazlar ve Kabinler Arası Kablo Seçimi: Ortamımız sanayi ortamı olduğundan her şarta dayanıklı olması açısından dışı ve içi ayrı ayrı folyolu olarak, farklı networkleri birbirinden ayırmak için farklı renkte, iletişim 1Gbit olacağından cat6 özelliğinde kablo seçtik. Bu kablolamayı yapacak olan danışman firma Nexans Kablo üreticisine özel olarak kablo ürettirdi.
Not: Cihazların kabinete olan mesafelerinde Cat6 tarafından desteklenen kablo mesafesini baz alarak yerleşim yaptık.
Kabinler ile Kabinler Arası Kablo Seçimi: Kabinlerin arasında hız ve performans açısından ayrıca saha kabinlerinden merkez kabine gelecek olan kablo mesafesi 180-220m arasında olduğundan fiber kablo kullanmaya karar verdik. Bu aşamadan sonra fiber kabloyu biraz detaylandırıp kullandığımız kabloyu anlatalım.
Fiber ile ilgili olarak bu güne kadar birçok kaynaktan mutlaka bilgi edinmişsinizdir. Biz genel ve işimize yarayacak hatlarını ele alacağız. Fiber optik kablolar öncelikle fiber ve kablo tipi olmak üzere önce kendi aralarında ikiye daha sonra fiber ve kablolarda kendi aralarında ikiye ayrılır.
1. Fiber Tipine Göre
1.1. – MultiMode F/O Kablolar (62,5/125 mic. ve 50/125 mic.)
1.2 – SingleMode F/O Kablolar (9/125 mic.)
2. Kablo Tipine Göre
2.1. – Loose-Tube F/O Kablolar
2.2 – Tight-Buffer F/O Kablolar
Multimode Fiber Optik Kablolar, Fiber Core çaplarına göre ikiye ayrılır.
1. 62,5/125/250 micron (Fiber Core Çapı/Cladding Çapı/Coating Çapı (Kısaca 62,5/125 olarak tanımlanır).
– 100BaseFX için max.İletişim Mesafesi: 2.000 m.
– 1000BaseSX için max.İletişim Mesafesi: 220m.
– 1000BaseLX için max.İletişim Mesafesi:550m.
2. 50/125/250 micron (Fiber Core Çapı/Cladding Çapı/Coating Çapı (Kısaca 50/125 olarak tanımlanır )
– 100BaseFX için max.İletişim Mesafesi: 2.000 m.
– 1000BaseSX için max.İletişim Mesafesi: 550m,
– 1000BaseLX için max.İletişim Mesafesi:550m.
Single Mode Fiber Optik Kablolar
Single mode fiberler, Özellikle Yüksek Band Genişliği nedeniyle dünyada her yıl döşenen fiber kablolar arasında en çok tercih edilen üründür.
– 9/125/250 micron. (Fiber Core Çapı/Cladding Çapı/Coating Çapı (Kısaca 9/125 olarak tanımlanır).
– 10BaseFL için max.İletişim Mesafesi: 90km .
– 100BaseFX için max.İletişim Mesafesi: 72km.
– 1000BaseLX için max.İletişim Mesafesi: 5.000m.
Bu bilgilerden sonra Single Mode kablonun uzun mesafelerde kullandığına karar vermişsinizdir. Biz yapımızda 1 Gbit network hızını ön gördüğümüz için yukarıdaki anlatımlara da bakacak olursak 62,5/125/250 micron 1000BaseSX Multimode Kablo kullanmaya karar verdik.
Kabinlere sahadan gelecek olan kablo, kabinlerden merkeze gelecek olan fiber kabloyu seçtiğimize ve bunları çektirdiğimize göre sıra bu yapıda kullanılacak olan switchleri seçmeye geldi. Kamera ve Telefon işlerini yürüten firma şartnamesi gereği EdgeCore Switch kullandı. Ben geri kalan alanlarda aşağıdaki özellikleri kapsayacak olan ve maliyeti bütçemize uygun olan switchler kullandım.
Öncelikle sahadan gelen fiber kablolar aşağıdaki gibi fiber panelde toplandı. Her kabinde bu şekilde ama merkez kabinimde tüm sahadan gelen fiberler toplandığı için çoklu bir fiber panel yapısı oluştu.
Yapımızda 1 gbit network olacağı, Fiber kablo bağlantının sağlanacağı için üzerinde SFP modül girişi olan, vlanlar olacağı için farklı vlanların konuşması gerektiği noktada bu işi yapacak Layer3 Switch olması gerektiğinden aşağıdaki switcleri bütçemiz dahilinde satın aldık.
1-Hp procurve 2910 switch : 1Gbit bağlantı, Gbic girişi olması, Layer3 olması nedeniyle basit bir backbone switch olarak kullanıldı.
2-Hp procurve 2510 switch: 1Gbit bağlantı, Gbic girişi olması, Layer2 Kenar switch olması nedeniyle kenar switch olarak kullanıldı.
3-Hp procurve 1810 switch: 1Gbit bağlantı, Gbic girişi olması, Layer2 Kenar switch olması nedeniyle İhtiyaçlarımız karşıladığı için Endüstriyel Networkümde merkez ve kenar switch olarak kullanıldı.
SFP : En kısa anlamıyla fiber kablodan gelen sinyali bakıra çeviren cihaz olarak kullanılmaktadır. Yapımızda Hp network ürünlerini kullandığımız için Hp Gbic kullanmaya karar verdik. Piyasadaki diğer cihazlara karşın pahalı ama performans ve Hp cihazların başka Gbic desteği olmamasından dolayı Hp Gbic kullanma kararı aldık.
SFP seçimi: Genelde aşağıdaki resimlerde olduğu gibi piyasada ağırlıklı olarak 2 tipte gbic kullanılmaktadır.
Bunlar Sc ve Lc olmak üzere öncelikle kendi aralarında ikiye ayrılmaktadır.
SC SFP
LC SFP
Ben yapımda ve switchlerim üzerinde LC SPF olduğundan bunları kullandım. Bu GBIC lerde desteklediği kablo mesafesi ve hızları itibari ile kendi aralarında ayrışmaktadır. Bu özelliklere aşağıdaki link üzerinden ulaşabilirsiniz.
|
http://www.hp.com/rnd/pdfs/2600_series_accessories.pdf |
Biz yapımızda kablolama mesafe ve hız olaylarını göz önüne alarak HP LC SX türü sfp modülü kullandık. Bu kapsamda Fiber Patch Panelden Switch üzerindeki SFP modülüne bağlantı için SC switchler arasında uplink yapmak için LC kablo kullandık.
LC ve SC kablo
LC kablo ve LC SFP modül bağlantısı
Sc Modülden Lc Modüle yapılan SC LC Kablo Bağlantısı
Bu bağlantı sırasında aralarda yapılan bağlantıların kalitesi konusunda hız değer ölçümü ve etiketleme işlemleri yapıldı. Sahaya Kabinlerin yerleştirilmesi, bu kabinlere gerekli olan topoloji kapsamında kabloların çekilmesi, switchlerin yerleştirilmesi sonrasında artık omurga kurulu hale geldi. Omurgadan sonra sahadaki cihazların ve kullanıcıların Kabinlerde yer alan Switchler üzerindeki fiziksel veya vlan ağlarına bağlanma aşaması geldi. Buraya kadar olan kısımda kabinlere yerleştirilen switchler üzerinde testler yapılarak ve konfigüre edilerek işlemleri tamamlandı.
Sahadan yükseltilmiş olan tavan, alçaltılmış zemin ve tava üzerinden kullanıcı ve cihazlardan çekilmesi gereken cat 6 kablolar planlanan kabinlerdeki patch paneller üzerine çekildi. Bunlar yerli yerine nizami şekilde renklerine göre test edilerek etiketlendi.
Bu aşamalar sonunda patch panel üzerinden keysotene jack ile aktif olan kullanıcı ve cihazların switch üzerine patchleme işlemi yapıldı.
Buraya kadar olan kısımda omurga ve kullanıcı bağlantıları da tamamlanmış duruma geldi. Bu aşamadan sonra biraz daha sistem odasının tasarlanması aşamasına geçiş yaptık. Öncelikle kabinlerimizin geleceği yeri belirledikten sonra ortamın soğutulması için klima seçimini yaptık ve klimalarımızı yerleştirdik.
Resimde görünmeyen 1 kabinimiz daha bulunmaktadır. Sistem odası ölçüleri itibariyle 1 klima ile soğuyabilmekte ve olması gereken ortam sıcaklığı sağlanabilmektedir. Biz klimanın sorunla karşılaşmasını göz önüne alarak yedekli bir yapı oluşturarak ortama ikinci bir klima bağlantısı yaptırdık.
Bu işlemlerden sonra server kabinleri içerisinde düzenlemeler yaparak gerekli kablo bağlantılarını server kabini üzerinde devreye aldık.
Genel hatları ile yapımızı oluşturduktan sonra enerjide sorun olmaması adına ortamımızdaki yükü kaldırabilecek olan ups bağlantısını gerçekleştirdik.
Ups seçiminde ortamdaki yükü kaldıracak bir ups seçtik. Cihazın üzerinde bulunan yük ideal seviyededir. Serverlerimiz üzerinde ikinci power ünitesi olmasından dolayı ilerleyen zamanlarda ayrı ufak bir ups alarak serverlerimizin ikinci power ünitesini buradan beslemeyi planlamaktayız.
Odada yapıya rahat müdahale edebilmek ve gerekli bağlantıları sağlayabilmek adına yükseltilmiş zemin yapısı kullandık.
Genel hatları ile bir işletmenin içinde olan bt altyapı süreçleri ile ilgili olarak izlenim ve deneyimlerimi planlama, seçim, satın alma ve devreye alma noktasında anlatmaya çalıştım. Umarım sizler içinde ileride bir gün yarar sağlar. Bir başka makalede görüşmek dileği ile.
Bu süreçteki desteklerinden dolayı Rafet S. Ayata, Eser Solmaz ve Efe Sülükçü’ ye teşekkür ederim.
Hocam çok güzel detaylara değinmişsiniz teşekkürler.
Eline sağlık