Yeni bir Windows Server 2012 makalesi ile tekrar sizler ile beraberiz. Bu makalemizde, Windows Server 2012 sunucu işletim sistemi üzerinde, Distributed File System (DFS) Replication işlemlerinden bahsediyor olacağız. DFS Replication aşamalarına geçmeden önce, dilerseniz DFS kavramından ve Windows Server 2012 ile beraber DFS Replication tarafında ne gibi yenilikler geldi, ilk önce bunlara bir göz atalım.
Distributed File System (DFS) Nedir?
Distributed File System (DFS), network ortamında çalışan sunucular arasındaki dosya alışverişinin, senkronizasyonunu sağlayan bir çoğaltma alt yapısı olarak karşımıza çıkmakta. DFS, sunucular arasındaki dosyaların uzak lokasyon üzerinden sıkıştırılması işleminde RDC algoritmasını kullanmakta. RDC algoritma özelliği ile beraber, klasör içerisindeki verilerde herhangi bir değişiklik olması durumunda, klasör içerisindeki bütün verilerin kopyalanması yerine, sadece ilgili klasör içerisindeki verilerde meydana gelen değişiklikler diğer sunucu üzerine kopyalanmakta.
Windows Server 2012 DFS ile beraber bir takım yeni özellikler geldi. Bu yeni özellikleri bundan bir önceki makalemizde detaylı bir şekilde incelemiştik. Fakat bilgilerimizin tazelenmesi açısından, DFS ile beraber gelen yeni özellikleri tekrar kısaca açıklıyor olalım.
Windows Server 2012 DFS ile gelen yenilikleri seçenekler halinde özetleyecek olursak, bunlar;
· DFS çoğaltma işleminin Windows PowerShell üzerinden yapılabilmesi için yeni Windows PowerShell modülü eklendi.
· DFS çoğaltma işlemi Windows Yönetim Alt Yapısı (WMI) desteği eklendi.
· Veri tabanı klonlama özelliği getirilerek DFS sunucuları üzerinde bulunan veritabanının klonlanabilmesi sağlandı.
Buraya kadar Windows Server 2012 DFS servisinin ne olduğundan ve DFS ile beraber gelen yeni özelliklerden kısaca bahsettik. Şimdi de, makalemimizin de ana konusunu oluşturan DFS Replikasyonunun ne olduğundan kısaca bahsediyor olalım.
Distributed File System Replication (DFS) Replikasyon Nedir?
Biz sistemm yöneticileri, Replikasyon kavramını az çok duymuşuzdur. Çalışma yapısı ile Replikasyon kavramını, birincil sunucularımız üzerinde bulunan verilerin, network üzerinde yapılandırmış olduğumuz diğer sunucu üzerine anlık olarak taşınması işlemi olarak nitelendirebiliriz. Buna örnek verecek olarak, Hyper- V veya VMWare hostlarımız üzerinde bulunan sanal makinalarımızın (Exchange, Active Directory vs) diğer Hyper-V hostu üzerine taşınması örneğini verebiliriz. Bildiğiniz üzere Replikasyon senaryolarında kullanılabilecek piyasada birden çok yazılım bulunmakta. Bu replikasyon yazılımları ile beraber, sunucularımız üzerinde bulunan verileri veya sanal makinaları diğer sunucumuz üzerinde aktarabiliyoruz. Bizde, bu makalemizde Windows Server 2012’nin bize sunmuş olduğu DFS Replikasyon özelliği ile birincil DFS sunucumuz üzerindeki datalarımızı, diğer DFS sunucumuz arasında replica olmasını sağlayacağız.
Windows Server DFS Replikasyon kavramıdan da kısaca bahsettikten sonra, DFS Replication aşamalarına geçiş yapabiliriz. DFS Replication senaryosunu gerçekleştireceğim test ortamım üzerinde bulunan sunucu konfigurasyonu aşağıdaki gibidir.
|
Sunucu İsmi |
İşletim Sistemi |
|
DC01.yavuztasci.com |
Windows Server 2012 |
|
DFS01.yavuztasci.com |
Windows Server 2012 |
|
DFS02.yavuztasci.com |
Windows Server 2012 |
|
|
|
Evet, mevcut yapı hakkında da gerekli hatırlatmaları yaptıktan sonra DFS Namespace ve DFS Replication servislerinin kurulumuna geçiş yapabiliriz. İlgili servislerin kurulumunu her iki DFS sunucumuz üzerinde de gerçekleştirmemiz gerekmekte. DFS01 isimli sunucumuz üzerinde DFS Namespace ve DFS Replication kurulumlarını gerçekleştirmek için Server Manager yönetim konsolunu açıyoruz.
Server Manager yönetim konsolu üzerinde kurulumunu gerçekleştirmek istediğimiz Rol ve Servis kurulumu için Add roles and features seçeneğine tıklıyoruz.
Add roles and features wizard ekranında, bize Rol ve Servis kurulumunu gerçekleştirmeden önce, kurulumu gerçekleştirecek olan kullanıcı hesabının Administrator yetkisine sahip olması, güçlü bir parolaya sahip olması, TCP /IP konfigurasyonu tarafında ise gerekli IP yapılandırmasının statik olması yönünde bize hatırlatma yapılmakta. Next diyerek bir sonraki adıma geçiş yapıyoruz.
Installation type ekranında, kurulumunu gerçekleştireceğimiz rol ve servis için kurulum tipi seçeneklerini görmekteyiz. Kurulum tipi olarak şekil üzerinde de görüldüğü gibi iki seçenek mevcut. Eğer kurulumu rol ve servis tabanlı gerçekleştirmek istersek, Role –based or features-based installation seçeneğini seçmemiz gerekmekte. Kurulumunu yapacağınız rol ve servis dışında, uzak masaüstü servislerinin kurulumunu gerçekleştirmek istiyorsanız Remote Desktop Services İnstallation seçeneğini seçmeniz gerekmekte. Biz rol ve servis tabanlı bir kurulum gerçekleştireceğimiz için Role-based or feature-based installation seçeneği ile kuruluma devam edeceğiz.
Server Selection ekranında, ilgili rol ve servis kurulumunu gerçekleştireceğimiz sunucu seçimini yapıyoruz. Bunun için de yine iki seçeneğimiz mevcut. Eğer, kurulumu Server Pool içerisindeki mevcut sunucu üzerinde gerçekleştirmek istiyorsak, Select a server from the server pool seçeneğini, sanal bir disk üzerine kurulum gerçekleştirmek istiyorsak da Select a virtual hard disk seçeneğini seçmemiz gerekmekte. Biz, mevcut sunucumuz üzerinde kurulum gerçekleştireceğimiz için Select a server from the server seçeneğini seçip Next diyoruz.
Server Roles ekranında, kurulumunu gerçekleştirmek istediğimiz rollerin listesi mevcut. Biz, seçenekler arasından DFS Name ve DFS Replication seçeneklerini seçerek Next diyoruz.
Features ekranında, kurulumunu gerçekleştirmek istediğimiz servislerin listesi mevcut. Burada herhangi bir işlem yapmadan Next diyoruz.
Confirmation adımında, kurulumu gerçekleştirilecek olan rollerin bir özeti bize sunulmakta. Kurulum sonunda sisteminizin otomatik olarak restart olmasını istiyorsanız Restart the installation server automatically if required seçeneğini seçmeniz yeterli. Artık Install diyerek kurulumu başlatıyoruz.
Results ekranında kurulumun başladığını görmekteyiz.
Kısa bir kurulum sürecinin ardından, yukarıdaki şekilde kurulumun başarılı bir şekilde tamamlanmış olduğunu görmekteyiz. Close diyerek işlemi tamamlıyoruz.
Kurulum sonunda DFS Management yönetim konsoluna Server Manager yönetim konsolu üzerinden Tools menüsü altından ulaşabilirsiniz.
DFS Management üzerinde Replication işlemleri için ilk önce DFS Management üzerinde yeni bir Namespaces oluşturacağız. Bunun için konsol üzerinde namespaces seçeneği üzerine gelip sağ tuş yapıyoruz ve gelen menüden New Namespaces seçeneğine tıklıyoruz.
Namespaces Server ekranına, Browse tuşu ile, namespaces server olarak yapılandıracağımız server’i seçiyoruz. Ben, namespaces server olarak DFS01 isimli sunucumu yapılandıracağım için Domain içerisinden DFS01 isimli sunucumu seçip Next diyorum.
Namespace Name and Settings ekranında, Name kısmına, domain içerisindeki kullanıcılarımızın paylaşılmış olan kaynaklara erişim gerçekleştirecekleri sırada kullanacakları ismi giriyoruz. Örnek vermek gerekirse, mevcut domain içerisinde bulunan yavuz isimli kullanıcı, DFS sunucusu üzerinde ki paylaşıma açılmış olan kaynaklara erişim gerçekleştirmek istediğinde \\yavuztasci.com\ShareFiles yazması gerekecektir. Ben örnek olması açısından paylaşım ismini ShareFiles olarak belirledim.
Edit Settings ekranında, kullanıcıların DFS sunucusu üzerinde paylaşıma açılmış olan kaynaklara erişim gerçekleştirmeleri esnasında ne gibi yetkilere sahip olmaları gerektiğini belirliyoruz. Permissions seçeneklerini inceleyecek olursak, bunlar;
All users have ready-only permissions
Kullanıcılara sadece okuma izni vermek istiyorsak bu seçeneği seçmemiz gerekmekte. Bu seçenekle beraber kullanıcılar DFS sunucusunda paylaşıma açmış olduğumuz kaynaklar üzerinde sadece okuma yetkisine sahip olup, yazma işlemini gerçekleştiremeyeceklerdir.
All users have read and write permissions
Kullanıcılarımıza kaynaklar üzerinde hem okuma hem de yazma izni vermek istiyorsak bu seçeneği seçmemiz gerekmekte.
Administrators have full access; other users have read-only permissions
Bu seçenek ile beraber, Administrator yetkisine sahip olan kullanıcılara klasörler üzerinde full yetki , diğer kullanıcılara ise, sadece okuma izni verilir.
Administrators have full access; other users have read and write permissions
Bu permissions seçeneği ile beraber, full yetki sadece Administrator kullanıcısına verilir. Diğer kullanıcılara ise hem okuma hem de yazma izni verilir. Default olarak gelen bu permissionslar dışında kullanıcılarınıza ek permissionslar uygulamak isterseniz, Use custom permissions seçeneğini kullanabilirsiniz.
Namespace Type ekranında, namespace oluşturma sırasında kullanılabilecek olan namespace typ’leri görmekteyiz. Bunlar;
· Domain-bsed namespace
· Stand-alone namespace
Domain-based namespace
Bu seçenek ile beraber, domain bazlı bir namespace server oluşturulur. Oluşturulan bu namespace server içerisinde, yine birden fazla namespace server oluşturularak kullanılabilirlik genişletilebilmektedir. Enable Windows Server 2008 mode seçeneğinin de default olarak seçili geldiğini görmekteyiz. Bu seçenek ile beraber de, Windows Server 2008 mode düzeyinde oluşturulan namespace sever’lar artan ölçeklenebilirlik ve erişim tabanlı numaralandırma özelliğini de desteklemektedir.
Stand-alone namespace
Bu namespace server tipi ile beraber, domainden bağımsız, yani tek başına çalışan bir namespace server oluşturulmak istenirse bu seçenek seçilmelidir. Yine bununla beraber, faliover-cluster yapısı üzerinde oluşturulan namespace server’ lar mevcut kullanılabilirliği de artırmaktadır. En altta ise, tek başına kullanılan bir namespace server yapısında kullanılacak olan adres yolu görünmekte. Benim mevcut DFS Sunucularım Active Directory domain’i içerisinde bulunduğu için Domain-based namespace seçeneğini seçip next diyorum.
Review Settins and Create Namespace ekranında artık son aşamaya geldik. Namespace settings altında, oluşturmuş olduğumuz namespace ismi, namespacenin tipi, namespace server ismi, ve paylaşıma açılmış olan namespace server üzerindeki klasör bilgisi, ve son olarak da klasörler üzerindeki yetkileri görmekteyiz. Create diyerek namespace oluşturma işlemini başlatıyoruz.
Namespace oluşturma işlemi başladı…
Ve namespace oluşturma işlemimiz başarılı bir şekilde tamamlandı. Close diyerek pencereyi kapatıyoruz.
Namespace oluşturma işleminin sonunda, DFS Management yönetim konsoluna baktığımızda, Namespaces tabı altında, oluşturmuş olduğumuz namespace’i görmekteyiz.
Sağ tarafta Namespace server başlığı altında da namespace server’imize ait Site ve Path bilgisini görüyoruz. Namespace oluşturma işleminden sonra, C:\partitionu içerisinde “ortak” isminde bir klasör oluşturup Evervone kullanıcısını da ekliyorum.
Evervone kullanıcısına read ve write izni verip share diyerek paylaşıma açıyorum.
Oluşturmuş olduğum klasörü paylaşıma açtıktan sonra DFS management üzerinde namespace server üzerinde sağ tuş yapıyorum ve gelen menüden New Folder seçeneğine tıklıyorum.
New Folder ekranında, Name bölümüne c:\ partitionu içerisinde oluşturmuş olduğumuz klasör ismini yazdıktan sonra Add diyerek açılan pencereden ilgili klasörü seçip ekliyorum.
OK diyerek işlemi onaylıyorum.
Folder targets altında oluşturmuş olduğumuz ortak klasörünü görüyoruz. OK diyerek pencereyi kapatıyoruz.
DFS yönetim konsolu üzerinde de kontol işlemini gerçekleştirdiğimizde namespace server altında ortak isimli klasörümüzün gelmiş olduğunu görmekteyiz. Klasör oluşturma işleminden sonra, Run’a gelip \\yavuztasci.com\ShareFıles yazarak bağlanmayı deniyorum.
Yukarıdaki şekil üzerinde de oluşturmuş olduğumuz klasöre başarılı bir şekilde erişim gerçekleştirdiğimizi görmekteyiz. Bu aşamaya kadar birincil DFS01 sunucumuz üzerindeki yapılandırma işlemlerini tamamladık. Şimdi, DFS02 sunucumuz için yapılandırma işlemlerini gerçekleştireceğiz. Makalemizin önceki bölümlerinde DFS namespace ve DFS Replication servislerinin her iki sunucu üzerinde de gerçekleştirilmesi gerektiğinden bahsetmiştik. Kurulum adımları birebir aynı olduğu için kurulum aşamalarını DFS sunucum üzerinde anlatma gereği duymadım. DFS02 sunucumuz üzerinde de ilgili servislerin kurulumlarını gerçekleştirdikten sonra, DFS01 isimli sunucum üzerinde DFS management yönetim konsolunu açıyorum.
DFS Management yönetim konsolu üzerinde oluşturmuş olduğumuz namespace server üzerine gelip sağ tuş yapıyorum ve gelen menüden Add Namespace Server seçeneğine tıklıyorum. Bu işlemle beraber diğer DFS sunucumu replication için yetkilendirmiş olacağım.
Add Namespace Server ekranında, Browse diyerek diğer DFS02 isimli sunucumu ekliyorum.
OK diyerek DFS02 isimli sunucumu ekliyorum.
DFS02 isimli sunucumu ekledikten sonra, Edit Settings menüsüne tıklıyorum.
Edit Settings penceresinde yine Administrators have full access:other users have read and write permissions seçeneğini seçip OK diyorum.
Check işleminden sonra, DFS02 isimli sunucum üzerinde DFS Management yönetim konsolunu açıyorum.
DFS yönetim konsolunu açtığımda, Namespace server tabı altında DFS02 isimli sunucumun da gelmiş olduğunu görüyorum. \\yavıuztasci.com\ShareFıles olarak test işlemi gerçekleştirdiğim de ilgili klasöre başarılı bir şekilde erişim gerçekleştirdiğimizi görüyoruz.
Bu aşamaya kadar yapmış olduğumuz işlemleri seçenekler halinde özetleyecek olursak;
· DFS01 isimli sunucumuz üzerinde DFS Namespace server ve DFS Replication servislerinin kurulumunu gerçekleştirdik.
· DFS01 isimli sunucumuz üzerinde “ortak” isminde bir klasör oluşturduk ve bu klasörü paylaşıma açtık.
· DFS02 sunucumuz üzerinde DFS Namespace ve DFS Replication servislerinin kurulumunu gerçekleştirdik.
· DFS01 isimli sunucumuz üzerinde management konsol da yeni bir klasör oluşturduk.
· Yine DFS01 isimli sunucumuzda, DFS02 sunucumuzu namespace server olarak tanımladık.
Tüm bu işlemlerden sonra sıra Replikasyon işlemlerine geldi. Replikasyon işlemleri için öncelikle DFS sunucumuz üzerinde Replication Group oluşturmamız gerekli. Replikasyon Group oluşturma işlemini tek bir DFS sunucumuz üzerinde oluşturmamız yeterli. Replication Group oluşturma işlemi için DFS01 isimli sunucum üzerinde DFS management yönetim konsolunu açıyorum.
DFS management yönetim konsolu üzerinde Replication seçeneği üzerine gelip sağ tuş yapıyorum ve gelen menüden New Replication Group deyip yeni bir replication group oluşturuyorum.
Replication Group Type ekranında, replication tipi olarak iki sçeneğimiz mevcut.
Multipurpose replication group seçeneği iki veya daha fazla server arasındaki dataların replikasyonu işleminde kullanılmaktadır.
Replication group for data collection seçeneği ise, şube ve hedef iki sunucu arasındaki çift taraflı replication (two way replication) işlemlerinde kullanılmaktadır. Benim mevcut test yapımda birden fazla sunucu olduğu için Multipurpose replication group seçeneği ile kuruluma devam edeceğim.
Name and Domain ekranında, oluşturulacak olan replication grubu için yeni bir isim belirleyip next diyoruz.
Replication Group Members ekranında ise, replication işlemine tabi tutulacak sunucularımızı seçiyoruz.
Topology Selection ekranında, replication işleminde kullanıılacak olan topology seçimini gerçekleştireceğiz. Bunun içinde yine iki seçeneğimiz mevcut.
Full Mesh
Bu topoloji yapısında, replication grubu içerisindeki her üye sunucu, diğer sunucular ile replike olarak çalışır. Bu topoloji, replication grubu içerisindeki sunucuların sayısı on veya daha az olması durumunda daha iyi performans vermektedir.
No topology
Full mesh topolojisi dışında özel bir topoloji oluşturmak isterseniz bu seçeneği seçmeniz gerekmekte. Ben Full mesh toology seçeneğini seçerek devam ediyorum.
Replication Group Schedule and Bandwith ekranında, replication sırasında kullanılacak bandwith ‘i ve replication istediğimiz bir zamanda gerçekleşmesi için schedule belirleme işlemlerini gerçekleştiriyoruz. Ben default olarak bırakıp next diyorum
Primary Member ekranında, birincil DFS Sunucumuzu seçip next diyoruz.
Folders to replicate adımında, Add tuşu ile C:\ dizini içerisinde oluşturmuş olduğumuz klasörü seçiyoruz.
Local Path of on other members adımında, Edit tuşu yardımı ile Browse tuşuna tıklıyoruz ve C:\dizi içerisinde ortak isminde yeni bir klasör oluşturup seçiyoruz.
Next diyoruz.
Review Settings and Create Replication Group ekranında, bu aşamaya kadar yapmış olduğumuz işlemlerin bir özeti bize sunulmakta. Create diyerek replication group oluşturma işlemini başlatıyoruz.
Replication group oluşturma işleminden sonra her iki sunucum üzerinde de dfsrdiag pollad komutunu çalıştırıyoruz.
Komutun çalıştırılmasının ardından DFS01 isimli sunucum üzerinde DFS management yönetim konsolunu açıyorum ve Replication tabı altında oluşturmuş olduğumuz replikasyon grubunun gelmiş olduğunu görüyorum. Şimdi ortak klasörü içerisinde dosya kopyalama işlemi gerçekleştirelim.
Yukarıdaki şekil üzerinde de görmüş olduğunuz gibi ortak klasörü içerisinde bazı dosyalar oluşturdum. Şimdi DFS02 isimli sunucuma gidip kontrol işlemini gerçekleştirelim.
DFS01 sunucum üzerinde oluşturmuş olduğum klasörler yukarıdaki şekil üzerinde de görüldüğü gibi C:\ortak klasörü içerisinde de oluşturulmuş durumda.
Evet, bu makalemizde Windows Server 2012 DFS Replication işlemlerinden bahsettik. Bir sonraki makalemde görüşmek üzere hoşcakalın.