Özgür Bulut Sistemi – ownCloud Kurulum ve İlk Yapılandırma

Bir süre önce ilk bölümünü yazmış olduğum ama uzun süre ara verdikten sonra sıfırdan yazma ihtiyacı duyduğum Owncloud makalesi ile huzurlarınızdayım. Yeniden yazmaya karar verdim çünkü araya giren zaman içerisinde çok fazla version güncellemesi ve güncellemeler yapıldı. Dolayısıyla yeniden yazıp tam anlamıyla bitirmek için kolları sıvamış olduk. Makalemiz yine iki bölümden oluşacak çünkü kurulum ve yönetim tarafında biraz fazla adım gerekli. Ama ürünü bir kere kurup devreye aldıktan sonra bir daha çok fazla birşey yapmak zorunda kalmayacaksınız.

Owncloud’un kurulum için bazı isterleri olacak tabiki. Benim kurguladığım ortam herhalde Türkiyede en çok tercih edilecek şekli ile olacaktır diye düşünüyorum. Kurguladığım ortam ile ilgili bilgiler vermek gerekirse toplamda 3 ihtiyaç var. Bunlar,

• Windows Domain ortamı (Zorunlu değil)
• Owncloud appliance (Ben appliance olan versiyonu kullandım)
• Client (Herhangi bir ortam olabilir, Ben windows 10 kullandım)

Owncloud kendi içerisinde bir authentication ortamı barındırmakla beraber mevcut şirketlerinizde eğer bir Microsoft Windows Active Directory ortamı varsa oradaki kullanıcılarıda içerisinde kullanabiliyorsunuz. Ben sanal ortamda bir Active Directory ortamı kurarak tüm entegrasyonu bu Actice Directory ile gerçekleştirdim.

Konu Active Directory ile alakalı olunca tabiki içerisinde de bazı gereksinimler mevcut. Aslında Active Directory içinde bir grup oluşturarak Active Directory tarafındaki gereksinimi tamamlamış olacağız. Hemen bir grup oluşturalım. İsminide “owncloud” yapalım. Active Directory Users and Computers ekranında aşağıdaki şekilde oluşturabilirsiniz,

Ve grubu aşağıdaki şekilde oluşturalım

Grubu oluşturduktan sonra içine owncloud platformunu kullanacak kişileri ekleyebiliriz. Böylece tek tek kullanıcı yetkilendirmek yerine bu gruba ilave ettiğiniz herkes otomatik olarak owncloud’u kullanabilir hale gelecek. Aşağıdaki gibi ilave edelim,

Microsoft Windows Active Directory tarafında yapılacak işlemler bu kadar.

Owncloud USC appliance hakkında bazı bilgiler vermek gereğini duyuyorum. Aslında Owncloud, UCS ismiyle adlandırılan bir Appliance içindeki uygulama seçeneklerden sadece biri olarak karşımıza geliyor. UCS yani  “Univention collaboration server”, Owncloud uygulaması ile birlikte onlarca uygulamayı içinde barındıran ve istendiğinde online olarak kurulum yapılan bir altyapı. Makalenin ilerleyen kısımlarında biraz daha detaylıca bahsediyor olacağım. Şimdi UCS appliance’ı indirerek sanal ortama import edebiliriz. Çeşitli ortamlarda kullanılmak üzere appliance’lar mevcut. Ben VMware ESXi ortamında kullanacağımdan aşağıdaki linkten indirererek adım adım anlatmaya başlıyorum.

Download linki,

https://appcenter.software-univention.de/univention-apps/current/owncloud/Univention-App-owncloud-ESX.ova

Bu linke tıkladığınızda “Univention-App-owncloud-ESX.ova” isimli dosya inecektir. Bu sanal sunucuyu kullanmak istediğiniz sanal ortama import edip açılmasını sağlayınız.

Açılışta yukarıdaki ekran ilk ekran karşımızda. Hiç dokunmayın açılıp devam etsin. Açıldıktan sonra ilk soru ile karşılaşcaksınız. Şehir seçeneğini “Istanbul” yazalım ve “Adapt Settings” kısmına tıklayıp sonraki ekrana geçelim,

Yukarıdaki “adapt settings” seçeneğine tıkladığınızda aşağıdaki seçenekler ekranı gelecektir,

Hiçbir değişiklik yapmadan “next” diyerek devam edebiliriz. Gelecek ekranda ip düzenlemelerini yapabilirsiniz,

Gerekli ip düzenlemelerini yaptıktan sonra yine “next” diyelim ve devam edelim. Gelen ekran bizim kimlik doğrulama yöntemimizi soracaktır.

Burada bahsi geçen kimlik doğrulama UCS system üzerinde kullanılacaktır. 3 farklı yöntemle kimlik doğrulamak mümkün. Isterseniz kullanıcıların tamamını bu sistem üzerinde oluşturabilir, isterseniz mevcut bir başka UCS domainini kullanabilir, isterseniz sistemi Microsoft Windows Active Directory yapısına dahil edebilirsiniz. Ama illa UCS appliance’ı AD’ye dahil etmek zorunda değilsiniz. Bende dahil etmeyeceğim ve yukarıdaki gibi ilk seçenekle devam edeceğim. Bir sonraki ekranda aşağıdaki bilgileri vermemiz gerekecek. Ben şu şekilde tamamladım,

İlk olarak organizasyon name kısmına kullanmak istediğiniz domain bilgisini veriyoruz. Ben Microsoft Window Active Directory ile aynı domain ismini kullanmak istedim. Ve hemen altında email adresimi verdim. Bu email adresine bir lisans dosyası gelecek ve ilerleyen adımlarda bu lisans dosyası ile aktivasyon yapabileceğiz. Diğer bir önemli konu ise yukarıdaki ekranda, alttaki iki boşlukta verdiğimiz şifre. Bu şifre çok önemli. Açıklama metninde okuyabilirsiniz, vermiş olduğumuz bu şifre, bu sanal appliance’nin hem root şifresi, hemde sistem içinde kullanılacak Administrator kullanıcısının şifresi olacak. “Next” diyerek devam ettiğimizde,

UCS appliance sunucumuzun kendi kişisel bilgilerini vereceğimiz ekran geldi. Sizde uygun şekilde yukarıdaki gibi düzeltmeleri yapabilirsiniz. “Next” diyelim devam edelim,

Arkadaşlar şimdiki ekranda gördüğünüz işlemlerle kuruluma geçmeden önceki son ekrana geliyoruz. Eğer internetiniz hızlı ise kırmızı kutu içindeki tik kalabilir. Ama güçlü bir internetiniz yok ise işaretlemenizi önermiyorum. UCS appliance kalıbındaki kurulum biter bitmez tüm sistemi internet üzerinde güncellemeye başlıyor ve biraz uzun sürüyor. Kurulumu hemen bitirip daha onra peyder pey sistemi güncellemek çok mümkün. Şimdi  bu sayfayı yukarı çekerek sayfanın altında bulunan “configure system” seçeneği ile şimdilik işimizi bitirelim.

Bahsettiğim sistemin güncelleme ekranı. Ben kutuyu işaretli bırakmıştım. Bu ekranda uzun süredir bekliyorum. Ama bununda avantajı kurulum sonrasında manuel hiçbir update’e gerek kalmayacak. Tercih tamamen sizindir.

Yukarıda gördüğünüz gibi ilk kurulum tamamlanmış oludu. Şimdi bundan sonra ince ayarlar ve çalıştığınız kurum standartlarına göre owncloud’u yapılandırmanız gerekecek. Finish’e tıkladıktan sonra aşağıdaki ekran karşımıza gelecek,

UCS appliance bu ekranda kurduğumuz sisteme nasıl login olacağımızı gösteriyor. Ben kurulum esnasında “10.0.1.45” ip’sini kullanmıştım onunla devam edeceğim. Bir browser’a ip’yi yazdığımda şu ekranla karşılaşıyorum,

Hatırlarsanız  6.ncı ekran görüntüsünde kendi email adresimi vermiştim. O adrese “ucs.license” adında bir license dosyası gelmiş olmalı. Bu license dosyasını indirip upload license seçeneği ile sisteme yüklüyorum. İşlem tamam işte böyle,

Finish’e tıkladıktan sonra karşımza gelen ekran aşağıdaki gibi olacaktır, ekranda yukarıda sağ üstte kırmızı kare içine aldığım login’e tıklayalım,

Kırmızı karede gördüğünüz yukarıd sağdaki Login’e tıkladığımızda karşımıza alttaki ekran gelecek. Bu ekranda kurulum aşamasında verdiğimiz şifre ile login olarak devam edeceğiz.

Login olduktan sonra yine aynı yere geliyoruz ama login butonu değişti ve artık isterseniz logout olabileceğiniz şekle geldi. Buradan itibaren aşağıda göreceğiniz altyapıyı iyi bir incelemenizi öneriyorum. UCS appliance çok fazla yeteneklere sahip büyük bir altyapı. Yani o kadar çok kurulabilecek yazılım var ki. Şimdi appliance içindeki uygulamaların neler olduğunu kontrol etmek için Administration başlığı altındaki yeşilli “system and domain settings” i kullanabilirsiniz.

 UCS system and domain settings” ikonuna tıkladıktan sonra gelecek ekranda aşağıdaki gibidir. Dediğim gibi seçenekleri inceleyerek ne gerekiyorsa kurabilirsiniz.

Şimdi biz asıl konumuz olan owncloud’a dönelim isterseniz. Bulunduğumuz ekrandan ana ekrana dönmek için yukarıda sağda bulunan kırmızı kare içine aldığım 3 çizgiye tıklayıp “back to start site” ı seçebilirsiniz.

Ve ana ekran görüntüsü tekrar karşımızda,

Evet, burada artık makalemizin ilk bölümün sonuna gelmiş oluyoruz. Buradan sonra artık işimiz yukarıdaki görüntüde gördüğümüz üstteki owncloud icon’u ile. Tüm yetenekleri ile adım adım kullanımı ikinci makalede sizlerle paylaşıyor olacağım. Bir dosya paylaşım platformunun ne kadar zengin olabileceğini ve aynı zamanda ne çok işler yapabileceğinizi sizlerde görebileceksiniz. Üstelik burada anlatılan her şey tamamen ücretsiz.