Akıllı cihazlar dünyasında yaşıyoruz. Bugün akıllı olan sadece telefonlarımız değil, artık ekmek kızartma makinelerinden ampullere kadar her şeyin akıllı versiyonları var. Nesnelerin interneti, tüm insanlığı dijital ve fiziksel dünya arasındaki sınırların neredeyse hiç olmadığı kesintisiz bir bağlantı dünyasına götürüyor.
Peki nesnelerin interneti nedir?
IOT Nedir?
Muhtemelen IoT terimini duymuşsunuzdur. IoT teriminin açılımı, “Nesnelerin İnterneti” anlamına gelir ve temel olarak şu anda internete bağlı olan milyarlarca akıllı cihazı ifade eder. Bu cihazlar bir insan müdahalesi olmadan birbirleriyle konuşabilir ve gerçek zamanlı verileri toplayıp paylaşabilir.
IoT, yaygın olarak, beraberinde “dördüncü sanayi devrimi”ni veya Endüstri 4.0’ı getiren önemli yıkıcı teknolojilerden biri olarak kabul edilir.
IoT’nin Tarihi
IoT terimi ilk olarak 1999 yılında Auto-ID Center Direktörü Kevin Ashton tarafından yaratılmış olsa da, IoT’yi ortaya çıkaran teknolojiler çok daha eskilere dayanır.
Nikola Tesla, 1926’da Colliers dergisine verdiği bir röportajda birbirine bağlı bir gelecek hayal ettiğini anlatır ve 1966’da Alman bilgisayar bilimcisi Karl Steinbuch, “Yakın gelecekte bilgisayarlar neredeyse her endüstriyel ürünle iç içe geçecek.” diyerek IoT’yi hayal etmeye daha da yaklaşır.
Ancak, dünyanın genellikle ilk “IoT” cihazı olarak kabul edilen şeyi görmesi için internetin ortaya çıkması gerekti. 1990’da internet kullanılarak açılıp kapatılabilen bir ekmek kızartma makinesi piyasaya sürüldü. LG daha sonra 2000 yılında internet bağlantılı bir buzdolabı planladıklarını duyurdu ve 2004 yılına gelindiğinde tüm dünyadaki ana akım yayınlar ‘Nesnelerin İnterneti’nden bahsetmeye başladı.
Uzmanlar, genel olarak IoT’nin 2008 ile 2009 yılları arasında internete bağlı nesnelerin sayısının yaşayan insan sayısını geçtiği bir zamanda geliştiği konusunda hemfikir.
2021’de hızlı bir geçiş gerçekleşti ve internet bağlantılı akıllı cihazlar hayatımızın neredeyse her alanında vazgeçilmez hale geldi. 5G’nin kullanıma sunulması, internete artan küresel erişim, daha ucuz bileşenler, kurumsal ve tüketici ilgisi, IoT’nin büyümesini istikrarlı bir şekilde artırdı.
IoT Nasıl Çalışır?
IoT ortamı, her biri kendi bölümünü yürüten yedi öğeden oluşur. Bunlar aşağıdakileri içerir:
- Bağlantı
- Bağlı cihazlar
- Veri
- İletişim
- Kavrama
- Aksiyon
- Ekosistem
Bir IoT ekosistemi temel olarak internet özellikli akıllı cihazlardan oluşur. Bu cihazlar, sensörler, işlemciler ve iletişim donanımı gibi gömülü sistemlerle entegre olarak gelir. Sonuç olarak, programlandığı gibi mevcut verileri toplayabilir, gönderebilir veya bunlara göre hareket edebilir. Sisteme bağlı cihazlar, bu sensörler tarafından derlenen verileri paylaşır. Bu verileri edge cihazlar veya IoT ağ geçitleriyle iletişim kurarak yönetirler. Veriler yerel olarak veya bulut sistemlerinde analiz edilebilir. Cihazlar, görevlerin çoğunu herhangi bir insani müdahale olmaksızın gerçekleştirebilir. Ancak, insanlar bu akıllı cihazlarla etkileşim kurarak, onları kurmak için talimatlar sağlayabilir.
Bağlı cihazlardaki protokoller, öncelikle IoT uygulamaları, ağ iletişimi, bağlantı ve iletişime bağlı olarak farklılık gösterir. Ayrıca IoT, verileri toplamak ve işlemek için makine öğrenimi ve yapay zekayı da kullanabilir.
IoT’nin Unsurları Nelerdir?
Nesnelerin İnterneti’nin oluşumu ve yönetimi aşağıdaki unsurlara dayanır:
Cihaz ağ oluşturma özelliği: Farklı ağ protokolleri ve iletişim standartları aracılığıyla cihaz, kontrol uygulamasına bağlanabilir ve akıllı işlemler gerçekleştirebilir.
Bulut: İzleme, depolama ve analiz gibi veri hizmetleri sağlar ve iş verilerinizin güvenliğini garanti eder.
Kontrol uygulaması: Cihazlardan ve buluttan veri bilgilerini ve kontrol talimatlarını alır. Kontrol uygulaması genellikle bir uygulama, bir akıllı bulut ve diğer cihazlardır (Google Home, Amazon Echo ve diğerleri gibi).
IoT Türleri
Üç geniş IoT kategorisi vardır, ancak ikinci ve üçüncü kategoriler ana kategorinin daha geniş uygulamalarıdır.
- IoT (Internet of Things)
- IIoT (Industrial Internet of Things)
- IoMT (Internet of Medical Things)
IoT, tüketici kullanımı için yaygın olarak kullanılan kategoridir. IIoT daha çok endüstriyel uygulamalar, tedarik zinciri yönetimi ve tarımla ilgilenirken, IoMT sağlık BT sistemlerini bağlamak ve yönetmek için tıbbi uygulamaları ve cihazları entegre etmeyi içerir. Genel olarak IoT, IIoT veya IoMT uzaktan izleme, giyilebilir cihazlar, varlık takibi vb. de içerir.
Nesnelerin İnterneti Ne Kadar Büyük?
Nesnelerin interneti çok büyük ve hala büyümeye devam ediyor. Halihazırda insan sayısından daha fazla bağlı IoT cihazı var. Sadece birkaç yıl öncesine ait tahminlerin oldukça gerisinde kalmasına rağmen, dünya çapındaki IoT cihazlarının sayısı son on yılda beş kat arttı. Mevcut tahminler, 2025 yılına kadar 75,4 milyar bağlı IoT cihazı olacağını tahmin ediyor.
Nesnelerin İnterneti Kullanım Alanları
Nesnelerin interneti için çeşitli farklı uygulamalar vardır. En popüler nesnelerin interneti örnekleri aşağıdaki şekildedir:
1. Giyilebilir Cihazlar
Giyilebilir cihazlar, IoT için en popüler uygulamalardan biridir. Giyilebilir cihazlar vücuda takılan cihazlardır ve kalp atış hızınız, atılan adım sayısı ve yakılan kalori gibi şeyleri takip etmek için kullanılabilir.
2. Akıllı Evler
Akıllı ev, uzaktan kontrol edilebilen cihazlarla donatılmış bir evdir ve bu cihazlar; ışıkları açmak, sıcaklığı ayarlamak, kapıları kilitlemek, yağmur yağdığında çatı pencerelerini kapatmak gibi şeyler yapmak için kullanılabilir.
3. Ev Otomasyonu
Ev otomasyonu, IoT için en popüler uygulamalardan biridir. Ev otomasyonu ile evinizdeki çeşitli cihazları tek bir uygulama veya arayüzden kontrol edebilirsiniz. Otomasyon; ışıklar, kilitler, termostatlar ve hatta cihazlar gibi şeyleri içerebilir.
4. Akıllı Şehirler
Akıllı şehir, şehir ve vatandaşları hakkında veri toplamak için sensörler ve diğer teknolojilerle donatılmış bir şehirdir. Bu veriler, şehir hizmetlerinin verimliliğini artırmak, trafik sıkışıklığını azaltmak ve hatta hava kalitesini iyileştirmek için kullanılabilir.
5. Perakende
Perakendeciler, envanter seviyeleri ve müşteri trafiği gibi şeyleri izlemek için sensörler ve diğer teknolojileri kullanır. Bu bilgiler, perakendecilerin operasyonlarını geliştirmelerine ve daha iyi bir müşteri deneyimi sunmalarına yardımcı olabilir.
6. Tarım
Çiftçiler, mahsul sağlığından toprak nem seviyelerine kadar her şey hakkında veri toplamak için sensör ve diğer teknolojileri kullanabilir. Bu veriler, çiftçilerin ürünlerini nasıl yetiştirecekleri konusunda daha iyi kararlar vermelerine yardımcı olur.
7. Üretim
Üreticiler, makine performansı ve enerji kullanımı gibi şeyleri izlemek için sensör ve diğer teknolojileri kullanır. Bu bilgiler, üreticilerin operasyonlarını iyileştirmelerine ve daha verimli olmalarına yardımcı olabilir.
8. Toplu Taşıma
Ulaşım şirketleri, trafik sıkışıklığı ve araç konumu gibi şeyleri izlemek için sensörler ve diğer teknolojileri kullanır. Bu bilgiler, nakliye şirketlerinin operasyonlarını geliştirmelerine ve daha iyi bir müşteri deneyimi sunmalarına yardımcı olabilir.
IoT için uygulamaların listesi ve olasılıklar sonsuzdur. Nesnelerin İnterneti gelişmeye devam ederken, her zaman yeni uygulama ve kullanım örnekleri ortaya çıkmaya devam edecektir.
IoT’nin Avantajları Nelerdir?
Bir IoT sistemi, cihazların etkileşim kurmasını, işbirliği yapmasını ve birbirlerinin deneyimlerinden öğrenmesini sağlayarak makine öğrenimi ve yapay zeka sağlar.
Peki bu teknoloji son tüketiciye ne gibi avantajlar sağlayabilir?
- Maliyet azaltma.
- Verimlilik ve üretkenlik.
- İş fırsatları.
- Geliştirilmiş müşteri deneyimi.
- Hareketlilik ve çeviklik.
Yaygın IoT Kısaltmaları
IoT dünyasına keşfetmeye başladığınızda, tüm kısaltmaları anlamak zor olabilir. Karşılaşacağınız en yaygın IoT kısaltmalarından bazıları aşağıdaki şekildedir:
IoT – Nesnelerin İnterneti
En basit ifadeyle nesnelerin interneti, fiziksel nesnelerin internete bağlanmasıdır.
IIoT – Industrial Internet of Things (Endüstriyel Nesnelerin İnterneti)
IoT ile aynıdır, ancak endüstriyel odaklıdır.
MIoT – Medical Internet of Things (Tıbbi Nesnelerin İnterneti)
IoT ile aynıdır, ancak tıp ve sağlık odaklıdır.
IoE- Internet of Everything (Her Şeyin İnterneti)
Cisco Systems’ın 2012’de icat ettiği ve internete bağlı cihazlar, insanlar ve süreçler ağı anlamına gelen bir terimdir. Cihazlar bir arabadan kalp monitörüne kadar her şey olabilir.
EIoT – Enterprise Internet of Things (Nesnelerin Kurumsal İnterneti)
IoT ile aynıdır, ancak işletmelere vurgu yapar.
HVAC – Heating Ventilation and Air Conditioning (Isıtma Havalandırma ve İklimlendirme)
Bir binadaki sıcaklık ve nemi düzenlemek için kullanılan bir sistemdir.
MWSN – Mobile Wireless Sensor Network (Mobil Kablosuz Sensör Ağı)
İnternete bağlanmaya gerek kalmadan birbirleriyle haberleşebilen sensörler ağıdır.
WSN – Wireless Sensor Network (Kablosuz Sensör Ağı)
İnternete bağlanmaya gerek kalmadan birbirleriyle haberleşebilen sensörler ağıdır.
MEMS – Micro Electro Mechanical Systems (Mikro Elektro Mekanik Sistemler)
Sıcaklık, basınç, ışık ve ses gibi çeşitli farklı uyaranları algılamak için kullanılabilen sensörlerdir.
RFID – Radio Frequency Identification (Radyo Frekansı Tanımlama)
RFID, nesnelere iliştirilmiş etiketleri tanımlamak ve izlemek için radyo dalgalarını kullanan bir teknolojidir. Etiketler elektronik olarak depolanmış bilgileri içerir.
M2M – Machine to Machine (Makineden Makineye)
Makineden makineye iletişim (M2M), iki makine arasındaki iletişimi tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Stok bittiğinde merkezi bir bilgisayara sinyal gönderen bir otomat makinesi kadar basit veya çarpışmaları önlemek için birbirleriyle iletişim kuran otonom araçlar kadar karmaşık olabilir.
IP – Internet Protocol (İnternet Protokolü)
İnternet Protokolü (IP) adresi, internete bağlı her cihaza atanan benzersiz bir numaradır.
LAN – Local Area Network (Yerel Alan Ağı)
LAN (Yerel Alan Ağı), sınırlı bir alandaki aygıtları birbirine bağlayan bir bilgisayar ağıdır. Dosyaları, yazıcıları ve diğer cihazları paylaşmak için bir LAN kullanılabilir. İnternete bağlanmak için de bir LAN kullanılabilir.
2FA – 2 Factor Authentication (2 Faktörlü Kimlik Doğrulama)
2fa, bir web sitesinde çevrimiçi hesapların güvenliğini sağlama sürecidir. Yalnızca bir hesap parolası değil, telefonunuza mesaj olarak gönderilen benzersiz bir kod girmek gibi başka bir kimlik doğrulama biçimini de içerir.
NFC – Near Field Communication (Yakın Alan İletişimi)
İki elektronik cihazı, genellikle birkaç inçten fazla olmayacak şekilde yakınlaştırarak birbirleriyle iletişim kurmasını sağlayan bir teknolojidir. NFC, genellikle temassız banka ve kredi kartlarıyla ödeme yapmak veya cihazlar arasında dosya paylaşmak için kullanılır.
BLE – Bluetooth Low Energy (Bluetooth Düşük Enerji)
Geleneksel Bluetooth’tan daha az enerji kullanan bir Bluetooth özelliğidir. Cihazların internete bağlı olmalarına gerek kalmadan birbirleriyle iletişim kurmasını sağlar.
MCU – Microcontroller (Mikrodenetleyici)
Mikrodenetleyici, ışıklar, motorlar ve diğer elektronik cihazlar gibi cihazları kontrol etmek için kullanılabilen tek bir çip üzerindeki küçük bir bilgisayardır. Genellikle bir CPU, ROM, RAM ve diğer destek devrelerini içerir.
RTOS – Real-Time Operating System (Gerçek Zamanlı İşletim Sistemi)
Gerçek zamanlı işletim sistemi (RTOS), uyaranlara belirli bir düzeyde yanıt vermeyi garanti eden bir işletim sistemi türüdür. Bu tür sistemler, otonom araçlar veya endüstriyel robotlar gibi gerçek dünyayla zamanında etkileşime girmesi gereken cihazlar için kritik öneme sahiptir.
VPN – Virtual Private Network (Sanal Özel Ağ)
VPN veya sanal özel ağ, iki veya daha fazla cihaz arasında güvenli bir tüneldir. Güvenlik duvarlarını atlamak ve özel ağlara bağlanmak için kullanılabilir.
IoT Riskleri
Nesnelerin İnterneti henüz emekleme döneminde olduğu için en büyük zorluklarından biri, IoT cihazlarının genellikle birbirine bağlanamaması ve iletişim kuramamasıdır. Güvenlik ise bir diğer önemli endişedir. IoT cihazlarından gelen veriler, tıpkı diğer veriler gibi saldırılara karşı savunmasızdır.
IoT’nin geleceğini bekleyen bir diğer büyük zorluk da pil sorunudur. Temel olarak, hızla artan sayıda IoT cihazına, enerji açısından ne kadar verimli olurlarsa olsunlar, pillerle güç sağlamak ekonomik veya ekolojik anlamda çok zordur. Bir IoT sensörünü son derece uzak bir yere yerleştirmek ve sadece pilini değiştirmek için personeli oraya taşımak zorunda kalmak da mantıklı değildir. Ayrıca, cihaz sayıları düşünülünce böyle bir çözüm fiziksel olarak da mümkün değildir. Bununla birlikte, ilerleyen dönemde yeni ortaya çıkan teknolojiler, bu pil darboğazını aşmanın mümkün kılınacağının işaretini vermektedir.
Ayrıca bazı çevrelerde hiper bağlantılı bir dünyanın negatif etkileri hakkında da endişeler vardır. Hükümetler ve şirketler tarafından sınırsız gözetim ve manipülasyonun önünü açabileceğine dair korkular vardır. Bu gizlilik endişeleri arasında, IoT paydaşlarının güvenliği birinci öncelik haline getirmesi gerekir.
Gelecek IoT İçin Nasıl Görünüyor?
IoT, veri ve teknolojiden yararlanma konusunda sınırsız bir potansiyel sunar. Önümüzdeki yıllarda, entegre yapay zeka ve daha iyi ağ çevikliği, endüstriyel internetteki gelişmeleri daha da artırdığında, IoT hiper ölçekte çalışacak, otomatikleştirecek, dağıtacak, yönetecek ve çok sayıda sistemi güvence altına alacaktır.
Aynı anda çalışan milyarlarca bağlı cihazla, dünya büyük miktarda eyleme geçirilebilir veri kapasitesine sahip olacak. Sonuç olarak farklı iş süreçleri otomatikleşirken günümüzün dijital ekosistemleri de geliştirilebilecek.
Özetle diyebiliriz ki, olası dijital engellerin üstesinden gelen IoT ekosistemleriyle birlikte, yeni gelir akışları olacak. Ancak siber tehditler, bu devasa dijital devrimi yavaşlatabilecek hatta tehlikeye atabilecek konulardan biri olmaya devam edecek. Bu tür tehlikeleri ele almak için yeterli önlemlere sahip hesaplanmış bir yaklaşım, dünyanın IoT’nin gerçek potansiyelini fark etmesine yardımcı olabilir. Her durumda, IoT, internet uygulamalarını henüz dokunulmamış seviyelere çıkararak dördüncü sanayi devriminin habercisi olacaktır.
Nesnelerin İnterneti İle İlgili En Çok Sorulan Sorular
1. Nesnelerin interneti ne demek?
Nesnelerin İnterneti (IoT), İnternet üzerinden veri alışverişi yapabilen elektronik ve yazılımlarla gömülü bir cihaz ağıdır.
2. Makine öğrenimi ve IoT arasındaki fark nedir?
IoT, gerçek dünya verilerini toplamak ve belirlenmiş kurallara göre hareket etmek için kullanılır. Makine öğrenimi, kendi kurallarını oluşturarak zaman içindeki performansını iyileştirmek için büyük verileri kullanır.
3. IoT ve bulut bilişim arasındaki ilişki nedir?
Bulut bilişim, IoT için aşağıdaki işlevleri gerçekleştirebilir:
- IoT cihazı kimlik doğrulaması
- İnternet ağ doğrulaması
- Veri doğrulama
- Bilgi depolama
- Bilgi veri tabanları
- Bilgi tabanlı kontrol yanıtları
- Makine öğrenimi
- Web sitesi raporlama
- SMS raporlama
- E-posta raporlama
4. Nesnelerin interneti ile ortaya çıkan teknolojiler nelerdir?
- Amazon Echo
- Google Chromecast
- Samsung Home Monitoring Kit
- Phillips Hue
- Nest Learning Thermostat
- Smappee Energy Monitor
- Zmodo WiFi güvenlik sistemi
- Fitbit giyilebilir cihazlar
5. Blockchain Nesnelerin İnterneti ile nasıl entegre edilebilir?
Blockchain, IoT’yi RFID izleme için kullanabilir: Ürün oluşturma sırasında mal sensör verileri, ürün taşıma için sensör verileri ve ürün teslimi sırasında işlem verileri.
6. Nesnelerin İnterneti’nin lider şirketleri kimler olacak?
- Aliexpress
- Amazon
- Arduino
- ARM
- Bosch
- Campbell Scientific
- Cisco
- Element 14
- General Electric
- Google, Honeywell
- Hypercat
- IBM
- Intel
- Microsoft
- Multitech
- Orange
- Raspberry Pi
- Smart Citizen
- Texas Instruments
- The Things Network
- Thingful
- Thingworx and Xively
7. Nesnelerin interneti coinleri nelerdir?
- IOTA
- IoTeX
- MXC
- Waltonchain
- Beyond Protocol
- Geeq
- INT Chain
- Databroker
- Ruff
- IoT Chain
8. Nesnelerin interneti kitap önerileri nelerdir?
- The Internet of Things – Samuel Greengard
- The Fourth Industrial Revolution – Klaus Schwab
- Getting started with Internet of Things – Cuno Pfister
- Learning Internet of Things – Peter Waher
- Precision: Principles, Practices and Solutions for the Internet of Things – Timothy Chou
- The Second Machine Age: Work, Progress and Prosperity in a Time of Brilliant Technologies – Erik Brynjolfsson and Andrew McAfee
Eline sağlık.