Şirket bünyesinden ayrılan bir çalışanın kullanıcı hesabının silinmesi veya posta kutusunun silinmesi yapmamız gereken rutin işlemlerdendir. Bunu yapmak Active Directory Users and Computers konsolundan kullanıcı hesabı üzerinde Exchange Task seçeneği ile veya Exchange System Manager konsolundan mailboxes konteynırında kullanıcı posta kutusu üzerinde Exchange Task Wizard çalıştırarak mümkün olabilir.
Kaderin bir cilvesi olarak bu işlemler kimi zaman da tersine döner. Silinmiş bir posta kutusunun tekrar geri döndürülmesi istenir. Normal koşullarda Exchange 2003 silinen posta kutularını 30 gün saklamaktadır. Ve eğer “Do not permanently delete mailboxes and items until store has been backed up” seçili ise yedekleme yapmadan posta kutularımız ve silinmiş öğeler kesin olarak silinmeyeceklerdir. Bu ayarları değiştirmek isterseniz Mailbox Store ‘un özelliklerinden onlara ulaşabiliriz.
Eğer silinmiş posta kutusunun üzerinden yukarıdaki süre geçmedi ise ve bu posta kutusunu tekrar geri getirip bir kullanıcı hesabı ile ilişkilendirmek istersek bunun için Mailboxes konteynırının içinde üzerinde kırmızı çarpı bulunan posta kutusunun üzerine gelip Reconnect dememiz yeterli olacaktır.
Birbaşka yöntem ise Tools bölümünde bulunan Mailbox Recovery Center’ın kullanımıdır. Kurtarılacak posta kutusunun silinmiş olduğu Mailbox Store’u ekleyerek kurtarma işlemini başlatabiliriz.
Mailbox Store eklendikten sonra ilişkisi kesik posta kutularını görebileceğiz. Yine bu aşamadan sonra Find Match diyerek eşleştirebileceğimiz kullanıcıyı bulabiliriz. Veyahut bir çakışma varsa Resolve Conflicts seçeneği ile bunu çözüp birbaşka kullanıcıya posta kutusunu ilişkilendirebiliriz.
Elbet buraya kadar anlattıklarımız yukarıda bahsettiğimiz default 30 günlük süre içinde olmuş ise mümkün. Eğer amacımız bir posta kutusunun silinmiş içeriğinin geri döndürülmesi ise bu durumda daha evvel aldığımız yedeklerden dönüş ile posta kutusunun içeriğini geri getirmek mümkün olabilecektir. Bunun için de Recovery Storage Group kullanmamız gerekecektir.
Recovery Storage Group oluşturup silinmiş Mailbox Store’u eklememiz gerekecek. Yedekten geri dönüş işlemi bitene kadar Mailbox Store Dismount halinde kalması gerekir.
Bu aşamadan sonra restore işlemini başlatabiliriz. Information Store servisi Ntbackup aracının Recovery Storage Group’u algılayıp yedeği onun içine eklediğimiz Mailbox Store içine dönmesini sağlayacaktır.
Geri dönüş işleminden sonra Recovery Storage Group içerisindeki Mailbox Store’u mount edeceğiz. Mount işleminden sonra silinmiş içeriğin bulunduğu Mailbox’ı seçerek üzerinde Exchange Task Wizard’ı çalıştıracağız.
Önemli Not: Bu wizard Exchange 2003 Service Pack 2 den sonra gelen bir özelliktir. Eğer sunucunuza service pack yüklemesi yapmadı iseniz Exmerge aracını kullanmanız gerekecektir.(Download için http://www.microsoft.com/downloads/details.aspx?FamilyID=429163EC-DCDF-47DC-96DA-1C12D67327D5&displaylang=en )
Wizard bize Mailbox’ın bilgilerini geri dönerken Merge yöntemi ile posta kutusundaki mevcut bilgilere ekleme yapma olanağı sağlayacaktır. Copy yöntemi ile de kullanıcı posta kutusunda bir klasör oluşturarak yedekten alınacak bilginin o klasor içine alınması seçeneğini sunacaktır. Daha sonrada kurtarma işlemi bitecektir. Silinmiş bir kullanıcının posta kutusunun geri döndürülmesi veya posta kutusu Exchange Task ile silinmiş bir kullanıcının posta kutusunun geri döndürülmesi Recovery Storage Group kullanılarak yapılması mümkün değildir. Fakat bu işlemi için biz Exmerge ve bir ASCII/Hexadecimal dönüştürücü ile mümkün hale getireceğiz. Biz aşağıda anlatacağımız örnek için Veli adlı kullanıcının posta kutusunu sildik.
Bu işlem için Recovery Storage Group oluşturalım ve yukarıda anlatıldığı gibi silinmiş posta kutusunun olduğu Mailbox Store’u Recovery Storage Group ‘ a ekleyeceğiz. Daha sonra NTBackup ile yedeğimizi geri yükleyeceğiz. Bu işlemden sonra Mailbox Store’u mount etmeliyiz. Daha sonra Exmerge aracını Microsoft’un sitesinden indirip C:Program FilesExchsrvrbin içine extract etmeliyiz. Artık Exmerge aracını çalıştırabiliriz. Aracı çalıştırdığımızda Data Export etmek istediğimiz belirttiğimizde bize Database Selection kısmını getirecektir. Burada Recovery Storage Group’ u seçip ilerlediğimizde aşağıdaki resimde göreceğimiz hatayı alacağız.
Hatanın sebebi Recovery Storage Group içerisinde bulunan bir posta kutusunun şu an mevcut yapıda olmamasıdır. Ve uyarı bize Exmerge.log dosyasına bakmamızı önerir. Bu log dosyası da yukarıda Exmerge ‘i extract ettiğimiz yerde bulabiliriz (C:Program FilesExchsrvrbin).
Log dosyasının içeriği incelendiğinde msExchMailboxGuid ‘si verilmiş Veli kullanıcısının tanımlanamadığını göreceğiz. Bu log içerisinden belirtilen msExchMailboxGuid değerini bir text dosyasına kayıt edelim. Bu attribute aslında 32 karekter ve ikişerli olarak 16 bölümden oluşan bir değerdir. Ve hexadecimal olması gerekir. Ama log dosyasında görüldüğü üzere bu dediğimiz yapıya uymuyor. Aşağıdaki örnekte görüldüğü gibi log dosyasındaki değeri olması gereken şekile çevireceğiz.
İşleme Hexadecimal olmayan karekterleri ayırarak başlayalım. Kuralımız gereği toplam 32 karekter ikişerli 16 bölüm oluşturacağız. Bu sebep ile yukarıda gördüğünüz üzere ikişerli grubu bozan değerleri ayıracağız. Dikkat etti iseniz zaten ikişerli gruplaşmayı bozan karekterler aynı zamanda hexadecimal değiller (Bazı durumda burada decimal değerlerde görebiliriz o zaman da ikişerli guruplaşmayı bozan üçüncü karekteri hexadecimale dönüştürmemiz gerekecektir). Bu durumda ikinci işlem olarak da onları hexadecimale çevireceğiz.
http://centricle.com/tools/ascii-hex/ linkini kullanarak bir ascii-hexadecimal çeviriciye ulaşabiliriz. Yukarıda kuralı bozan I H N karekterlerini hexadecimale çevirip yerlerine koyacağız. Burda % işareti kısmını almayacağız.
Daha sonra Windows 2003 Support Tools (Download için http://download.microsoft.com/download/3/e/4/3e438f5e-24ef-4637-abd1-981341d349c7/WindowsServer2003-KB892777-SupportTools-x86-ENU.exe) ile gelen Adsiedit.msc konsolu ile silinen Velinin yerine oluşturduğumuz yeni Veli kullanıcısını bulup özelliklerinden msExchMailboxGuid attribute’unu bulacağız. Ve yukarıda düzenlediğimiz msExchMailboxGuid değerini gireceğiz.
Bu işlemden sonra artık tekrar Exmerge aracını çalıştırabiliriz. Ve ilk ekranda Extract or Import (Two Step Procedure) seçeneğini seçelim. Gelen ekranda Extract data from an Exchange Server Mailbox’ı işaretleyelim. Gelen ekranda Exchange sunucumuzun adını yazmamız yeterli olacaktır. Daha sonra database seçimi ekranı gelecek orada da Recovery Storage Group’u seçeceğiz
Artık logun oluştuğu ekranda verilen hatayı almadan aşağıdaki ekrana ulaşabildiğimizi göreceksiniz. Ve bu ekranda Veli kullanıcısını seçip belirlediğimiz klasöre posta kutusu içeriğinin extract edilmesini sağlayabiliriz.
İşlem sonunda bir adet pst uzantılı dosya oluşacaktır. Bu dosyanın ismi kullanıcı ismi ile aynı olacaktır. Eğer bu dosya içindeki Veli kullanıcısının posta içeriğini Ali kullanıcısına Merge veya Copy yapmak istiyorsak dosya ismini Veli.pst ‘den Ali.pst ‘ye rename etmemiz gerekecektir.
İşlemin ikinci aşaması bu export ettiğimiz posta kutusu içeriğinin belirlediğimiz kullanıcıya import edilmesidir. Örneğimizde Ali kullanıcısına Veli kullanıcısından export ettiğimiz posta kutusunu import edeceğiz. Bunun için Exmerge ‘i çalıştırıp Exract or Import (Two Step Procedure) seçeneğini seçmeliyiz.
Gelen ekranda Step 2 Import data into an Exchange Server Mailbox seçeneğini işaretleyip ilerleyeceğiz. Daha sonra Exchange sunucumuzun ismini yazacağız.
Hangi posta kutusuna import etmek istediğimizi belirtmemiz gerekecek. Daha sonra import etmek istediğimiz pst dosyasının lokasyonunu göstereceğiz. Yukarıda da belirtildiği gibi import edeceğimiz dosyanın isminin import edeceğimiz kullanıcı ile aynı olması gerekmektedir.
Evet Exchange 2003 ile gelen birçok özelliği bizim onun yönetilmesini daha kolay şekilde yapabilmemizi sağlamaktadır. Bunlara değineceğimizi bir başka makalede görüşmek üzere ..
Hoşçakalın