Provision Storage (Depolama İşlemleri)
Storage Provison Windows Server 2008 ile karşımıza çıkan yeni bir depolama özelliğidir. Bu servisi kullanabilmemiz için gerekli yüklemelerimizi yapmamız gerekir. Özellikle File Server özelliği mutlaka yüklenmelidir çünkü bu servis onunla birlikte kullanılmaktadır. Bu yapı sayesinde dosya sunucusu olarak çalışmakta olan sunucularımızın sıkıcılığından ya da basitliğinden kurtulmuş olacağız ve biz sistem yöneticileri depolama işlemlerimizi daha eğlenceli ve düzenli bir şekilde yapıp yine bir Microsoft Management Console (MMC)’den yönetebileceğiz.
Yukarıdaki şekilde de görüldüğü gibi Windows Server 2008 işletim sistemi kurulduktan sonra Server Manager (Sunucu Yönetimi) yönetim konsolunu açıyoruz ve eklenmiş olan rolleri Roles altında görebiliyoruz. Bizim işlem yapacağımız yer ise File Services altıdaki Share and Storage Management yönetim konsoludur. Bu yönetim konsolunu açtığımızda karşımıza yukarıdaki şekilde görülen çalışma alanı gelmektedir. Orta alanda Shares ve Volumes görülmektedir. Bu çalışma alanı sayesinde ve sağ tarafta bulunan Actions kısa yolları sayesinde bizler için paylaşımlar ve disklerle ilgili yönetim işlemleri daha da basit hale gelmiş olacaktır.
Aşağıdaki şekilde ise Volumes sekmesine tıkladıktan sonra karşımıza çıkan tabloyu görmekteyiz. Bu kısımda ise sunucumuzda var olan disk bölümleri görülmektedir. Ve biz istersek bunlarla ilgili yönetim işlemlerimizi bu kısımdan yapabiliriz.
Biz ilk aşamada Provision Storage işlemimizi bir gözden geçirelim. Bunun için de yukarıdaki şekilde en sağda görülen Actions altındaki Provison Storage tıklıyoruz.
Yukarıdaki şekilde de görüldüğü gibi iki seçenek karşımıza çıkmaktadır. Bunlardan birincisi sunucumuzda var olan diskler üzerinde yapabileceğimiz işlemler diğer ise sunucumuza bağlı olan bir depolama alt sistemi üzerinde yapabileceğimiz işlemler.
LUN (Logical Unit Number) : Bildiğimizi gibi diskler modern depolama yöntemlerinin vazgeçilmez parçalarıdırlar. Ancak işletim sistemleri fiziksel depolama birimlerini direk olarak kullanamazlar. Bildiğimiz üzere diskler üzerinde değişik terimler vardır. Tabakalar, kafalar (okuma/yazma), track’ler ve sector’ler gibi değerler logical (mantıksal) alanlara dönüştürülmelidir ki işletim sistemi bu yapıları kullanabilsin. Bu dönüşüm bir mantıksal varlık ortaya çıkarır ve işletim sistemi bu varlığı kullanarak okuma ve yazma işlemlerini gerçekleştirir. Depolama ağları fiziksel disklerini mantıksal yapılara bölmek zorundadırlar ve bölünen veya oluşan bu mantıksal birimlere Logical Unit Number (LUN) adı verilir. Daha çok SAN (Storage Area Network) gibi yapılarda yoğunlukla kullanılır kullanılmak zorundadır ki ona bağlı olan işletim sistemleri o yapılara ulaşabilsin.
Çok basit bir şekilde LUN yapısını anlatmak ya da örneklemek gerekirse; hepimizin bilgisayarları var ve bilgisayarlarımızda takılı fiziksel diskler var. Biz bilgisayarımıza çift tıklayıp girdiğimizde karşımıza çıkan değerler yani sürücü harfleri bunlara birer örnektir. Aslında biz orda mantıksal olarak onları görmekteyiz ve işletim sistemi onlara erişip işlem yapabilmektedir. Ayrıca bizim bilgisayarlarımızda takılı olan disklerimizi bölümlendirebiliyoruz. Örneğin işletim sistemimiz C sürücüsünden boot edebilir. Bunun yanında D,E,F gibi birimlerimiz olabilir ve işletim sistemi sayesinde de bu birimlerde yani mantıksal birimlerde işlem yapabiliriz.
LUN hakkında kısaca bilgi verdikten sonra biz yukarıdaki şekilde seçimimizi yapıyoruz. Biz birinci seçeneği seçiyoruz. Görüyoruz ki zaten sistemimizde bir depolama birimi bağlı olmadığı için ikinci seçenek pasif gelmektedir.
Karşımıza çıkan yukarıdaki pencerede ise oluşturmakta olduğumuz bölümün oluşturulacağı diskin seçimini yapıyoruz ve hemen altta detaylar kısmına bakarsak diskimiz ile ilgili temel bilgileri görebiliyoruz. Bu kısımda NEXT ile konfigürasyonumuza devam ediyoruz.
Bir sonraki aşamada ise karşımıza yukarıdaki şekilde görülen değerler gelmektedir. Bu kısımda seçilen disk ve izin verilen değerler ile ilgili boyutlar yer almaktadır. Hemen altta ise oluşturmakta olduğumuz bölümün boyutunu belirliyoruz. Ben 750 MB’lık bir alan tanımlıyorum ve NEXT ile devam ediyorum. Bir nevi disk yönetimi gibi işlev görmektedir.
Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi karşımıza sürücü harfi atanması, oluşturduğumuz bölümün bir klasöre bağlanması (Mount) ya da sürücü harfi atanmaması gibi değerler gelmektedir. Bölümümüze M sürücü harfini atıyoruz. Bir nevi mantıksal yapıda karşımıza çıkacak olan değeri belirliyoruz. Seçimimizi yaptıktan sonra NEXT ile devam ediyoruz.
Bir sonraki aşamada ise karşımıza yukarıdaki şekil gelmektedir.
Allocation Unit Size : Bildiğimiz gibi bir diski formatladığımızda standart olarak 4 KB olarak bu değer tanımlanmaktadır. Tabi formatlama işlemi yapılırken tanımlama yapılabilir. Örneğin Format k: / f:NTFS /A:8192 (8192 = 8 KB). Kısaca şöyle örnek verebiliriz; mesela 360 byte olan bir dosya disk üzerinde 4 KB yer kaplar. En iyi Allocation unit size seçimini yapabilmeniz için öncelikle disk alt sisteminizi çok iyi test etmeniz gerekir. En iyi performansı bu şekilde elde edebilirsiniz. Bilhassa RAID sistemlerinde bu değeri iyi belirlemek gerekir. Eğer var olan değeri değiştirmek istiyorsanız eğer öncelikle bütün verilerinizi yedeklemeniz gerekir ardından da yukarıdaki komutta da tanımladığım gibi ya da yukarıdaki şekilde de görüldüğü gibi tekrardan disk bölümü oluştururken yeni değerimizi tanımlayabiliriz. Her diski iş yüküne göre özelleştirebilirisiniz. Eğer diskler üzerindeki iş yükünü tahmin edemiyorsanız ya da test edemiyorsanız rasgele ve yoğun okuma sağlanıyorsa küçük boyutları tercih edin. Yok disk sisteminizde sıralı ve yazma yoğunluklu bir yapı varsa büyük değerleri seçebilirsiniz. Örneğin bir dosya sunucusunda küçük boyutlu Allocation Unit Size kullanılabilir. Eğer sisteminizde yoğun bir şekilde veritabanı işlemleri yapılıyorsa büyük değerler seçilebilir. Böylelikle performansımızı da arttırmış oluruz.
Ben yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi Default değerimizi seçerek işlemimize devam ediyoruz.
Yukarıdaki şekilde de görüldüğü gibi oluşturmakta olduğumuz depolama birimi ile ilgili ayarlarımız görünmektedir ve Create diyerek bölümümüzü oluşturabiliriz.
Yukarıdaki şekilde de görüldüğü gibi bölümümüz oluşturulmaktadır.
Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi oluşturmuş olduğumuz bölümü görmekteyiz. Aynı değeri bilgisayarımıza çift tıklayıp girdiğimizde de görebiliriz. Orta kısımdaki çalışma alanında oluşturmuş olduğumuz bölümü seçtiğimizde ise hemen sağ taraftaki Actions kısmında bölümümüzle ilgili işlemlerimizi yapabiliyoruz. Extend edebiliriz yani bölümümüz yeterli olmazsa bölümlendirilmemiş alandan bu kısma ilave ederek diskimizin boyutunu genişletebiliriz. Ayrıca formatlama işlemini, bölüm özelliklerini ve silme işlemlerini de buradan yapabiliriz.
Kaynak:
Windows Server 2008 Help