Exchange Server 2007 Veritabanı Yedeklemesi ve Geri Dönüşü
Hepimizin bildiği gibi Exchange Server 2007 son kullanıcı verilerinin tamamını veritabanlarında ve genel klasörlerde tutar. Dolayısı ile bu veritabanlarının mutlaka yedeklenmesi ya da en azından sürekliliği sağlamak için güvence altında olmalıdırlar. Çünkü bu yapılar yedeklenmezse geri getirilme şansları çok azdır hatta yok denilebilir dolayısı ile mutlaka yedeklenmeleri gerekir.
Local Continuous Replication (LCR) ve Cluster Continuous Replication (CCR) belirli bir seviyeye kadar veritabanlarını korur ancak hiçbir zaman iyi bir yedeklemenin yerini tutamaz. LCR ve CCR çalışmakta olan veritabanlarının bir kopyasını farklı bir lokasyonda tutarlar ve sürekli olarak birbirlerini güncellerler. Aslında bu yapılar hızlı bir şekilde kurtarma işlemlerinde kullanılabilir. Ancak statik olarak aldığımız yedekler ise belirli bir zamana kadar alınırlar ve ancak o zamana geri dönebiliriz.
Yedekleme yöntemlerine bakmak gerekirse karşımıza aşağıdaki yapılar çıkmaktadır;
1)Legacy Streaming Backup : İlk yedekleme yöntemimiz budur ve Extensible Storage Engine (ESE) kullanır.
2)Volume Shadow Copy Service : Exchange Server 2003 ile desteklenmeye başlanan bu yapı Exchange Server 2007 ile birlikte daha geliştirilmiştir.
Desteklenen yedekleme ve geri yükleme yapılarına bakarsak karşımıza aşağıdaki yapılar çıkmaktadır;
A)Tam yedekleme yöntemleri (Full Backup)
1)Full Backup : Bu yapı ile seçilmiş olan bütün veritabanları ve log dosyaları yedeklenir. Yedekleme tamamlandıktan sonra log dosyaları silinir. Eğer tam yedekleme (full backup) yöntemi ile yedekleme yapılırsa ve günlük olarak bu işlem yapılırsa loglar silindiği için disk alanından da kazanç sağalayabiliriz.
2)Copy Backup : Bu yapıda aynen tam yedekleme yapısına benzer tek farkı ise yedekleme bittikten sonra log dosyalarının silinmemesidir. Bu yöntemi de Exchange Server sistemimizi yedeklemede kullanabiliriz.
B)Değişikliğe bağlı kalarak çalışan yedekleme yöntemleri (Change Only Backup)
1)Incremental Backup : Bu yapıda ise en son tam ya da değişen kısım yedeklendikten sonra geçiş dosyalarının yedeklenmesi sağlanır. Bir önceki yedekte işaretlenen noktaya kadar olan eski log dosyaları silinir. Exchange Server üzerinde Circular Logging (Dairesel Loglama) aktif halde ise incremental yedekleme yöntemi kullanılamaz.
2)Differential Backup : En son tam yedekleme ya da incremental yedeklemeden sonra sadece geçiş loglarını alan yapıdır. Log dosyaları silinmez. Yine Circular Logging aktif durumda olmamalı. Geri yükleme yapabilmeniz için en son tam yedeğe ve differential yedek yapısına sahip olmanız gerekir.
Evet kısaca yöntemlerden bahsettikten sonra artık yedekleme konfigürasyonumuza geçebiliriz. Öncelikle Exchange server yapımıza bir göz atalım bakalım sistemin çalışması ne durumdadır. Bir kullanıcımızın mail kutusuna girelim ve bir bakalım.
Şekilde görüldüğü gibi OWA ile girişimizi yapıyoruz.
Görüldüğü gibi kullanıcımızın mail kutusunda gelmiş olan mailler vardır.
İlk aşamada daha önceki makalelerimizde ele almış olduğumuz kullanıcı taşıma işlemlerini burada kısaca tekrarlayalım. Bu yedekleme ve yedekten geri dönüş için kendimize uygun bir yapı oluşturacağız. İlk önce bir Storage Group oluşturuyoruz ve bunun altında da bir tane mail kutusuna veritabanı oluşturuyoruz ve birkaç kullanıcımızı yeni mail kutusuna veritabanına taşıyoruz.
Şekildeki resim hatırınıza gelmiştir umarım. Birkaç kullanıcıya sağ tıklayıp Move seçeneği ile kullanıcılarımıza ait olan mail kutularını yeni oluşturduğumuz YEDEKLEME ve yedekkullan yapısına taşıyoruz.
Taşıma işlemi bittikten sonra kullanıcıların arasında biraz mail trafiği oluşturuyoruz ve kullanıcılarımıza mail mesajları atıyoruz.
Maillerimizi de attıktan sonra artık Exchange Server veritabanlarını yedekleyebiliriz. Yedekleme işlemimiz için Windows Backup aracımızı kullanacağız. Diğer üçüncü parti yedekleme ürünlerini de kullanabiliriz tabiî ki.
Windows Server işletim sistemimizin bir parçası olan ntbackup uygulamasını Star -> Run kısmına ntbackup yazarak çalıştırıyoruz.
Karşımıza yukarıdaki yapı gelmektedir. Bu kısımda da yedekleme yapacağımız için Backup sekmesine geçiyoruz.
Karşımıza görüldüğü gibi yedeklenecek olan veritabanları çıkmaktadır. Ben şimdilik Microsoft Information Store altındaki YEDEKLEME adındaki storage group yedeklemesini yapacağım. Çünkü ben birkaç tane kullanıcımı bu veritabanının altına taşıdım ve silme ve geri getirme işlemlerimizi bunun üzerinde gerçekleştireceğiz.
Start Backup dedikten sonra karşımıza yukarıdaki pencere gelir ve tekrar Start Backup tıklıyoruz ve yedekleme işlemimiz başlatıyoruz.
Yedekleme işlemimiz sürüyor. Ve işlem bittiğinde aşağıdaki gibi log dosyamızı görüntüleyebiliriz.
Evet yedekleme işlemimiz tamamlandı. Şimdi de veritabanlarımızın bir şekilde silindiğini düşünelim. Ve geri getirme işlemlerimizi başlatalım. Öncelikle veritabanımız Dismount ediyoruz.
Dismount işlemi tamamlandıktan sonraki şekil aşağıdaki gibi olacaktır.
Veritabanımızın bağlantısı kesilmiş durumdadır ve artık veritabanımız silebiliriz. Biz burada silme işlemimizi kendimiz yapacağız.
Şekildeki gibi “yedekkullan.edb” veritabanını siliyoruz. Silme işleminden sonra Exchange Server üzerindeki kullanıcılarından bu veritabanına taşınmış olan kullanıcıların mail kutularının çalışıp çalışmadığını test edelim.
Yukarıdaki gibi OWA’yı açıyoruz ve kullanıcımız ile mail kutusuna giriyoruz. Karşımıza çıkan tablo aşağıdaki gibi olacaktır.
Görüldüğü gibi kullanıcımız mail kutusuna erişemiyor. Çünkü veritabanını sildik ve kullanıcıya ait olan mail kutusu da bu veritabanı içerisindeydi.
Test işlemlerimizi gerçekleştirdik. Şimdi sıra geldi veritabanını geri yüklemeye ve kullanıcılarımızın mail kutularını mail mesajları ile birlikte tekrar kullanılır hale getirmeye. Bu işlemi yapabilmemiz için öncelikle geri yükleme yapacağımız veritabanının geri dönüş ile üzerine yazılabilmesi için gerekli olan ayarları yapmamış lazım.
Yukarıdaki şekilde de görüldüğü gibi “This database can be overwritten by a restore” işaretliyoruz ve veritabanımızı üzerine yazılabilir hale getiriyoruz. Şimdi sıra geldi ntbackup uygulamasını kullanarak veritabanımızı geri yüklemeye. Bunun için Start –> Run’a ntbackup yazıyoruz.
Uygulamayı çalıştırdıktan sonra karşımıza yukarıdaki yapı gelmektedir. Restore and Manage Media sekmesindeki daha önce yedeklediğimiz dosyayı seçiyoruz ve onun altındaki Log Files ve “yedekkullan” isimli veritabanımızı görmekteyiz. Seçimleri yaptıktan sonra Start Restore tıklıyoruz.
Yukarıdaki tabloda da görüldüğü gibi
Restore To : kısmında sunucumuzun adını tanımlıyoruz ya da Browse ile buluyoruz.
Temprorary location for log and patch files : kısmına da geçici olarak veritabanının geri yükleneceği kısmı tanımlıyoruz.
En alt kısımda ise iki seçenek vardır ikisini de seçiyoruz. Bunlardan birincisi en son geri yükleme olduğunu belirliyoruz ikincisi ise geri yüklemeden sonra veritabanının Mount (Bağlanması) ile ilgili seçimdir. Biz ikisini de seçiyoruz ve OK ile devam ediyoruz.
Bizim bu veritabanımız çok küçük bir boyuta sahip olduğu için geri yükleme ve yedekleme işlemi de doğal olarak çok kısa sürmektedir. Görüldüğü gibi 1 saniye gibi bir zaman diliminde bu işlem gerçekleştirmektedir. Close diyoruz ve işlemimizi bitiriyoruz.
Yedekten geri dönüş ile ilgili son raporumuzu da görüntülüyoruz ve her şey yolunda. Geri dönüş Başarılı bir şekilde tamamlanmıştır.
Yedekten geri dönüş işlemi sırasında biz Mount database after restore seçeneğini işaretlemiştik ve sonucuna bir bakalım.
Görüldüğü gibi veritabanımız Mount edilmiş durumda ve kullanıma hazırdır. Veritabanımızın bulunduğu klasöre bir göz atalım.
Yukarıdaki da görüldüğü gibi veritabanımız yerine gelmiştir.
Kullanıcılarımızın mail kutularına erişip erişemediklerini bir kontrol edelim. Ve mail kutularında daha önceden kendilerine gelen mesajların durup durmadığına bir bakalım.
OWA ile girişimizi yapıyoruz.
Şekilde de görüldüğü gibi kullanıcının mail kutusundaki bütün mesajlar durmaktadır.
Exchange Server 2007’nin veritabanlarının yedeklenmesini ve yedekten geri dönüş işlemlerini başarı ile tamamlamış bulunuyoruz. Ancak bizim burada yaptığımız tam bir veritabanı kurtarma işlemidir. Sadece bir veya birkaç kullanıcıya ait olan mail kutularını kurtarmak için ise Recovery Storage Group (RSG) kullanmamız gerekmektedir. O işlemi de bir sonraki makalemizde gerçekleştireceğiz.
Kaynaklar:
http://technet.microsoft.com/en-us/library/bb124515.aspx
Microsoft Learning Tools
5050A Recovering Messaging Servers and Databases Using Microsoft Exchange Server 2007
Module 8
