Sorumuz şu; büyük boyutlarda disklere neden ihtiyaç var?
Cevabı çok basit, çünkü verilerimiz durmadan büyüyor!
Saha tecrübeleri doğrultusunda bir makale daha paylaşmanın gururu içindeyim. Konumuzun kahramanı bir müşterimizde sanal sistemler içinde yer alan ve Linux işletim sistemi üzerinde çalışan “OwnCloud” isimli uygulama. Bu uygulamayı yerel bulut sistemi olarak, dosya paylaşımı ve kişisel masaüstü dosyaların yedeklerinin tutulması gibi genel ve basit istekler için kullanıyorlar. Tabiki yaklaşık bin kişilik bir şirketin bu sistemden beklentisi 10TB civarında bir disk kapasitesi. Kapasitenin yanında performans beklentiside var tabiki. Bunda ne var diyedeksiniz 10TB artık çok büyük bir disk alanı değil ki.
Evet, haklısınız, gerçekten özellikle file system’ler için çok büyük bir alan değil. Problem diskin boyutu ile alakalı değil. Kurumda bulunan depolama ürünü performans ve boyut olarak çok yeterli.
Sorun yedekleme tarafında ortaya çıkıyor arkadaşlar, sanal ortam her ne kadar 64TB tek disk alanı sağlayabilsede yedekleme aşamasında tek büyük disk, ciddi problem. Büyük diskin snapshot’ı veya datastore değişikliği çok uzun sürüyor, tabi yedekleme işi bittikten sonra snapshot birleştirme aşamasıda aşırı zaman alıyor. Neticede datastore herzaman değiştirilmiyor. Ama backup hergün tekrarlanan bir operasyon. Dolayısıyla 10TB tek disk yerine 1TB’lık 10 disk yada en kötüsü 2TB’lık 5 disk bu işlemi çok rahatlatacaktır. Yedekleme işleri ile sıkı fıkı olan arkadaşlarımız benim ne demek istediğimi çok net anlamıştır. Hangi uygulama olursa olsun büyük diskin derdi de büyük. Peki ne yapacağız 10TB’lık alan lazım ise.
Cevap; “disk stripe!”
Bu konu özeline odaklandığım için bende bu konu üzerine hemen bir makale yazmak istedim. İşte böylece Redhat Linux ve türevlerinde nasıl yapıyoruz başlıklı makale çıkmış oldu. Ben yine her zamanki gibi Redhat Linux türevi olan CentOS kullanacağım. Hemen bir CentOS kuralım önce. İlk adım CentOS’u indirelim.
http://repo.boun.edu.tr/centos/7/isos/x86_64/CentOS-7-x86_64-Everything-1708.iso adresinden indirebilirsiniz. DVD ile sistemi boot ettiğimizde aşağıdaki ekran bizi karşılayacak,
En üstteki Install CentOS7 ile devam edelim. Bazı adımlarda anlatılacak çok fazla birşey olmadığından kısa kısa geçeceğim. Bazı adımlarında ekran görüntüsünü de koymayacağım. Çünkü çok basit ve kısa sorular oluyor. Herkes rahatlıkla cevaplayabilecektir,
Enter ile devam,
Kurulum ekranlarının dil seçeneği size kalmış. Ben ingilizce ile devam ediyorum, Installer ekranları geliyor yavaş yavaş,
Yukarıdaki gibi bir ekran gelecek sizlerede. Bu silik renkli olan seçenekleri değiştirmeniz gerekecek. Bunlara tek tek tıklayarak alt seçeneklere ulaşabilir ve gerekli düzenlemeleri yapabilirsiniz.
Özellikle en üst sağ taraftaki klavye seçeneğini TR yapmanız hayatınızı kolaylaştıracaktır. Sayfanın en alt kısmında network seçeneği bulunuyor. Network&Hostname ikonuna tıkladığınızda “network on-off” switch’i var bunu mutlaka “on” yaparak devam edelim. Birde ben Software Selection seçeneğinde Gnome Desktop seçeneğini seçtim. Sonucu grafik arayüzelerden de görebiliriz bu sayede. Ama ihtiyacınız yok ise kurmanıza gerek yok. Neticede biz tüm işlemlerimiz CLi arayüzünden yapacağız.
Network işinide hallettikten sonra Begin Installation diyerek devam ediyoruz.
Karşımıza yukarıdaki ekran gelecek. Burada root şifresini değiştireceğiz. Isterseniz root dışında bir kullanıcıda oluşturabilirsiniz.
Reboot sonrası yukarıdaki ekran ile devam edeceğiz. Lisans kısmına tıklayalım ve Accept kutucuğuna tıklayıp done diyelim. Birkez daha Reboot edecek ve sonrasında aşağıdaki ekran gelecek,
Next diyerek devam ediyoruz, ikinci kez next diyelim,
Time Zone’u seçelim yine next ile devam edelim,
Kurduğumuz bu sistemin herhangi bir online system ile etkileşimini istemiyorsanız skip diyerek devam edebilirsiniz.
Şimdi size bir hesap oluşturtacaktır. Burada benim gibi bir hesap oluşturarak devam edelim ve en azından kurulum işimizi bitirelim.
Masaüstümüz geldi. Bence Linux sistemlerde en başarılı ve en hafif grafik masaüstü Gnome. Application menüsünde, Utilities başlığında “disks” isimli tool’u çalıştırırsanız karşımıza mevcut sistemdeki tüm diskler çıkacaktır. Işte görünüm,
Gördüğünüz gibi tek bir disk var 20GB. Buda bizim işletim sistemi için verdiğimiz disk alanı. Aşağıda da Vmware “Virtual Machine Settings” ekranı var. Burada tüm aygıtları görebilirsiniz, gördüğünüz gibi sadece 1 adet 20GB system diski mevcut.
Şimdi birkaç disk ilave edelim. 2TB’lık disklerle 10TB’ı hedefleyelim. Aşağıdaki ekranda disklerin sisteme bağlanmış halini görelim,
Toplamda 5 adet 2TB’lık disk ilave ettik. Şimdi bunları birleştirelim ve toplamda 10TB alan elde edelim. Bu fiziksel diskleri Linux içeridinden birleştireceğiz tabiki.
Aynı zamanda System içerisindeki “disks” uygulamasından baktığımızda system içerisinde diskleri görebiliyoruz artık,
Disklerden birinin üzerine tıkladığımızda partition işlemleri yapılmadığı için tipi “unknown” olarak görülüyor.
# fdisk -l çıktısıda aşağıdaki gibi görülüyor,
# cat /proc/partitions çıktısı daha sade, bunuda aşağıda görebilirsiniz,
Burada sdb, sdc, sdd, sde, sdf, partitionları bizim 2TB’lık partitionlarımız. Şimdi bu disklerin öncelikle partitionlarını yapılandıracağız. Hemen aşağıdaki komutları vererk başlayalım,
# parted -s — /dev/sdb mklabel gpt mkpart primary ext4 1 -1
# parted -s — /dev/sdc mklabel gpt mkpart primary ext4 1 -1
# parted -s — /dev/sdd mklabel gpt mkpart primary ext4 1 -1
# parted -s — /dev/sde mklabel gpt mkpart primary ext4 1 -1
# parted -s — /dev/sdf mklabel gpt mkpart primary ext4 1 -1
Bu komutlarla tüm disklerin tipini GPT olarak yapılandırmış ve primary partitionlarını oluşturmuş olacağız. Yine bakalım,
# cat /proc/partitions
Sarı kare içerisinde diskleri, kırmızı kare içerisinde ise partitionları ve diskleri görebiliyoruz. Buraya kadar herşey çok güzel gidiyor. Şimdi bu diskleri volume grup altında birleştirelim isterseniz.
# pvcreate /dev/sd[b-f]1 -v komutu ile fiziksel volume’leri oluşturalım, ve kontrol edelim,
# pvs
Şimdi sırası ile şu iki komutu verelim ve aşağıda ekran görüntüsü üzerinden açıklamaya çalışalım,
# vgcreate -s 16M vg_cozumpark /dev/sd[b-f]1 -v
# vgs vg_cozumpark
En üstteki sarı kutuda “-s 16” parametresi ile 16 Megabyte’lık Physical extended size belirledik. Sonrasında [b-f] aralığında da 5 adet 2TB diskimizi vermis olduk. “vg_cozumpark” bizim Volume Group ismimiz oldu. Ikinci sarı karede ise işlemin başarılı olduğunu görüyoruz.
Lacivert karede ise Volume Group’umuzun doğrulama işini yaptık. Bakalım bir problem varmı diye baktık aslında. Mavi karede göreceğiniz üzere PV (physical volume) 5 adet fiziksel disk içeriyor.
Devam edelim,
# lvcreate -L 9t -n lv_cozumpark_strp1 -i5 vg_cozumpark
Bu komut ile “vg_cozumpark” disk grubu içindeki diskler üzerine “lv_cozumpark_strp1” isimli logical volume oluşturmuş oluyoruz.
# lvs
Yazıp enter’a bastığımızda aşağıda aşağıdaki ekrandaki ilk sarı karede 9TB’lık bir volume görebilirsiniz.
# lvdisplay vg_cozumpark/lv_cozumpark_strp1 -m
Yazıp Enter’a bastımızda ise, daha detaylı bilgilere erişebilirsiniz. Aşağıdaki yeşil kare içersinde bu Volume içerisinde kaç disk olduğunu ve stripe size’larını detaylıca inceleyebilirsiniz.
Şimdi sıra bu Volume’ü formatlamaya geldi. Aşağıdaki komut ile formatlayalım,
# mkfs -t ext4 /dev/mapper/vg_cozumpark-lv_cozumpark_strp1
Formatladık,
Kullanılmak üzere bir klasöre mount edelim, ben root’a 10TB isimli bir klasör açacağım be bu klasöre mount edeceğim,
# mkdir /10TB
# mount /dev/mapper/vg_cozumpark-lv_cozumpark_strp1 /10TB
Mount işlemide bittikten sonra bir bakalım durum nedir,
# df -h
Verdiğimiz 9TB’lık disk çalışmaya hazır, istediğimiz gibi kullanabiliriz artık. Eğer açılışta otomatik mount olmasını istiyorsanız fstab dosyasına aşağıdaki komut ilave edebilirsiniz.
# echo “/dev/mapper/vg_cozumpark-lv_cozumpark_strp1 /10TB ext4 defaults 1 1” >> /etc/fstab
Sonuç olarak büyük boyutta ve performansı tek partition’a göre daha yüksek bir disk alanı elde etmiş oluyoruz. Bu diskin en büyük avantajı en baştada belirttiğim üzere yedekleme ve vmotion perasyonlarında yüksek performans elde etmek. Unutmayın ki yedekleme operasyonunda elde ettiğimiz performans en gerektiği anda yani restore operasyonunda da karşımızda olacaktır.