Vikipedi’de bulunan tanımlamaya sadık kalarak; Raspberry Pi, Raspberry Pi Vakfı tarafından Birleşik Krallık’ta, gelişmekte olan ülkelerin okullarında basit bilgisayar bilimi öğretilmesi amacıyla geliştirilen bir single-board computer (SBC)’dir.
Günümüzde eğitimin yanı sıra birçok iş alanında da farklı amaçlarla ( Robotik Süreçler, Endüstriyel Sistemler, Reklam, Tanıtım, Duyuru vb. ) aktif olarak kullanılmaktadır. Raspberry Pi, dahili olarak gelen bileşenleri ve SD Kart üzerinde koşan işletim sistemi ile düşük maliyetli bir bilgisayar kullanım olanağı sunmaktadır. İhtiyaçlar doğrultusunda Monitör, Klavye & Mouse vb. girdi – çıktı donanımlarını da entegre edebiliriz. Kullanım amacımız ne olursa olsun Raspberry Pi üzerinde bir takım işlemler yapabilmek için CLI / GUI seviyesinde bir işletim sistemine ya da uygulamaya ihtiyaç duyulmaktadır. Bu makalemde eski adıyla Raspbian olarak bilinen yeni adı Raspberry Pi OS olan dağıtımın Monitörsüz ( Headless ) kurulum yönteminden bahsedeceğim.
Raspberry Pi OS, Monitör, Klayve & Mouse bağlamak suretiyle kurulabileceği gibi çeşitli nedenlerden dolayı Monitörsüz olarak da kurulabilir. Standart kurulum işleminde olduğu gibi Monitörsüz kurulum sürecinde de Raspberry Pi Imager uygulaması kullanılmaktadır.
Seçmiş olduğumuz dağıtımı SD Kart’a yazdırmadan önce Advance Options’a tıklıyoruz ve Monitörsüz kurulum ile ilgili bir takım düzenlemeler yapıyoruz.
Ekran Görüntüsü 1
Açılan pencerede “ Enable SSH “ bölümünü işaretliyor ve erişim sırasında kullanılacak Kimlik Bilgilerini tanımlıyoruz. Bu işlemi takiben yapmış olduğumuz düzenlemeleri kaydediyoruz.
Ekran Görüntüsü 2
“ WRITE “ ile işletim sistemimizi SD Kart’a yazdırıyoruz.
Ekran Görüntüsü 3
Yazdırma işlemi tamamlandığında SD Kart içeriğine ulaşıyor ve Boot dizinine “ ssh.txt “ adında boş bir dosya oluşturuyoruz.
Ekran Görüntüsü 4
Not : Oluşturduğumuz “ ssh.txt “ dosyası yapacağımız ilk SSH bağlantısından sonra otomatik olarak silinecektir. SSH hizmetinin kalıcı olarak aktifleştirilmesi için izlenecek adımlara ilerleyen bölümlerde değinilecektir.
Bu işlemi takiben Raspberry Pi cihazımıza SD Kartımızı takıyor, Network Kablosu ve Güç Adaptörünü bağlıyoruz. Fiziksel olarak açılan cihazımızın IP Adresini ortamımızda bulunan DHCP üzerinden kontrol ediyoruz.
Ekran Görüntüsü 5
IP Adresini öğrendiğimiz cihazımıza SSH ile erişiyoruz.
Ekran Görüntüsü 6
Ekran Görüntüsü 7
Not : Yukarıdaki adımda, Ekran Görüntüsü 2’de tanımlanan Kimlik Bilgileri sağlanmıştır.
Sorunsuz olarak giriş yapabildiğimizi görüyoruz.
Ekran Görüntüsü 8
SSH üzerinden erişim sağlanmış olup, CLI ortamında konfigürasyon sürecine başlıyoruz.
Komutumuz “ sudo raspi-config “
Ekran Görüntüsü 9
Komutu uyguladığımızda “ Raspberry Pi Software Configuration Tool “ ekranı gelecektir. Bu bölümden cihazımıza ait birçok düzenlemeyi gerçekleştirebiliriz.
Ekran Görüntüsü 10
Bu adımda cihazımıza uzak bağlantı yapmamızı sağlayacak VNC Server aktif duruma getirilecektir.
Interface Options bölümünden I3 VNC’yi seçiyoruz.
Ekran Görüntüsü 11
Ekrana gelen mesajı “ Yes “ ile cevaplıyoruz ve VNC Server aktif duruma geliyor.
Ekran Görüntüsü 12
Ekran Görüntüsü 13
VNC Viewer’a IP Adresimizi yazıyor ve Enter’a basıyoruz.
Ekran Görüntüsü 14
Gelen mesajı “ Continue “ ile cevaplıyor ve bağlantı için gerekli Kimlik Bilgilerini sağlıyoruz.
Ekran Görüntüsü 15
Ekran Görüntüsü 16
Not : Yukarıdaki adımda, Ekran Görüntüsü 2’de tanımlanan Kimlik Bilgileri sağlanmıştır.
Kimlik Doğrulama işlemi sonrasında VNC oturumunda aşağıdaki ekran gelmektedir.
Ekran Görüntüsü 17
Bu noktada GUI’nin aktif duruma getirilmesi için aşağıdaki adımları takip ediyoruz.
“ Raspberry Pi Software Configuration Tool “ ekranında;
System Options ⇒ S5 ⇒ B3 seçiyor ve “ OK “ ile işlemi tamamlıyoruz.
Ekran Görüntüsü 18
Ekran Görüntüsü 19
Ekran Görüntüsü 20
Makalemizin son bölümünde SSH hizmetinin aktif edilmesine değineceğiz. Bu hizmetin aktif edilmesi zorunlu değildir, sistem güvenliği sebebiyle ihtiyaç yok ise pasif konumda tutulması önerilmektedir. Ancak aktif edilmesi gerekiyor ise aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz.
“ Raspberry Pi Software Configuration Tool “ ekranında;
Interface Options ⇒ I2 SSH seçiyor ve “ Yes “ ile işlemi tamamlıyoruz.
Ekran Görüntüsü 21
Ekran Görüntüsü 22
Ekran Görüntüsü 23
Ekran Görüntüsü 24
Bu noktada cihazımızın yeniden başlatılması gerekiyor, gelen uyarı mesajını “ Yes “ ile cevaplıyor ve yeniden başlatıyoruz.
Ekran Görüntüsü 25
Cihazımız açıldığında VNC Viewer’a IP Adresini yazıyor ve uzak bağlantı sağlıyoruz.
Ekran Görüntüsü 26
Ekran Görüntüsü 27
Faydalı olması dileklerimle.
Kaynaklar
https://tr.wikipedia.org/wiki/Raspberry_Pi