Bilgi Teknolojileri Altyapısı Kütüphanesi veya daha iyi bilinen adıyla ITIL, IT Servis Yönetimi alanındaki lider çerçevelerden biridir. BT sürekli bir gelişme halinde olduğundan, ITIL sahiplerinin modern teknolojilere ayak uydurmak için düzenli olarak bu çerçeveyi yükseltmeleri çok önemlidir. Axelos Ltd, ITIL’ in yeni bir sürümünü, yani ITIL V4′ ü tanıttı. ITIL v3 ve ITIL v4 hakkındaki bu makalenin orta kısmında, ITIL’ in en son sürümünde ortaya konan başlıca değişiklikleri vurgulayacağım.
ITIL v3
ITIL v3, küresel olarak tanınan ve bilgi teknolojilerini yönetmek için en iyi uygulamaların bir koleksiyonunu ifade eden BT Altyapısı Kitaplığı çerçevesinin üçüncü sürümüdür. Bu çerçeve, iş hedeflerine ulaşmada yardımcı olan bir hizmet olarak bilinir. ITIL v3, en iyi ITSM çerçevelerinden biri olarak kabul edilir ve 2007′ de piyasaya sürülmüştür. ITIL’ in en iyi özelliği, her zaman günümüz iş ortamına daha iyi uyması için gelişmesidir. DevOps, Lean ve ağırlıklı olarak Agile gibi en yeni trendler veya uygulamalar ile uyum sağlamak için, ITIL sahipleri, müşterinin veya BT organizasyonunun gereksinimlerini karşılayan ITIL v4 adıyla yeni bir çerçeve geliştirmişlerdir. Şimdi biraz yeni sürüme değinelim.
ITIL v4
Yukarıda da belirttiğim gibi ITIL v4, ITIL v3 çerçevesinin yükseltilmiş bir sürümüdür ve BT servis yönetiminin işletme gereklilikleriyle daha fazla uyumunu sağlayan gelişmiş stratejik unsurlar içerir. ITIL v4, 2019 yılının başlarında piyasaya sürüldü ve teknolojide etkin ürün ve hizmetlerin yaratılması, sunulması ve sürekli iyileştirilmesi için uçtan uca bir işletim modeli sunarak etkin bir BT Hizmet Yönetimi süreci oluşturulmasına yardımcı oldu. ITIL v4 ayrıca, yeni servis yönetimi zorluklarının üstesinden gelmek için kuruluşlara rehberlik etmektedir. Cloud, Agile, DevOps ve dijital dönüşüm çağında verimli çalışabilen modern teknolojinin potansiyelinden yararlanmaya yardımcı olmaktadır. Bu çerçevenin temel bileşenleri ITIL Hizmet Değer Sistemi (SVS) ve dört boyut modelidir. ITIL SVS’ nin ana unsurları aşağıda listelenmiştir:
- Service Value Chain (SVC)
- ITIL Practices
- ITIL Guiding Principles
- Governance
- Continual Improvement
Şimdi ise sizlerle, ITIL v3 ile ITIL v4′ de ortaya konan başlıca değişiklikleri göstermek isterim:
ITIL v3:Süreç vs ITIL v4:Uygulama
ITIL v3′ te bir süreç, doğru kaynakları kullanarak gerçekleştirebileceğiniz bir şey anlamına gelen ITIL v4 ‘teki uygulamalara yükseltilmiş bir faaliyetler dizisine işaret eder. ITIL v3 süreçleri, önerilen roller, metrikler ve süreçle ilgili diğer bilgiler hakkındaki bilgilerle birlikte bir faaliyet akışını tanımlar. Öte yandan, ITIL v4 uygulamaları bir organizasyon olarak gerçekleştirilebilecek yeteneklerdir. Yani özetle bir tarafta süreçler var, diğer tarafta uygulamalar.
ITIL v3:26 Süreç vs ITIL v4:34 Uygulama
| ITIL V3 Processes | ITIL V4 Practices |
| Service Strategy Strategy Management Demand Management Service Portfolio Management Financial Management Business Relationship Management Service Design Service Catalog Management Availability Management Information Security Management Service Level Management Capacity Management Design Coordination Supplier Management IT Service Continuity Management Service Transition Transition Planning and Support Change Management Change Evaluation Release and Deployment Management Service Assets & Configuration Management Service Validation and Testing Knowledge Management Service Operation Access Management Event Management Service Request Fulfillment Incident Management Problem Management Continual Service Improvement The Seven-Step Improvement | General Management Practices Architecture Management Continual Improvement Information Security Management Knowledge Management Measurement and Reporting Organizational Change Management Portfolio Management Project Management Relationship Management Risk Management Service Financial Management Strategy Management Supplier Management Workforce and Talent Management Service Management Practices Availability Management Business Analysis Capacity and Performance Management Change Control Incident Management IT Asset Management Monitoring and Event Management Problem Management Release Management Service Catalog Management Service Configuration Management Service Continuity Management Service Design Service Desk Service Level Management Service Request Management Service Validation and Testing Technical Management Practices Deployment Management Infrastructure and Platform Management Software Development and Management |
ITIL v3: Hizmet Yaşam Döngüsü vs ITIL v4: Hizmet Değer Sistemi
ITIL v3 Hizmet yaşam döngüsü beş aşamadan oluşur ve bir şelale modeline dayanır. Bu 5 aşama Hizmet Stratejisi, Hizmet Tasarımı, Hizmet Geçişi, Hizmet İşlemleri ve Sürekli Hizmet İyileştirme’dir. Yeni ITIL v4 çerçevesi, tüm bileşenlerin ve faaliyetlerin kuruluş için değer yaratmayı sağlamak amacıyla bir sistem olarak nasıl çalışması gerektiğini açıklayan bir Servis Değer Sistemine (SVS) dayanmaktadır. Aynı başlıkları farklı bakış açısıyla ele alıyor diyebiliriz.
ITIL v3: Sürekli Hizmet Geliştirme vs ITIL v4: Sürekli Geliştirme
ITIL v3 CSI (Continual Service Improvement) modeli ITIL v4’te güncellendi ve CI (Continual Improvement) modeli olarak yeniden adlandırıldı. Sürekli iyileştirme için ITIL v4 modeli, kuruluşun farklı seviyelerinde uygulanabilecek çeşitli iyileştirmeleri tanımlamak ve uygulamak için yapılandırılmış bir yaklaşım sunuyor. Yedi adımdan oluşuyor ve bazı yönlerden ITIL v3 çerçevesinde açıklanan yedi aşamalı iyileştirme süreci ile karşılaştırılabilir.
ITIL v3: 9 Yol Gösterici İlke – ITIL v4: 7 Yol Gösterici İlke
ITIL v3 çerçevesinin 9 yol gösterici ilkesi, ITIL v4′ te 7 yol gösterici ilkeye indirgendi.
| ITIL V3 Guiding Principles | ITIL V4 Guiding Principles |
| Focus on Value Design for Experience Start where you are Work Holistically Progress Iteratively Observe Directly Be Transparent Collaborate Keep it Simple | Focus on Value Start where you are Progress Iteratively with Feedback Collaborate and Promote Visibility Think and Work Holistically Keep it Simple and Practical Optimize and Automate |
ITIL v3: Dört P vs ITIL v4: Dört Boyut
ITIL v3 çerçevesindeki dört P, ITIL v4 çerçevesindeki dört boyutla değiştirildi.
| ITIL V3 Four P’s | ITIL V4 Four Dimensions |
| People Process Product Partners | Organizations and people Information and technology Partners and suppliers Value streams and processes |
ITIL v4 Otomasyon Desteği
ITIL v4 çerçevesi, ITSM alanında otomasyona olan ihtiyacı daha fazla arttırıyor. Axelos Ltd. tarafından yayınlanan ITIL v4 Foundation’da “optimize et ve otomatikleştir” kılavuz ilkesi bu durumu şöyle tanımlıyor:
“Tüm kaynaklar, özellikle insan kaynakları (İK) en iyi şekilde kullanılmalıdır. Gerçekten boşa harcanan her şeyi eleyin ve elinden geleni yapması için teknolojiyi kullanın. İnsan müdahalesi, yalnızca gerçekten değer kattığı yerde gerçekleşmelidir.”
ITIL v4′ te Yönetişim Vurgusu
ITIL v4 çerçevesinin yönetişim bileşeni, herhangi bir kuruluşu yönetme ve kontrol etme yöntemlerinden bahseder. Daha önceki çerçevede, bu bir alt başlık olarak ele alınmıştı ve çok fazla öneme sahip değildi, ancak ITIL v4 çerçevesinde belirgin bir şekilde yer alıyor ve tam bir bölüm buna ayrılıyor.
ITIL v3: Değer – ITIL v4: Değeri Birlikte Yaratma
ITIL v3 çerçevesi, bir hizmeti özel herhangi bir özel maliyet ya da riske girmeden elde etmek istediği sonuçları kolaylaştırarak müşteriye değer sunmanın bir aracı olarak tanımlar idi. Ancak ITIL v4 çerçevesinde, “Hizmet” tanımı, bir müşterinin herhangi bir maliyet veya riske girmeden elde etmek istediği sonuçları kolaylaştırarak bir değer yaratma aracı olarak güncellendi. ITIL v4 çerçevesinde Değer Oluşturma sadece Hizmet Sağlayıcı katkısına ihtiyaç duymaz, aynı zamanda Tüketicilerden, Düzenleyicilerden ve Tedarikçilerden eşit katılım ve katkı gerektirir. Bu bence işletmeler için en major değişiklik. Çünkü işletmenin IT’ ye bakış açısını farklılaştıracak olan değişiklik bu.
- ITIL v3 vs ITIL v4 Yol Haritası (Sertifikasyon)
| ITIL v3 Four P’s | ITIL v4 Four Dimensions |
| Foundation Practitioner Intermediate Expert Master | ITIL Foundation ITIL Managing Professional ITIL Strategic Leader ITIL Master |
ITIL sertifikaları ile ilgili bilgi almak istiyorsanız, şu siteyi ziyaret edebilirsiniz.
Aslında sizin için teknik bir makale hazırlamıştım, fakat son anda vazgeçip bu yazıyı paylaşmaya karar verdim. Umarım faydalı olmuştur, özellikle organizasyonunda ITIL v3 uygulamalarını aktif olarak kullanan var ise, bu yazı ile birlikte nereye doğru evrileceğini anlayacağını umuyorum.
Tekrar görüşmek dileğiyle…