Uygulamalarımızı geliştirirken en çok karşılaştığımız sorunlar; uygulamanın planlanması ve bu uygulamanın gelişen veya değişen iş süreçlerine uygun şekilde yeniden düzenlenebilmesidir. Doğru şekilde planlanmayan bir uygulama geliştirme süreci ileride hem yazılımcı hem kullanıcı açısından ciddi sıkıntılar oluşturabilmektedir.
Günümüzde sıkça adından bahsedilen RAD (Rapid Application Development) çoğu yazılım geliştiriciler tarafından kullanılan ve giderek gelişen bir teknoloji olarak hayatımızda yerini almaktadır. RAD bir yazılım geliştirme yöntemi olarak bizlere hazırladığımız uygulamalarda asgari planlama ve hızlı prototip oluşturma imkanı vermektedir. RAD, yazılımcılar için hazırladıkları uygulamaların hızlı yapılanması ve sonlandırılması açısından kullanışlı bir yaklaşım olarak düşünülebilir.
RAD terimi ilk olarak 1991 yılında James Martin tarafından ortaya atılmış bir terimdir. James MARTIN’e göre RAD tüm uygulamayı baştan sona etkileyecek olan ve uygulama genelinde kaliteli prototipler oluşturmamıza yarayan bir uygulama geliştirme işleyişidir.
RAD aslında tek başına kullanılan özel bir model veya araç değil bu uygulama geliştirme yöntemini uygulayan araçların tümüne verilen genel bir isimdir. Scrum, Extreme Programming (XP), Lean Software Development (LD) veya Joint Application Development (JAD) bunlardan birkaçı olarak sayılabilir.
RAD yaklaşımı uygulama geliştirirken geliştirme aşamasında yapılan işlemlerin tekrarlanmaması, hatalar karşısında veya değişen iş süreçlerine uygulamanın hızlı cevap verebilmesidir.
Visual Studio LightSwitch ve RAD
Visual Studio ailesinin en yeni üyesi olan Visual Studio LightSwitch; Visaul Basic, MS Access ve Dephi gibi bir RAD aracı olarak kullanılabilmektedir.
Visual Studio LightSwitch İş Uygulamarı (LOB – Line Of Bussines) uygulamaları geliştirmek için dizayn edilmiş bir araç olara düşünülebilir. Daha önceki RAD araçlarının belirli bir kullanıcı grubuna hitap etmesine karşılık Microsoft Lightswitch hem yazılım geliştiriciler hem de diğer IT teknolojileri ile uğraşan kişiler tarafından rahatça kullanılabilecek bir araç olarak tasarlanmıştır. Microsoft Lightswitch sizlere uygulama geliştirirken temiz ve kurallara uygun üç katmanlı yazılım mimarisini (three-tier application architecture )kullanma yeteneğini sağlayacaktır. Yine Microsoft tarafından çıkarılmış olan MS Access gibi istemci ve sunucu mimarisine dayalı uygulamaları rahat bir şekilde hazırlama ve mevcut uygulamaların iş süreçlerinin değişimlerine uygun şekilde güncellenmesine olanak sağlar.
Neden Visual Studio Lightswitch ?
Microsoft, Lightswitch ürünü için “masaüstü ve bulut için uygulama geliştirmenin en kolay yolu” tanımını yaparak yazılım için farklı bir bakış açısı getirdiğini göstermiştir. Yalnız bu durum Microsoft Lightswitch ile her uygulamanın yapılabileceği anlamına da gelmemektedir. Microsoft Lightswitch ürünü temel olarak mevcut iş süreçlerinizin MS Excel kadar basit ortamlarda yürütülebildiği, uygulama genelinde işlenecek verilerin belirli bir değerin üstünde olmadığı (milyonlarca veritabanı satırı vb.), iş süreci olarak yapılan işlemlerin genellikle CRUD (Create, Read, Update, Delete) işlemleri olduğu durumlarda kullanılması uygun bir araç olmaktadır. Yine Microsoft Lightswitch’in kurum genelinde çalışan bir ERP sisteminin bir parçası olacak uygulamalar geliştirmek için uygun bir araç olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Fakat Microsoft Lightswitch kullanılarak bir kurum için ERP ihtiyacının giderilmesi şu an için pek mümkün olmamaktadır. Bu açıdan bakıldığında Microsoft Lightswitch kurumlar için mevcut ERP sistemlerine veya kurum içinde kullanılacak iş uygulamaları için ideal bir çözüm olarak karşımıza çıkmaktadır.
İsterseniz Microsoft Lightswitch’ten bu kadar bahsettikten sonra kurulum ve kullanım aşamalarına beraber bakalım.
Microsoft Lightswitch Kurulumu
Kuruluma başlamadan önce Microsoft Lightswitch ürününü ilk önce www.microsoft.com/visualstudio/lightswitch adresinden indirmemiz gerekmektedir. Lightswitch sanal sürücü dosyası olarak temin edilebilmektedir. (.iso)
Microsoft Lighswitch, Visual Studio’dan ayrı olan bir program olarak düşünülmemelidir. Kurulum olarak Visual Studio üzerinde entegre bir kurulum gerçekleştirmesi gerekmektedir. Önceden makinemiz üzerinde bir Visual Studio 2010 kurulumu mevcut ise Lightswitch mevcut olan VS 2010 üzerinde kurulum işlemini gerçekleştirecektir. Eğer daha önceden bir VS 2010 kurulumu gerçekleştirmediysek Lightswitch çalışabilmesi için gerekli olan Visual Studio Shell bilgilerini yükleyerek Visual Studio entegrasyonunu sağlayacaktır.
Not: Visual Studio 2010 kurulumunu önceden yapılmadıysa Microsoft Lightswitch makinenize Visual Studio 2010 kurmayacak fakat kendisinin çalışması için gerekli olan Visual Studio dosyalarının ve kabuk (Shell) kurulumunu yapacaktır. Eğer Visual Studio 2010 kurulumunu daha önceden yapmak isterseniz. http://www.microsoft.com/visualstudio/tr-tr adresinden programı indirerek bu kurulumu gerçekleştirebilirsiniz.
|
|
|
|
|
|
|
Visual Studio LightSwitch Lisans Şartları |
Yükleme İşlemi için Giriş Sayfası
|
|
|
|
|
|
|
|
Hedef Klasör Seçimi |
Yükleme Aşaması
|
|
|
|
|
Yükleme Tamamlandı Sayfası. |
Not: Microsoft Lightswitch kurulumu, kurulum yapılan makine için farklı olacaktır. Bunun sebebi Lightswitch kendi için önemli olan kurulumları otomatik olarak kendisi yapacaktır. (.Net Framework 4.0 vb.)
Microsoft Lightswitch İle İlk Uygulamamız
Microsoft Lightswitch kurulum aşamasından sonra kendisine ait kısayol bilgilerini Başlat Menüsüne ekleyecektir. Visual Studio 2010 kurulumu daha önceden yapılmış ise Visual Studio 2010 ile birlikte Lightswitch uygulamalarını geliştirmeye başlayabiliriz.
Visual Stuido 2010 Giriş Ekranı
Yeni Bir Microsoft Lightswitch Projesi Oluşturmak
RAD yaklaşımının özelliklerinin anlaşılması için en iyi yöntem ufak bir uygulama üzerinde bu çalışmaları yapmaktır.
Yeni bir proje başlatmak için Visual Studio 2010 üzerinden yeni bir proje başlatmamız gerekmektedir. Microsoft Lightswitch temel olarak hem Visual Basic hemde C# dilleri ile çalışabilmektedir. Biz uygulama olarak Firma bilgilerini kayıt altına aldığımız bir yazılım geliştirmeye çalışacağız.
Projemizin özelliklerini yukarıdaki gibi ayarlamamız gerekmektedir.
Yeni bir Lightswitch projesi oluşturduğumuzda karşımıza Lightswitch giriş ekranı gelecektir. Microsoft Lightswitch veri kaynakları ile çalışmak için dizayn edilmiş bir araçtır. İlk karşılama ekranında Lightswitch bizim için veri kaynağı seçme ve veri kaynağı oluşturma işlemlerini yapabilmemiz için seçenekler sunmaktadır.
Karşılama ekranında Create New Table seçeneği ile yeni bir ver kaynağı oluşturacağız. Eğer istenirse Microsoft Lightswitch dış veri kaynaklarına da bağlanabilmektedir.
Yeni tablo oluşturma ekranında tablo bilgilerimiz aşağıdaki gibi olacaktır.
Burada tablomuzun ismini belirledikten sonra kullanmak istediğimiz alanların tanımlarını yaptık. Şimdi de bu alanların nasıl formlara bağlanacağı ve bilgilerin nasıl yönetileceği konusuna bakalım.
Firma Bilgilerinin uygulamamız tarafından yönetilmesini Lightswitch üzerinde Screen (Ekran) bilgileri ile yapabiliyoruz. Uygulamamıza ekranlar ekleyerek ve bu ekranlar üzerindeki kontrollerin veya ekranlarla ilgili olayların (event) yönetilmesi ile uygulamamızın daha canlı ve yönetilebilir olmasını sağlayabiliriz.
Uygulamaya yeni ekran ekleme işlemleri için Visual Studio Solution Explorer penceresini kullanmamız gerekmektedir.
|
|
Eğer dikkat ederseniz oluşturduğumuz tablonun bilgileri Data Sources bölümü altında açılan bir veritabanı modeli ve tablo ile birlikte Lightswitch içinde oluşmuş durumdadır.
|
Yeni bir ekran (screen) tasarlamak için Soluiton Explorer bölümünde bulunan Screens bölümünde Add New Screen komutunu seçmemiz gerekmektedir.
Yeni ekran ekleme sayfası Microsoft Lightswitch içerisinde kullanabileceğimiz birden fazla ekranı bizim için hazır olarak getirmektedir.
Yeni Ekran (Screen) ekleme sayfasını yukarıdaki gibi düzenledikten sonra OK butonu ile formu uygulamamıza ekleyebiliriz.
Yeni ekranın eklendikten sonra eklenen ekran bilgilerini yönetebilmekteyiz.
Geldik uygulamanın çalıştırılmasına; uygulamamızı çalıştırmak için yapmamız gereken tek şey Debug menüsü üzerinden Start Without Debugging (CTRL + F5) seçeneğinin seçilmesidir.
Görüldüğü üzere hiçbir kod yazmadan Microsoft Lightswitch ile bir uygulamanın girişini yapabildik. Açılan formda Ekleme butonu ile yeni bir kayıt ekleme imkânımız olacaktır.
RAD yaklaşımının bizlere nasıl yetenekler sağladığının anlaşılması amacıyla bir örnek vermek gerekirse; yeni kayıt formunda Firma Değerlendirmesi alanına uygun olmayan bir alan girildiği zaman formumuzun kontrol (Validate) işlemleri otomatik olarak çalışacak ve hata mesajlarını kullanıcıya gösterecektir.
Bu makalemizde Microsoft LightSwitch ürününü ve ürünle ilgili genel özelliklere kısaca değinmeye çalıştık. Microsoft Lightswitch kullanım amacının önemli olmasıyla beraber yazılımcılara hızlı uygulamalarını geliştirmek için gerçekten güzel bir ortam sunmaktadır.
Bir sonraki Lightswitch makalemizde görüşmek üzere…