Bir bilgisayarın genel mimarisinin bileşenlerinden biri RAM’dir. RAM her bilgisayarın önemli bir bileşenidir, ancak teknik bilgisi olmayanlar için kafa karıştırıcı olabilir. İşte tam olarak bu yüzden, bugünkü yazımızda RAM’i, herkesin anlayabileceği terimlerle açıklayacağız.
RAM Nedir?
Random Access Memory anlamına gelen “RAM”, bir bilgisayarın çalışması için gerekli olan çok önemli bir elektronik bileşen ve CPU’nun mevcut çalışma verilerini geçici olarak depolamak için kullandığı bir depolama şeklidir. Akıllı telefonlar, PC’ler, tabletler, sunucular vb. gibi her türlü bilgi işlem cihazında bulunabilir.
İnanılmaz derecede hızlıdır, ancak yalnızca sistem açıkken çalışır, RAM’de depolanan bilgiler bilgisayar kapanır kapanmaz silinir. Bu yüzden, “Geçici Bellek” veya “Geçici Depolama” olarak da bilinir. Bu, onu PC’nizin sabit sürücüsünden (HDD) veya katı hal sürücüsünden (SSD) çok farklı kılar.
RAM’in Özellikleri Nelerdir?
RAM’in özelliklerini en iyi tanımlayan noktalar aşağıdaki şekildedir:
- RAM geçici bir bellektir, yani verilerin kalıcı olarak depolanmasına izin vermez. Kısa süreli bir bellektir, çünkü yalnızca bir işlemcinin ihtiyaç duyduğu miktarda veriyi tutar. Örneğin oyun oynuyorsanız, gerekli tüm veriler sabit diskten RAM’e yüklenir ve oyunu kapattıktan sonra işlemci diğer görevlere geçer.
- Verileri okumak/yazmak için geçen süre, verilerin RAM’deki fiziksel konumuna bağlıdır.
- CPU’nun dahili bir parçasıdır.
- RAM’in boyutu, fiziksel olarak ve depolama alanında çok küçüktür.
- Herhangi bir bellek hücresine rastgele erişebiliriz.
- RAM, metal oksit-yarı iletken bellek hücrelerine sahip Entegre Çiplerin veya IC’lerin geliştirilmiş bir halidir.
RAM Nasıl Çalışır?
RAM, yüksek hızlarda çalışan geçici depolamadır ve bilgisayarınız RAM’i anlık bellek kapasitesi için kullanır. Neredeyse 30 kat daha hızlı olduğu için, bir HDD veya SSD’nin kalıcı olarak depolanmasından temel olarak farklıdır.
Bilgisayarlar, anında veri depolamak için RAM kullanır. Örneğin, başka bir uygulamaya yapıştırmak için bir metni kopyalarsanız, bu metin sabit sürücünüz yerine RAM’de depolanır. Anında mesajlaşma uygulamaları, web tarayıcıları ve işletim sisteminizin tümü, verileri olabildiğince çabuk depolamak ve geri yüklemek için RAM kullanır.
RAM Türleri Nelerdir?
Temel olarak iki tür RAM vardır. Bunlar aşağıdaki gibidir:
- SRAM (Static Random Access Memory)
- DRAM (Dynamic Random Access Memory)
1. SRAM
Statik kelimesi, verilerin bellekte kaldığını, ancak yalnızca güç kaynağı açık olana kadar kaldığını belirtir. Ayrıca, 6 transistörlü ve kapasitörsüz bir çiptir. SRAM, aynı depolama miktarı için DRAM’den daha fazla yonga kullanır. Dolayısıyla üretim maliyeti bir DRAM’den daha fazladır.
Ayrıca hızlı erişim süresi nedeniyle önbellek olarak SRAM kullanılmaktadır. SRAM’ın özelliklerini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:
- D tipi parmak arası terliklere benzer devreler içerir.
- Pahalıdır.
- Daha fazla güç gerektirir.
- Güç kaynağı açık olana kadar içerik güvenli kalır.
- DRAM’den daha hızlı erişim süresi vardır.
- Tek bir çipte çok fazla veri depolanamaz, bu nedenle daha fazla çip gerektirir.
- Isı üretimi daha fazladır.
- Hızlı erişimi nedeniyle önbellek görevi görür.
- Tekrar tekrar yenilemeye gerek yoktur.
2. DRAM
Bu hafızada, verileri depolamak için tekrar tekrar yenilenemiz gerekir. Bu görevi, verileri birçok kez yeniden yazan yenileme devresine bellek yerleştirerek gerçekleştirir. Sadece bir transistör ve bir kapasitörden oluşur. DRAM’ın özelliklerini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:
- Verileri tutan kapasitörlerden oluşur ve bu nedenle birkaç kez yenilemeniz gerekir.
- Ucuzdur.
- Daha az güç gerektirir.
- Verileri korumak için her milisaniyede bir yeniden şarj edilmesi veya yenilenmesi gerekir.
- SRAM’den daha yavaş erişim süresine sahiptir.
- Tek bir çip üzerinde birçok bit depolayabilir.
- Daha az ısı üretimi sağlar.
- Ana bellek görevi görür.
- Boyut olarak daha küçüktür.
Ne Kadar RAM’e İhtiyacım Var?
PC’nizi veya dizüstü bilgisayarınızı yalnızca web’de gezinme ve ofis yazılımı için kullanıyorsanız, bilgisayarınızın en az 8 GB belleğe ihtiyacı vardır. Video ve fotoğraf düzenleme, veri yazılımları ve 3D tasarım gibi daha güçlü uygulamalar için daha fazla RAM gerekir.
Oyuncular, satın alacakları bir sonraki sistemin en az 16 GB belleğe sahip olduğundan emin olmalıdır. Bu, ana akım fotoğraf düzenleme ve video çalışmaları için de yeterlidir.
Medya çalışmalarınızı, tasarım uygulamalarınızı veya veri tabanı yardımcı programlarınızı hızlandırmak istiyorsanız, 32 GB bilgisayar belleği almayı düşünebilirsiniz.
Bazı ileri teknolojik araçlar 64 GB bellekle daha iyi çalışır, ancak bu kadarına ihtiyaç duyulması nadirdir.
RAM İle İlgili Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Kısaca RAM nedir?
RAM,Random Access Memory anlamına gelir. İhtiyaca göre farklı veri ve bilgi türlerini depolayan bilgisayarın CPU’sundaki dahili bellektir.
2. RAM’in diğer adları nelerdir?
RAM’e ana bellek, birincil bellek veya okuma/yazma belleği de diyebiliriz.
3. Geçici bellek nedir?
Geçici bellek, verilerin kalıcı olarak saklanmadığı anlamına gelir. Güç kaynağı durur durmaz bellek verileri kaybeder. RAM geçici bir bellektir, ROM ise doğası gereği uçucu değildir.
4. RAM türleri nelerdir?
RAM’in aşağıdaki gibi iki türü vardır:
- SRAM (Static Random Access Memory)
- DRAM (Dynamic Random Access Memory)
5. SRAM ve DRAM’in kullanımı nasıldır?
SRAM önbellek görevi görürken DRAM ana bellek görevi görür.
6. ROM’un tam açılımı nedir?
Read Only Memory.
7. En iyi RAM türü var mıdır?
Yoktur, çünkü farklı RAM türleri genellikle çok farklı uygulamalara sahiptir. Ancak bir ev bilgisayar kullanıcısı için bugün açık ara en iyi seçenek DDR4’tür.
8. DDR2. DDR3. veya DDR4? En hızlısı hangisi?
Her nesil RAM bir öncekini geliştirerek daha yüksek hızlar ve daha fazla bant genişliği getirir. Evde bilgisayar kullanımı bağlamında en hızlı RAM, DDR4’tür.
9. Bilgisayar RAM olmadan çalışır mı?
Hayır, RAM’siz bir bilgisayar çalıştıramazsınız. RAM’siz bir bilgisayarı çalıştırırsanız, ekrana görüntü gelmez.
10. Ne kadar RAM’im olduğunu nasıl öğrenebilirim?
- Windows görev yöneticisini açın.
- Karşınıza gelecek ekranda önce Performans sekmesine , sonra da Bellek (Memory) seçeneğine tıklayın.
- Bu ekranda RAM’iniz hakkında detaylı tüm bilgilere ulaşabilirsiniz.
11. VRAM Nedir?
VRAM (video RAM), özellikle bir bilgisayar ekranı için görüntü verilerini depolamak için kullanılan herhangi bir rasgele erişim belleğini (RAM) ifade eder.
12. RAM’de Mhz nedir?
RAM hızı genellikle megahertz cinsinden ölçülür ve genellikle “Mhz” olarak kısaltılır.
13. RAM soğutucu nedir?
RAM’i soğutmanın en iyi yolu, çubukların üzerine üfleyen bir fan koymaktır. RAM soğutucu da tam olarak bu işe yarar.
14. RAM nasıl temizlenir?
Normalde, bilgisayarlarının içini ayda bir kez (ortam alışılmadık derecede tozluysa daha fazla) tozunu almak RAM modüllerini temiz tutmak için yeterlidir, ancak gerekirse temas noktalarını dezenfektanla da temizleyebilirsiniz.
15. RAM hangi donanımlarla uyumlu olmalıdır?
RAM kapasitesi ile ilgili düşünmeye başlamadan önce, RAM’in anakartınız ve işlemcinizle uyumlu olduğundan emin olmalısınız.