Cybersquatting Nedir? 

Güçlü bir çevrimiçi varlık hem işletmeler hem de bireyler için çok önemlidir. Ancak birisi markanıza veya kişisel adınıza benzer, hatta aynı bir alan adını kaydettirirse ne olur? Bu uygulama cybersquatting olarak adlandırılır ve itibarınız, çevrimiçi kimliğiniz ve işletmeniz için önemli riskler oluşturabilir. 

Cybersquatting Nedir?

Cybersquatting, bir kişinin başkasına ait bir ticari markanın iyi niyetinden kar elde etmek amacıyla bir alan adını kaydettirmesi, kullanması veya devretmesi durumunda ortaya çıkar. Bu genellikle, daha sonra yüksek bir fiyata satma umuduyla, tanınmış bir markaya, işletme adına veya ünlü bir kişinin adına çok benzeyen bir alan adının kaydedilmesini içerir.

Örneğin, ABC DEF adlı bir markanın abcdef.com adresinde popüler bir web sitesi olduğunu düşünün. Bir bilgisayar korsanı abcdef.net veya abc-def.com alan adını kaydederek gerçek alan adını yanlış yazan veya karıştıran ziyaretçileri çekebilir. Çoğu durumda, bilgisayar korsanı alan adını kullanmaz bile, bunun yerine yüksek bir fiyata satmayı umarak gerçek sahibinin aramasını bekler.

Cybersquatting Nasıl Çalışır?

Cybersquatting temel olarak öngörülebilir bir model izler:

• Yüksek Değerli Marka İsimleri: Genellikle tanınmış işletmeleri, ürünleri veya ticari markaları, özellikle de önemli bir çevrimiçi varlığı olan ancak henüz ilgili tüm alan adlarını güvence altına almamış olanları hedef alır.
• Yaygın Yazım Hataları ve Varyasyonlar: Bilgisayar korsanları, yazım hataları, tireli versiyon veya farklı alan adı uzantıları (.net, .org, .co, vb.) dahil olmak üzere orijinal ada yakın alan adlarını kaydedebilir.
• Sahipsiz Alan Adları: Bazı durumlarda bilgisayar korsanları, bir markayla ilişkili bir alan adının süresinin dolmasını bekler ve marka yeniden tescil ettirmeden önce bu alan adını ele geçirmeyi umar.

Bilgisayar korsanı bir kez alan adına sahip olduğunda, bunu aşağıdaki şekillerde kullanabilir:

• Reklamlar aracılığıyla para kazanma: Alan adına reklam yerleştirerek, yanlışlıkla alan adını yazan kişilerden gelen trafikten gelir elde edebilirler.
• Alan Adını Satmaya Çalışmak: Bilgisayar korsanları, markası taklit edilen işletmeye veya kişiye doğrudan ulaşarak alan adını para karşılığında satmayı teklif edebilir.
• İtibardan Yararlanma: Bazı bilgisayar korsanları, müşterileri yanıltmak veya kimlik avı ya da dolandırıcılık gibi kötü niyetli faaliyetlerde bulunmak amacıyla meşru bir markayı taklit etmek için alan adını kullanır.

Cybersquatting Türleri

Cybersquatting için farklı yaklaşımları vardır ve her biri kendine özgü özellikler taşır.

• Klasik Cybersquatting: Bu en yaygın türdür. Bilgisayar korsanı, kâr amacıyla satmak için yerleşik bir markayla aynı veya çok benzer bir alan adını kaydettirir.
• Typosquatting: Typosquatting, bir markanın adının yaygın yanlış yazımlarının veya varyasyonlarının kaydedilmesini içerir. Örneğin, bir bilgisayar korsanı URL’yi yanlış yazan kişilerden web trafiği çekmek için gooogle.com veya googel.com adreslerini kaydedebilir.
• Ters Cybersquatting: Ters cybersquatting, bir kişi alan adının kendi ticari markasını ihlal ettiğini iddia ederek meşru bir alan adını sahibinden almaya çalıştığında gerçekleşir. Bu uygulama daha az yaygın olmakla birlikte, genellikle bir istismar biçimi olarak hala mevcuttur.

Cybersquatting Olumsuz Etkileri

Bir işletme sahibi, influencer veya çevrimiçi varlığı olan herhangi biriyseniz, cybersquatting’in çeşitli olumsuz etkileri olabilir. Bunlar aşağıdakileri içerir:

1. İtibar Hasarı

Cybersquatting, markanızın itibarına zarar verebilir. Bir bilgisayar korsanı sizin alan adınıza benzer bir alan adı kullanırsa, müşterilerinizi yanlış yönlendiren veya çevrimiçi itibarınıza zarar veren bir web sitesi oluşturabilir. Bu durum, özellikle bilgisayar korsanının kimlik avı dolandırıcılığı veya markanız adı altında sahte ürünler satmak gibi dolandırıcılık faaliyetlerinde bulunması halinde tehlikelidir.

2. Trafik ve Gelir Kaybı

Başka biri sizinkine benzer bir alan adına sahipse, sizin almanız gereken web trafiğini alabilir. Bilgisayar korsanı ister web sitesine reklam yerleştirsin ister başka amaçlarla kullansın, karışıklığın bir sonucu olarak potansiyel müşterilerinizi ve gelirinizi kaybedebilirsiniz.

3. Yasal Sorunlar

Her zaman böyle olmasa da, bazı bilgisayar korsanları alan adını ellerinde tutmak veya hatta kendilerine mal etmek için yasal boşluklardan yararlanmaya çalışabilir. Bilgisayar korsanı alan adını uzun süredir elinde tutuyorsa, geri almak için mücadele etmek zaman alıcı ve maliyetli olabilecek bir yasal savaşa dönüşebilir.

4. Marka Karışıklığı

Cybersquatting müşterilerin kafasını karıştırabilir ve markanıza olan güvene zarar verebilir. Bir tüketici sizinkine benzeyen ancak aslında bir bilgisayar korsanına ait olan bir site ile karşılaşırsa, meşruiyetinize olan inancını kaybedebilir veya markanızın şüpheli faaliyetlere karıştığını düşünebilir.

5. Kaçırılan Fırsatlar

Markanızın alan adının tüm varyasyonlarını güvence altına almadığınızda, rakipleriniz veya bilgisayar korsanları bazı fırsatlardan yararlanabilir. Bu durum, çevrimiçi ortamda genişleme, markanızı etkili bir şekilde pazarlama ve hatta adınızı kötüye kullanımdan koruma becerinizi sınırlayabilir.

Cybersquatting’den Korunma Yolları

Çevrimiçi markanızı cybersquatting korumanın birçok yolu vardır. Bunlar aşağıdakileri içerir:

1. Birden Fazla Alan Adı Uzantısını Kaydedin

Ana alan adınızı (.com) güvence altına almanın yanı sıra, .net, .org, .co gibi diğer popüler alan adı uzantılarında ve hatta .tech veya .io gibi daha yeni olanlarda kaydetmeyi düşünün. Bu varyasyonları erkenden güvence altına alarak başka birinin markanıza zarar verebilecek bir alan adı satın alması riskinden kaçınabilirsiniz.

2. Ticari Marka Kullanın

Henüz yapmadıysanız, markanızı ticari marka olarak kaydettirmek size yasal koruma sağlayabilir ve birinin adınızdan kâr etmeye çalışması durumunda harekete geçmenize yardımcı olabilir. Ticari marka koruması, birisinin alan adınızı çalmaya veya kötüye kullanmaya çalışması durumunda, alan adı ele geçirme girişimleriyle mücadelede size daha güçlü bir durum sağlar.

3. Uniform Domain-Name Dispute-Resolution Policy (UDRP) Kullanın

UDRP, ticari marka sahiplerinin alan adları üzerindeki anlaşmazlıkları çözmek için alan adı kayıt kuruluşlarına şikayette bulunmasına olanak tanıyan bir süreçtir. Bir alan adının ticari markanızı ihlal ettiğini düşünüyorsanız, özellikle alan adı park etmek veya müşterilerinizin kafasını karıştırmak için kullanılıyorsa, alan adınızı geri almak için bu süreci başlatabilirsiniz.

5. Hızlı Hareket Edin

Birinin sizinkine benzer bir alan adını kaydettirdiğini fark ederseniz, hemen harekete geçin. Çünkü ne kadar uzun süre beklerseniz, sorunu çözmek o kadar zor olabilir. Alan adı, alan adı korsanlığı için aktif olarak kullanılıyorsa veya markanızın görünürlüğünü etkilemeye başladıysa hızlı hareket etmek kritik önem taşır.

6. Bir Avukata Danışın

Cybersquatting ile ilgili önemli sorunlarla karşılaşıyorsanız, fikri mülkiyet veya alan adı anlaşmazlıkları konusunda uzmanlaşmış bir avukata danışmanız faydalı olabilir. Avukatlar, alan adınızı kurtarmak ve alan adı ele geçirme durumlarıyla başa çıkmak için yasal süreç boyunca size rehberlik edebilirler.

Cybersquatting niş bir sorun gibi görünebilir, ancak çevrimiçi bir varlık oluşturmaya veya korumaya çalışan herkes için ciddi etkileri olabilir. İster bir işletme sahibi, ister çevrimiçi kimliğinizle ilgilenen bir birey olun, cybersquatting’i anlamak ve markanızı korumak için adımlar atmak çok önemlidir. Birden fazla alan adı uzantısı kaydederek ve proaktif davranarak riskleri azaltabilir ve dijital kimliğinizin güvende kalmasını sağlayabilirsiniz.