Exchange Server, birçok işletme ve kuruluş için e-posta iletişimi ve işbirliği için temel bir altyapı sağlar. Ancak, Exchange Server’ı daha etkili bir şekilde kullanmak için bilinmeyen veya az bilinen bazı kavramlar bulunmaktadır. Bu makalede, Exchange Server’da az bilinen kavramlara bir göz atacağız ve ne işe yaradıklarını açıklayacağız.
Transport Dumpster: Exchange Server’da bulunan bir geri dönüşüm mekanizmasıdır. Eğer bir e-posta iletisi, hedef posta kutusuna teslim edilemezse, Transport Dumpster, iletinin bir kopyasını tutar ve ileride yeniden teslim etmeye çalışır. Bu, ileti kaybını önler ve hedef posta kutusu yeniden erişilebilir hale geldiğinde iletinin teslim edilmesini sağlar.
Safety Net: Exchange Server 2013 ve sonraki sürümlerde bulunan bir özelliktir. Safety Net, ileti akışında herhangi bir aksama durumunda e-postaları geçici olarak depolar. Böylece, sistemsel hatalar veya sunucu arızaları gibi beklenmedik durumlarda dahi e-postaların kaybedilmesi önlenir. Safety Net, Exchange sunucusunun yedekleme ve geri yükleme yeteneklerini artırır.
Database Availability Group (DAG): Exchange Server 2010 ve sonraki sürümlerde bulunan yüksek kullanılabilirlik özelliğidir. DAG, birden fazla Exchange sunucusunun birlikte çalışarak yüksek kullanılabilirlik ve veritabanı yedekleme sağlamasını sağlar. DAG, veritabanının otomatik olarak senkronize edilmesini ve bir sunucunun başarısız olması durumunda otomatik olarak diğer sunuculara geçişi sağlar.
Managed Availability: Exchange Server 2013 ve sonraki sürümlerde bulunan otomatik izleme ve sorun giderme mekanizmasıdır. Managed Availability, Exchange sunucusunu sürekli olarak izler ve performans sorunlarını, hizmet kesintilerini veya sistem hatalarını tespit eder. Ardından, otomatik olarak sorun giderme işlemlerini başlatır veya yöneticilere bildirimler gönderir.
Arbitration Mailboxes: Exchange Server’da bulunan özel posta kutularıdır. Arbitration Mailboxes, Exchange sunucusunun içsel işleyişinde önemli bir rol oynar. Örneğin, yeniden dağıtım süreçleri, hata raporlama ve sisteme ilişkin diğer görevler için kullanılır. Arbitration Mailboxes, Exchange sunucusu tarafından otomatik olarak oluşturulur ve yönetilir.
- FederatedEmail.4c1f4d8b-8179-4148-93bf-00a95fa1e042: Federasyon hizmetleri için kullanılır ve federasyon işlemleri sırasında yetkilendirme ve kimlik doğrulama işlemlerini gerçekleştirir.
- SystemMailbox{bb558c35-97f1-4cb9-8ff7-d53741dc928c}: Exchange sunucusunun iç işlemleri için kullanılır. Sistem mesajlarının gönderilmesi, Exchange sunucusu tarafından gerçekleştirilen görevlerin izlenmesi ve yönetimi için kullanılır.
- Migration.8f3e7716-2011-43e4-96b1-aba62d229136: Exchange sunucusunda gerçekleştirilen göç işlemleri sırasında kullanılır. Eski sistemlerden Exchange’e veri aktarımı veya Exchange sunucuları arasında posta kutusu taşıma işlemlerinde kullanılır.
- DiscoverySearchMailbox{D919BA05-46A6-415f-80AD-7E09334BB852}: E-discovery (elektronik delil toplama) süreçlerinde kullanılır. Kullanıcıların e-posta ve diğer verileri arama ve keşfetme işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılır.
- MonitoringMailbox{e0dc1c29-89c3-4034-b678-e6c29d823ed9}: Exchange sunucusunun izleme ve teşhis işlemlerinde kullanılır. Sunucu sağlığını kontrol etmek, hata ayıklama ve performans izlemesi yapmak için kullanılır.
- ApprovalApplications.4c1f4d8b-8179-4148-93bf-00a95fa1e042: Exchange sunucusunda onay süreçlerini yönetmek için kullanılır. Örneğin, izinler, iş akışları veya talep onayları gibi onay gerektiren işlemler için kullanılır.
- Migration.8f3e7716-2011-43e4-96b1-aba62d229136 Guid1: Göç işlemlerinde kullanılır ve farklı sistemlerden Exchange sunucusuna veri aktarımı veya posta kutusu taşıma işlemlerini gerçekleştirir.
- Migration.8f3e7716-2011-43e4-96b1-aba62d229136 Guid2: Göç işlemlerinde kullanılır ve farklı sistemlerden Exchange sunucusuna veri aktarımı veya posta kutusu taşıma işlemlerini gerçekleştirir.
Exchange Web Services (EWS): Exchange Server’da bulunan bir programlama arabirimidir. EWS, uygulama geliştiricilerine Exchange sunucusuyla etkileşim kurma yeteneği sağlar. EWS üzerinden e-postaları okuma, yazma, takvimleri yönetme, kişileri düzenleme ve diğer Exchange verilerine erişme gibi işlemler gerçekleştirilebilir. EWS, geliştiricilere Exchange Server ile entegre uygulamalar geliştirme imkanı sunar.
Outlook Anywhere (RPC over HTTP): Exchange Server’da bulunan bir özelliktir. Outlook Anywhere, Outlook istemcisinin Exchange sunucusuna HTTP üzerinden erişimini sağlar. Bu, kullanıcıların ofis dışında bile Outlook istemcisini kullanarak e-posta hesaplarına bağlanabilmelerini sağlar.
Retention Policies: Exchange Server’da kullanılan bir özelliktir. Retention Policies, belirli bir süre sonra e-postaların otomatik olarak silinmesini veya arşivlenmesini sağlar. Bu, posta kutusu boyutunu kontrol etmeye yardımcı olur ve veri yönetimi politikalarının uygulanmasını sağlar.
Shadow Redundancy: Exchange Server 2007 ve sonraki sürümlerde bulunan bir özelliktir. Shadow Redundancy, gönderilen e-postaların geçici olarak depolanmasını ve ardından alıcı sunucuya teslim edilene kadar izlenmesini sağlar. Bu, gönderim sırasında ağ sorunları veya hedef sunucudaki geçici kesintiler nedeniyle e-postaların kaybedilmesini önler.
Calendar Repair Assistant: Exchange Server’da bulunan bir hizmettir ve kullanıcı takvimlerindeki tutarsızlıkları otomatik olarak düzeltmeye yardımcı olur. Örneğin, çakışan toplantılar, eksik davetiyeler veya silinmiş etkinlikler gibi takvimle ilgili sorunları tespit eder ve düzeltir.
Federated Sharing: Exchange Server’da bulunan bir özelliktir ve farklı Exchange kuruluşları arasında kaynakların paylaşımını kolaylaştırır. Federated Sharing, kullanıcıların takvim, serbest-busy bilgileri ve diğer verileri güvenli bir şekilde diğer Exchange kuruluşlarıyla paylaşmalarını sağlar.
Data Loss Prevention (DLP): Exchange Server’da bulunan bir güvenlik özelliğidir. DLP, hassas bilgilerin e-postalarda tespit edilmesini ve önlenmesini sağlar. Örneğin, kredi kartı numaraları, sosyal güvenlik numaraları veya sağlık verileri gibi hassas bilgileri içeren e-postaları tespit edebilir ve uygun önlemleri alabilir.
In-Place Hold: Exchange Server 2013 ve sonraki sürümlerde bulunan bir özelliktir. In-Place Hold, bir kullanıcının posta kutusunda veya belirli e-postalarında tutulması gereken verileri korur. Bu, yasal gereksinimleri veya kuruluş politikalarını karşılamak için e-postaların değiştirilemezliğini sağlar.
Hybrid Configuration Wizard: Exchange Server ve Office 365 arasında bir hibrit (karışık) yapılandırma oluşturmayı kolaylaştıran bir araçtır. Hybrid Configuration Wizard, Exchange sunucusunu bulut tabanlı Exchange hizmetiyle entegre etmek için gereken adımları otomatikleştirir ve yapılandırmayı basitleştirir.
Database Portability: Exchange Server’da bulunan bir özelliktir ve veritabanlarının farklı Exchange sunucuları arasında taşınabilmesini sağlar. Database Portability, bir sunucudan diğerine veritabanlarının taşınmasını kolaylaştırır ve hızlı bir şekilde veritabanı kurtarma işlemlerini gerçekleştirir.
Journaling: Exchange Server’da bulunan bir özelliktir ve e-posta iletişiminin yasal gereksinimlerini karşılamak için kullanılır. Journaling, belirli kullanıcıların gelen ve giden tüm e-postalarının otomatik olarak bir kayıt altına alınmasını sağlar. Bu, denetim, yasal uyumluluk veya arşivleme amaçları için e-postaların izlenebilirliğini sağlar.
Exchange Federation: Exchange Server’da bulunan bir özelliktir ve farklı Exchange kuruluşları arasında kullanıcı bilgilerinin ve yetkilerinin paylaşılmasını sağlar. Exchange Federation, güvenli bir şekilde kullanıcılar arasında paylaşılan takvimler, kişiler ve serbest-busy bilgileri gibi kaynakları yönetmek için kullanılır.
Database Availability Group (DAG) Quorum: Exchange Server’da bir DAG yapılandırması olduğunda, DAG üyeleri arasında bir quorum mekanizması kullanılır. DAG Quorum, veritabanının çalışma durumunu kontrol eder ve çoğunluk prensibine dayalı olarak sunucu başarısızlıklarını tespit eder ve otomatik olarak işlem yapar.
Role-Based Access Control (RBAC): Exchange Server’da bulunan bir güvenlik mekanizmasıdır. RBAC, yöneticilere veya kullanıcılara Exchange sunucusu üzerinde belirli roller ve yetkiler atamayı sağlar. Bu, Exchange sunucusunun güvenlik ve yönetimini daha hassas bir şekilde kontrol etmeyi sağlar.
Exchange Servisleri
| Servis Adı | Açıklama |
|---|---|
| Microsoft Exchange Search Host Controller | Exchange sunucusunda arama işlevselliğini yöneten bir hizmettir. Arama sorgularını işler ve kullanıcılara hızlı ve doğru sonuçlar sağlar. |
| Microsoft Exchange Compliance Audit | Exchange sunucusunda uyumluluk denetimlerini sağlayan bir hizmettir. İletileri izler, kaydeder ve uyumluluk raporları oluşturur. |
| Microsoft Exchange Active Directory Topology | Exchange sunucusunun Active Directory yapılandırmasını yöneten bir hizmettir. Exchange sunucularının doğru şekilde yapılandırılmasını sağlar. |
| Microsoft Exchange Anti-spam Update | Exchange sunucusunun anti-spam filtrelemesini güncelleyen bir hizmettir. Spam e-postalarını tanımlamak ve engellemek için düzenli olarak güncellemeler sağlar. |
| Microsoft Exchange Compliance Service | Exchange sunucusunda uyumluluk politikalarını uygulayan bir hizmettir. Yasal düzenlemelere uyumu izler, veri koruma önlemlerini sağlar. |
| Microsoft Exchange DAG Management | Exchange sunucusunda veritabanı kullanılabilirliğini ve yedeklemeyi yöneten bir hizmettir. Database Availability Group (DAG) yapılandırmasını sağlar. |
| Microsoft Exchange Mailbox Transport Delivery | Exchange sunucusunda posta kutusu taşıma işlemlerini yöneten bir hizmettir. İletileri alıcı posta kutularına teslim eder ve ileti iletim süreçlerini yönetir. |
| Microsoft Exchange Diagnostics | Exchange sunucusunda hata ayıklama ve sorun giderme işlemlerini gerçekleştiren bir hizmettir. Sunucu performansını izler, sorunları tespit eder ve çözüm önerir. |
| Microsoft Exchange EdgeSync | Exchange sunucuları ve Edge Transport sunucuları arasındaki senkronizasyonu sağlayan bir hizmettir. İleti iletimini düzenler ve güvenlik kontrolleri yapar. |
| Microsoft Exchange Search | Exchange sunucusunda yapılan aramaları yöneten bir hizmettir. İleti ve veritabanı içeriklerindeki arama sorgularını işler ve sonuçları sağlar. |
| Microsoft Exchange Frontend Transport | Exchange sunucusunda gelen ve giden iletileri yöneten bir hizmettir. İleti rutinlerini uygular, filtreleme yapar ve güvenlik önlemlerini sağlar. |
| Microsoft Exchange Health Manager | Exchange sunucusunun sağlık durumunu izleyen bir hizmettir. Sunucu ve hizmetlerdeki sorunları tespit eder ve uyarılar gönderir. |
| Microsoft Exchange Health Manager Recovery | Exchange sunucusunun sağlığını geri yüklemek için çalışan bir hizmettir. Sorunlar ortaya çıktığında sunucunun ve hizmetlerin sağlığını yeniden sağlar. |
| Microsoft Exchange IMAP4 | Exchange sunucusunda IMAP4 protokolünü destekleyen bir hizmettir. Kullanıcılara IMAP4 üzerinden e-posta erişimi sağlar. |
| Microsoft Exchange IMAP4 Backend | Exchange sunucusunda IMAP4 erişimini yöneten bir hizmettir. Kullanıcılara IMAP4 protokolünü kullanarak e-postalarını senkronize etme imkanı sağlar. |
| Microsoft Exchange Information Store | Exchange sunucusunda e-posta verilerini depolayan ve yöneten bir hizmettir. Kullanıcı posta kutularını, ileti veritabanlarını ve diğer Exchange verilerini saklar. |
| Microsoft Exchange Mailbox Assistants | Exchange sunucusunda posta kutusu hizmetlerini yöneten bir hizmet grubudur. Görevlerin otomatik olarak yapılmasını sağlar. |
| Microsoft Exchange Mailbox Replication | Exchange sunucusunda posta kutusu replikasyonunu yöneten bir hizmettir. |
| Microsoft Exchange Emergency Mitigation Service | Exchange sunucusunda acil durum önlemlerini yöneten bir hizmettir. Sistemsel hatalar, saldırılar veya diğer acil durumlarla başa çıkmak için otomatik önlemler alır. |
| Microsoft Exchange POP3 | Exchange sunucusunda POP3 protokolünü destekleyen bir hizmettir. Kullanıcılara POP3 üzerinden e-posta erişimi sağlar. |
| Microsoft Exchange POP3 Backend | Exchange sunucusunda POP3 erişimini yöneten bir hizmettir. Kullanıcılara POP3 protokolünü kullanarak e-postalarını senkronize etme imkanı sağlar. |
| Microsoft Exchange Replication | Exchange sunucusunda veritabanı replikasyonunu yöneten bir hizmettir. Veritabanlarının senkronize edilmesini ve yedeklemesini sağlar. |
| Microsoft Exchange RPC Client Access | Exchange sunucusunda RPC (Remote Procedure Call) istemci erişimini sağlayan bir hizmettir. Kullanıcıların Outlook gibi istemci yazılımlarıyla Exchange sunucusuna bağlanmasını sağlar. |
| Microsoft Exchange Service Host | Exchange sunucusunda diğer Exchange hizmetlerini barındıran bir hizmettir. Diğer Exchange hizmetlerinin çalışması için gereken alt yapıyı sağlar. |
| Microsoft Exchange Mailbox Transport Submission | Exchange sunucusunda posta kutusu iletilerinin sunucuya teslim edilmesini sağlayan bir hizmettir. Gönderilen iletileri alıcı sunucuya ileten bir aracıdır. |
| Microsoft Exchange Throttling | Exchange sunucusunda kaynak kullanımını düzenleyen bir hizmettir. Kullanıcıların sunucu kaynaklarını etkin bir şekilde paylaşmasını ve kullanmasını sağlar. |
| Microsoft Exchange Transport | Exchange sunucusunda ileti akışını yöneten bir hizmettir. İletileri alıcıya iletmek için yönlendirme, filtreleme ve diğer ileti işlemlerini gerçekleştirir. |
| Microsoft Exchange Transport Log Search | Exchange sunucusunda ileti akışı günlüklerinde arama yapılmasını sağlayan bir hizmettir. Belirli kriterlere göre ileti günlüklerinde arama yapılmasını sağlar. |
| Tracing Service for Search in Exchange | Exchange sunucusunda arama işlemi sırasında izleme ve hata ayıklama için kullanılan bir hizmettir. Arama işlemlerinin izlenmesine ve sorun gidermeye yardımcı olur. |
| Microsoft Exchange Server Extension for Windows Server Backup | Exchange sunucusu yedeklemeleri için Windows Server Backup ile entegrasyon sağlar. Yedekleme ve geri yükleme işlemlerini kolaylaştırır. |
Her bir servis, Exchange ortamında belirli bir görevi yerine getirir ve sistem üzerinde belirli bir rol oynar. Bu servisler, Exchange sunucusunun güvenli, etkili ve verimli çalışmasını sağlamak için bir araya gelir.