MS-DOS komutları

MS-DOS Komutları (Dış Komutlar)

DIŞ KOMUTLAR

Bilgisayarda
dosyalar halinde bulunması gereken komutlardır. Kullanılacak komuta ait
dosyanın çalışılan sürücüdeki disk veya diskette bulunması
gerekmektedir. Aksi taktirde komut ile ilgili çalışma
gerçekleştirilemez.

* FORMAT

Yeni
alınan disk veya disketi kullanılır hale getirmenin yanı sıra dolu olan
bir disk veya diskete uygulandığında içindeki tüm bilgileri siler, disk
veya disketteki bozuk olan sektörleri düzeltir (düzelebilecek durumda
olanları), virüslü olan disk veya disketteki virüsleri temizlemeyi
sağlar.

ÖRNEK

C:\\\\> FORMAT A: (a disketini kullanılır hale getirir)

format parametrelerİ

/s : Disk veya diskete bilgisayarı açmayı sağlayan sistem dosyalarının yüklenmesini sağlar.

ÖRNEK

c:\\\\> format a:/s

/q
: Disk veya disketin hızlı bir şekilde formatlanmasını sağlar. Q
parametresi ile Formatlanan disk(ette) ? in bozuk olan sektörleri
düzeltilmez.

ÖRNEK

c:\\\\> format a:/q

/v: : Disk veya diskete formatlama sırasında isim vermeyi sağlar. Verilecek isim

11 karakteri aşmamalıdır.
ÖRNEK

c:\\\\> format a:/v:ÇALIŞMA

/F: : Formatlanacak DD bir disketin kapasitesini tanımlamayı sağlar.

ÖRNEK

C:\\\\> FORMAT A:/F:720

/u : Disketi kurtarılmayacak şekilde formatlamayı sağlar.

ÖRNEK

C:\\\\> FORMAT A:/U

Gerektiğinde birden fazla parametre aynı komut satırında tanımlanabilir.

ÖRNEK

C:\\\\> FORMAT A:/S/VERS/F:720/Q/u

* UNFORMAT

Yanlışlıkla
formatlanmış bir disk veya disketi eski haline getirmeyi sağlar. U
parametresi ile formatlanmış kayıt ortamı UNFORMAT ile kurtarılamaz.

ÖRNEK

C:\\\\> UNFORMAT A:

* LABEL

Disk veya disketin ismini değiştirmeyi sağlar. Verilecek isim 11 karakteri aşmamalıdır.

ÖRNEK

C:\\\\> LABEL EĞİTİM

* DISKCOPY

Diskcopy
işlemi aynı kapasitedeki 2 disket arasında gerçekleşir. Kaynak (A)
disketteki tüm dosyalar, hedef (B) diskete kopyalanmadan önce hedef
disket formatlanır. İşlem bittikten sonra her iki disket içindeki
dosyaların aynı olduğu görülür. İşlem sırasında disket isterken
karşılaşılan mesajlar;

SOURCE : Kaynak disketi tanımlar. Mesaj görüldüğünde sürücüye kaynak disket takılır.

TARGET : Hedef disketi tanımlar. Mesaj görüldüğünde sürücüye hedef disket takılır.

ÖRNEK

C:\\\\> DISKcOPY A: B:

* MEM

Bilgisayarın hafızası (MEMORY) ile ilgili bilgilerin görüntülenmesini sağlar.

ÖRNEK

C:\\\\> MEM

* ATTRIB

Dosyalara
özellik vermeyi veya iptal etmeyi sağlar. Özellikler, (+) işaretinin
ardından özelliğin baş harfinin yazılması ile verilir, (-) işaretinin
ardından yine özelliğin baş harfinin yazılması ile iptal edilir.
Özellikler şunlardır;

ÖZELLİĞİN ADI VERİLMESİ İPTALİ

1. READ ONLY (Okunabilir) +R -R

2. HIDDEN (Gizli) +H -H

3. SYSTEM (Sistem) +s -s

4. ARCHIVE (Arşiv) +a -a

ÖRNEK

1. C:\\\\> ATTRIB (Tüm dosyalardaki özellikleri görüntüler)

2. C:\\\\> ATTRIB +H EKM.TXT

C:\\\\> ATTRIB -H EKM.TXT

3. C:\\\\> ATTRIB +H,+R EKM.TXT

C:\\\\> ATTRIB -H,-R EKM.TXT

* TREE

Dizinleri, altdizinleri ve dosyaları ağaç yapısında görüntülemeyi sağlar.

/f : Dizin ve altdizin içindeki dosyaları ağaç yapısında görüntüler.

ÖRNEK

C:\\\\> TREE (Sadece dizinleri ve altdizinleri ağaç yapısında görüntüler)

C:\\\\> TREE/F (Dizin ve altdizinleri içlerindeki dosyalarla beraber görüntüler)

* MOVE

1.
Dosya veya dosyaları belirtilen ortamlara taşımayı sağlar. İşlem
bittikten sonra tanımlanan dosyaların kaynak ortamdan silindiği ve
hedef ortama aktarıldığı görülür. Copy komutunda olduğu gibi move
komutunda da "NERDEN" ve "NEREYE" sorularına yanıt aranır.

move NERDEN NEREYE

ÖRNEK

C:\\\\> MOVE A:\\\\EKM.TXT C:\\\\SINIF

2. Dizinlerin isimlerini değiştirmeyi sağlar.

ÖRNEK

C:\\\\> MOVE SINIF DERS

* MORE

/P parametresi olmayan komutlar için sayfa sayfa döküm almayı sağlar.

MORE PARAMETRELERİ

| : Sayfa sayfa döküm almayı sağlar.

ÖRNEK

1. C:\\\\> TREE | MORE

2. C:\\\\> ATTRIB | MORE

< : Dosya içersine yazılmış uzun metinlerin sayfa sayfa alınmasını sağlar.

ÖRNEK

C:\\\\> MORE < EKM.TXT

* SYS

Disk
ve veya disket içersine sadece bilgisayarı açmaya yarayan sistem
dosyalarını yüklemeyi sağlar. Yapılan işlemden kayıt ortamındaki diğer
dosyalar etkilenmez.

ÖRNEK

C:\\\\> SYS A: B:

* DELTREE

Dizinleri içlerindeki altdizinler ve dosyalarla beraber silmeyi sağlar. Komut satırına ROOT? a bağlı olan dizin adı yazılır.

/Y : Onay almadan silme işleminin doğrudan gerçekleştirilmesini sağlar.

ÖRNEK

1. C:\\\\> DELTREE DENEME

2. C:\\\\> DELTREE/Y DENEME

* XCOPY

Dizinleri içlerindeki altdizin ve dosyalarla beraber belirtilen ortamlara kopyalamayı sağlar.

XCOPY PARAMETRELERİ

/S : Dizinleri içlerindeki altdizin ve dosyalarla beraber kopyalamayı sağlar.

/E : İçi boş olan dizinleri kopyalamayı sağlar.

ÖRNEK

C:\\\\> XCOPY DOS\\\\*.* A:\\\\DOS/S/E

* UNDELETE

Del
komutu ile silinen dosyaları kurtarmayı sağlar. Silinen dosyaların ilk
karakterlerinin yerine (?) görülür. Buraya dosyanın ilk karakteri
yazılarak kurtarılması sağlanır.

UNDELETE PARAMETRELERİ

/LIST : Kurtarılacak veya kurtarılamayacak dosyaların listesini görüntüler. Kurtarılamayacak olan dosyalarının yanında (**) görülür.

/ALL : Silinmiş dosyaların bilgisayar tarafından kurtarılmasını sağlar. Kurtarılan dosyaların ilk karakterinin yerinde (#) görülür.

ÖRNEK

1. C:\\\\> UNDELETE/LIST

2. c:\\\\> UNDELETE/ALL

3. C:\\\\> UNDELETE EKM.TXT

* DOSKEY

Komut
satırına yazılan tanımlamaları belleğe yükleyerek tekrar kullanma
olanağı sağlar. Bilgiler bellekte bilgisayar açık kaldığı süre içinde
saklanır. Bilgisayar kapandığı andan itibaren tüm bilgiler silinir.
Doskey komutunu bilgisayara yüklemek için komut satırına DOSKEY
yazılarak enter tuşuna basılır.

ÖRNEK

C:\\\\> DOSKEY

FONKSİYON TUŞLARI

F1 : Bellekteki en son tanımlamayı karakter karakter komut satırına yazmayı

sağlar.

F3 : Bellekteki en son tanımlamayı olduğu gibi komut satırına yazmayı sağlar.

F7 : Bellekteki tüm tanımlamaların listesini görüntülemeyi sağlar. Alt+F7

tuşlarına basıldığında bellekteki tüm tanımlamalar silinir.

F9
: Bellekteki istenilen komuta ait satır numarasını yazmak koşuluyla
komutun prompt satırına yazdırılmasını sağlar. LINE NUMBER satırına
komutun satır numarası yazılır.

* BACKUP

Harddisk? teki dosyaları diskete yedeklemeyi sağlar. Yedekleme sırasında bilgisayar her diskete bir numara verir.

/S : dizinleri içlerindeki altdizin ve dosyalarla beraber yedekler.

ÖRNEK

1. C:\\\\> BACKUP C:\\\\WINDOWS\\\\*.* A:

2. C:\\\\> BACKUP C:\\\\WINDOWS A:/S

* RESTORE

Backup ile diskete yedeklenmiş dosyaları harddisk? e geri yüklemeyi sağlar.

ÖRNEK

1. C:\\\\> RESTORE A: C:

2. C:\\\\> RESTORE A: C:/S

* ARJ

Dosyaları
sıkıştırmak veya sıkıştırılan dosyaları açmayı sağlar. Sıkıştırılan
dosyalar tek bir dosya haline gelir. Ayrıca dosyalar döküm alındığında
görülürler.

ARJ PARAMETRELERİ

X : Dosya açmayı sağlar.

A : Dosya sıkıştırmayı sağlar.

-V1440
(720) : 3.5 HD veya 3.5 DD standardına göre dosyayı sıkıştırır yada
açmayı sağlar. Bu parametre kullanıldığında dosya uzantıları ARJ,A01,
A02 ve bunun gibidir.

-R : Bulunulan ortamdaki dırectory? lerin sıkıştırılıp açılmasını sağlar.

Ms-Dos Komutları (İç Komutlar)

3. MS-DOS KOMUTLARI

Ms dos komutları 2 ye ayrılır.

A. İç Komutlar B. Dış Komutlar

A. İÇ KOMUTLAR

COMMAND.COM dosyası tarafından belleğe yüklenerek çalıştırılan komutlardır.

* CLS

Ekranı temizlemeyi sağlar.

ÖRNEK

C:\\\\> CLS

* VER

Ms dos? un versiyonunu görüntülemeyi sağlar.

ÖRNEK

C:\\\\> VER

* VOL

Disk veya disketin etiketini ve seri numarasını görüntülemeyi sağlar.

ÖRNEK

C:\\\\> VOL

* DATE

Bilgisayarın sistem tarihini görüntülemeyi sağlar.

ÖRNEK

C:\\\\> DATE

* TIME

Bilgisayarın sistem saatini görüntülemeyi sağlar.

ÖRNEK

C:\\\\> TIME

* PROMPT

Komut satırı uyarısını değiştirmeyi sağlar.

ÖRNEK

C:\\\\> PROMPT (sürücüyü ilkel prompt? a dönüştürür.)

C:> (ilkel prompt)

PROMPT PARAMETRELERİ

$P : Aktif sürücüyü ve dizini görüntüler.

$G : ? > ? işaretini görüntüler.

Görüntüsü değiştirilen prompt? u eski haline getirmek için ;

C:\\\\> PROMPT $P$G tanımlaması yazılır.

* DIR

Disk veya disket üzerindeki dosyaları listelemeyi sağlar.

ÖRNEK

C:\\\\> DIR

DIR PARAMETRELERİ

/P : Dosyaları sayfa sayfa listeler. C:\\\\> DIR/P

/W : Dosyaları yan yana listeler. C:\\\\> DIR/W

/A:H : Gizli dosyaları listeler. C:\\\\> DIR/A:H

JOKER KARAKTERLER (? , *)

* : Bilinmeyen bir isim veya uzantı yerine kullanılan joker karakteridir.

ÖRNEK

C:\\\\> DIR *.EXE (Uzantısı EXE olan dosyaları listeler.)

C:\\\\> DIR EKM.* (Adı EKM olan dosyaları listeler.)

? : Bilinmeyen bir karakter yerine kullanılan jokerdir.

ÖRNEK

C:\\\\> DIR A??S.EXE (İlk harfi A , 4.harfi S olan , EXE uzantılı dosyaları listeler.)

* COPY CON

Dosya
oluşturmayı sağlar. Dosya bir isim ve bir uzantıdan oluşur. Dosyaya
verilecek isim max 8 , uzantı ise max 3 karakterden oluşmalıdır. Dosya
içine bilgiler yazıldıktan sonra F6 veya CTRL+Z tuşlarına basılarak
verilen dosya ismi içine kaydedilir.

ÖRNEK

C:\\\\> COPY CON EKM.TXT

EKM EĞİTİM KOORDİNASYON MESLEK KURSU

F6 veya CTRL + Z tuşlarına basılır.

* TYPE

Dosya içeriğini görüntülemeyi sağlar.

ÖRNEK

C:\\\\> TYPE EKM.TXT

* REN

Dosya adının veya uzantısının değiştirilmesini sağlar. Önce dosyanın eski adı uzantısı ve yeni adı uzantısı yazılır.

ÖRNEK

C:\\\\> REN EKM.TXT YKM.DAT

* MD

Dizin
oluşturmayı sağlar. Dizinler max 8 karakterlik isimlerden meydana
gelir. Uzantıları yoktur. Dizinler DIR komutu kullanıldığında ekranda
< DIR > ifadesiyle görülür. Dizin yapısı 3?e ayrılır.

1. ROOT DIRECTORY (Ana dizin)

2. DIRECTORY (Dizin)

3. SUBDIRECTORY (Alt dizin)

1. ROOT DIRECTORY

Bilgisayarın
ana dizinidir. Kullanılan sürücüyü tanımlar (a:\\\\ , b:\\\\ , c:\\\\).
Kullanıcı root directory yaratamaz ve silemez.

A:\\\\> B:\\\\> C:\\\\>

2. DIRECTORY

ROOT directory altında oluşturulan dizinlerdir.

ÖRNEK

C:\\\\> MD EKM

DIR komutu kullanıldığında dizinin ekrandaki görüntüsü

EKM < DIR > şeklindedir.

3. SUBDIRECTORY

DIRECTORY?
lerin altında oluşturulan dizinlerdir. Alt dizinler root directory? de
iken sadece DIR komutunun yazılması ile ekranda görülmezler.

ÖRNEK

C:\\\\> MD EKM\\\\ DENEME

Oluşturulan dizini görmek için ;

C:\\\\> DIR EKM yazılır.

* CD

Dizin değiştirmeyi sağlar. Herhangi bir dizin içersinde işlem yapabilmek için o dizin içersine girilmesi gerekir.

ÖRNEK

1. C:\\\\> CD EKM

C:\\\\EKM> DIR

2. C:\\\\> CD EKM

C:\\\\EKM> MD DENEME (MD komutunda, SUBDIRECTOY konusunda oluşturulan dizinler, yan örnekteki yöntem ile de oluşturulur)

Girilen bir dizinden işlem bittikten sonra çıkmak gerekir. Dizinlerden çıkış 2? ye ayrılır.

1. CD.. : Aktif olan dizinden bir önceki dizine çıkışı sağlar.

ÖRNEK

A. C:\\\\EKM> CD..

C:\\\\>

B. C:\\\\EKM\\\\DENEME> CD..

C:\\\\EKM>

2. CD\\\\ : İç içe girilmiş dizinlerden bir seferde köke (ROOT) çıkmayı sağlar.

ÖRNEK

C:\\\\EKM\\\\DENEME> CD\\\\

C:\\\\>

* RD

Dizinleri silmeyi sağlar. Dizin silerken dikkat edilecek noktalar şunlardır.

1. Dizin içinde hiçbir dosya veya altdizin olmamalıdır. Eğer varsa öncelikle alt

dizinler veya dosyalar silinmelidir.

2. Silinecek dizin içinde bulunulmaması gerekir. Eğer silinecek dizin içinde

bulunuluyorsa , önce o dizinin bir önündeki dizine çıkılmalıdır.

ÖRNEK

C:\\\\> RD EKM

* COPY

Dosya veya dosyaları belirtilen ortama kopyalamayı sağlar. Kopyalama yaparken "NERDEN" ve "NEREYE" sorularına yanıt aranır.

COPY NERDEN NEREYE

NERDEN SORUSUNA YANIT ARARKEN SORULACAK SORULAR;

1. Dosyanın Bulunduğu Sürücünün Adı

2. Varsa Dosyanın Bulunduğu Dizin Adı

3. Dosya veya Dosyaların İsim Tanımı

NEREYE SORUSUNA YANIT ARARKEN SORULACAK SORULAR;

1. Dosyanın Kopyalanacağı Sürücünün Adı

2. Dosyanın Kopyalanacağı Varsa Dizin Adı

KOPYALAMA ÇEŞİTLERİ

1. AYNI ORTAM İÇİNDE KOPYALAMA (A:\\\\ = A:\\\\)

(B:\\\\ = B:\\\\)

(C:\\\\ = C:\\\\)

ÖRNEK

HARDDISK? teki EKM.TXT dosyasını yine HARDDISK? teki DOS dizinine kopyalama.

C:\\\\> COPY C:\\\\EKM.TXT C:\\\\DOS

2. HARDDISK? TEN DİSKETE KOPYALAMA (C:\\\\ = A:\\\\ - B:\\\\)

ÖRNEK

HARDDISK? teki DOS dizini içinde bulunan EKM.TXT dosyasını A disketinin root? una kopyalama.

C:\\\\> COPY C:\\\\DOS\\\\EKM.TXT A:\\\\

3. DİSKET? TEN HARDDISK? E KOPYALAMA (A:\\\\ - B:\\\\ = C:\\\\)

ÖRNEK

B sürücüsündeki DOS dizini içinde bulunan EKM.TXT dosyasını HARDDISK?teki AKM dizinine kopyalama.

C:\\\\> COPY B:\\\\DOS\\\\EKM.TXT C:\\\\AKM

4. DİSKET? TEN DİSKET? E KOPYALAMA (A:\\\\ = B:\\\\)

ÖRNEK

A sürücüsündeki EKM.TXT dosyasını B disketinin root? una kopyalama.

C:\\\\> COPY A:\\\\EKM.TXT B:\\\\

* DEL

Dosya veya dosyaları silmeyi sağlar.

ÖRNEK

1. C:\\\\> DEL EKM.TXT (EKM dosyasını siler)

2. C:\\\\> DEL *.* (Tüm dosyaları siler)

3. C:\\\\> DEL *.EXE (EXE uzantılı dosyaları siler)

 

 

kaynak:kendi arşivimdendir