Recipient Policy ve Recipient Update Services (Rus) Part I

Recipient Policy & Recipient Update Services (Rus) Part I

RUS servisini ve Recipient Policy’leri incelemeye başlarken şunu belirtmekte fayda var. Exchange Server Recipient Policy’ler ile sadece recipient objelerini değil , mailboxları da denetler.

RUS servisinin çalışmasını anlamak için önce Recipient Policy kavramını inceleyelim. RUS servisi alıcıların mail adreslerini dağıtmak için Recipient Policy’lerden faydalanır. Recipient Policy’lerde alıcılara dağıtacağımız mail adresleri ve hangi alıcılara dağıtacağımız yazılıdır. Exchange Server 2003’le beraber bir tane Default Recipient Policy gelir ve bunda organizasyondaki tüm alıcılara AD domain’inin suffix’i SMTP mail adresi olarak dağıtılır. Eğer Exchange Server 2003 Enterprise Edition kullanıyorsak bunun yanında birde X400 adresi otomatik olarak gelmektedir. Bunlara ek olarak farklı standartlarda mail adreslerinin de dağıtılması mümkündür fakat biz burada en çok kullanılan ve standart tür olan SMTP ile ilgileneceğiz.

İşte biz bu Recipient Policy’ler sayesinde alıcılara mail adresleri dağıtırız. Burada dağıttığımız domain isimlerinin internette kullanılabilir olması için yapmamız gereken tek şey ilgili domaine ait mx kayıtlarının Exchange Server’ımızı point etmesidir. Bu sayede internetten bu isme gelecek mailler sunucumuz tarafından ilgili mailbox a iletilecektir. Peki burada belirtilen sadece domain ismiyse kullanıcılara mail adresi olarak gidecek olan nedir. Userlara atanana mail adresi “[email protected]” şeklinde değildir. Kullanıcılarımıza Exchange özellikleri kazandırırken belirlediğimiz “ExchangeAlias” özelliği mail prefix olarak kullanılır ve bu default olarak username ile aynı gelir. Eğer istersek bunu değiştirip kullanıcılarımıza daha spesifik mail adresleri atayabiliriz. Mail prefix’ini değiştirmek için Exchange bize bazı değişkenler sunmuştur. Bunlar birkaç örnekle açıklamaya çalışalım.

Örneğin adı Erkal, soyadı ASLANKARA olan bir kullanıcı için;

%g.%[email protected] è [email protected]

%[email protected] è [email protected]

%2g.%[email protected] è [email protected]

Bunları uygulamak için yeni bir Recipient Policy ekleyelim ve uygulamamızı yenisi üzerinde gerçekleştirelim. Yeni bir tane oluşturmak için Recipient Policy üzerinde sağ tıklayıp “New >> Recipient Policy …” seçilir. Buradan e-mail adresi seçip devam edelim. Mailbox Manager Settings için yukarda verdiğim linke bakabilirsiniz.

Şimdi yeni policymizi dolduralım. Merkez Personel olarak isimlendirdiğim Policy’nin kimlere etki etmesi gerektiğini belirlemem gerekiyor. Biliyoruz ki Exchange Server 2003 Active Directory’ye entegre bir şekilde çalışıyor ve Recipient’lara ulaşmak ve onları sorgulamak için LDAP sorgularını kullanıyor. Bu demek oluyor ki policy’mizin etki edeceği alıcıları bir sorguyla belirleyeceğiz. Bu sorguları hazırlamak için Exchange’in bize sunduğu “Find Exchange Recipient” sihirbazını kullanabiliriz. Bu sihirbaz Windows’un standart Active Directory arama sihirbazından başka bir şey değil aslında. Ama burada yardımımıza Exchange alıcılarını aratmak için koşuyor. Resimde Organization Attribute’unda “Merkez” yazan kullanıcıları bulan bir sorgu hazırlıyoruz.

Bu sayede departmanı “Merkez” olan kullanıcılarımızı sorgulamış olduk. Bir sonraki adımda kullanıcılara atayacağımız mail adresini belirleyeceğiz. Mail adresini belirlerken değişkenleri kullanacağız. Aşağıdaki örnekte merkez kullanıcılarına “[email protected]” gibi bir mail adresi dağıtıyoruz.

Eğer bir Recipient Policy ile birden fazla mail adresi dağıtılıyor ise bu sefer de “Set as Primary” özelliğini göz önünde bulundurmamız gerekmektedir. Bir kullanıcının birden fazla mail adresi olabilir fakat bunlardan sadece bir tanesi primary olarak seçilebilir. Primary mail adresi kullanıcı bir mail gönderdiği zaman mailin from kısmına yazılacak olan adrestir. Yani maili alan karşı taraf reply ettiğinde maili primary adrese gönderecektir. Yani internet ortamında mailleşiyorsak primary mail adresine ait suffix’in mx kayıtlarının Exchange Server’ınımız işaret ettiğinden emin olmalıyız. Birden fazla mail adresi dağıtığımız bir policy’de primary yapmak istediğimiz maili tıklayıp “Set as Primary” butonuna basmamız yeterli olacaktır. Artık maillerin gönderen bölümünde bu adres yazacaktır. Primary yaptığımız adres listede bold olarak görünecektir.

Burada açıklık getirmemiz gereken bir konu var. Biz bu Policy’yi yazıp bitirdikten sonra artık departmanı Merkez olan kullanıcılar hem bu policyden hem de Default Policy’den seçilen etkilenmeyecekler. Priority mantığı burada da mevcut. Default Policy’nin priority’si “Lowest” olarak ayarlanmıştır ve diğer Policylerden etkilenmeyen alıcılara uygulanır. Bir Exchange alıcısı birden fazla Policy’nin sorgusuna uyuyorsa Priority’si en yüksek olandan etkilenir. Default’tan hariç 2 adet Policy varsa bunların önceliğini ayarlamak için üzerinde sağ tıklayıp “Move Up” yada “Move Down” yapabiliriz. Aşağıdaki resimde 2 policy’mizi de görmekteyiz.

Şimdi kullanıcı tarafına geçelim ve aldıkları mail adreslerine bakalım. Her Exchange alıcısı bir mail adresi almış olacaktır. Active Directory Users and Computers arayüzünü açıyorum ve kullanıcıların mail adreslerini de ekranda görebilmek adına View menüsünden “Add Remove Columns” u seçip “E-Mail Address“ özelliğinide görünenler tarafına ekliyorum. Artık kullanıcıların mail adreslerini de adlarının yanında görebileceğim. Resimde Exchange’de mailleri bulunan kullanıcıları görüyoruz. Departmanı “Merkez” olan kullanıcının aldığı mail adresine dikkat edelim.

İşte Exchange Server üzerinde yazılan Recipient Policy’leri Active Directory üzerindeki kullanıcılara uygulayan servise Recipient Update Service adı verilir. Biliyoruz ki Exchange Server alıcı bilgilerinin tamamını Active Directory nin database yapısında tutar. RUS servisi AD üzerindeki bu güncelleştirmelerden sorumludur. Exchange System Attendant servisinin bir thread’i olarak çalışır. Deault ayarlarıyla 60 saniyede bir çalışarak tüm domaindeki mail adreslerini günceller. Aşağıdaki resimde Exchange kurulumuyla beraber gelen standart iki adet RUS servisini görüyoruz.

Bu iki servisten Recipient Update Service (Enterprise Configuration) olan Exchange Server’ın Active Directory Configuration Partition’daki configürasyon bilgilerinin güncellenmesinden sorumludur. Diğeri ise Recipient Update Service (DOMAINADI) şeklinde isimlendirilir ve Active Directory Domain Partition’daki Recipient bilgilerinin güncellenmesinden sorumludur. Domain Partition’dan sorumlu olan DC’yi bulmak için DSAccess servisi kullanılır. Yani bizim kullanıcılarımızın mail adreslerini dağıtan ve gerektiğinde güncelleyen servis budur. Standart olarak ilk kurulan Exchange Server bu rolü üstlenir. Standart ayarları bozulmazsa “Update Interval” değeri “Always Run” olarak gelir ve her 60 saniyede bir tüm yeni recipient öbjelerini günceller. Ama beklemeye tahammülümüz yoksa kendimizde bu update’i tetikleyebiliriz.

Recipient Update Service üzerinde sağ tıklarsak karşımıza 2 seçenek gelir. Standart olarak yeni ve değişen recipient objelerinin güncellenmesi için “Update” komutunu verebiliriz. Yada mail yapısında köklü değişiklikler yaptıysak ( mail suffix’ini komple değiştirmek gibi ) bu seferde policy’yi tüm alıcılara sıfırdan uygulamak amacıyla “Rebuild“ komutunu çalıştırabiliriz. Büyük yapılarda Rebuild komutu saatlerce sürebilir.

Fakat burada söylenmesi gereken bir konu daha var. Recipient Update Service ile güncellemek istemediğiniz alıcılarınız varsa, Exchange size bu imkânı sunar. Active Directory Users and Computers da user’ın properties’inde “E-mail Addresses” tabında en alttaki checkbox’taki işareti kaldırmak suretiyle bu user’ın Recipient Policy’lerden etkilenmesini önleyebiliriz.

Bu makalede Exchange Server 2003 sunucusunun temel servislerinden biri olan RUS servisinden bahsettik. Bu makalenin devamı niteliğindeki 2.makale ise hem bu konunun bir uygulaması hem de kullanıcılardan RUS ile dağıtımız mail adreslerinin silinmesi konusunda olacak. Bir sonraki makalede görüşmek üzere.


Kaynaklar ;

MOC 2400 – Implementing and Managing Microsoft Exchange Server 2003