[Çözüldü] Yazım Hataları

Değerli üyelerimiz,

Portalımızda dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biri de yazım hatalarını mümkün olduğunca yapmamaya özen göstermektir. Yazım hataları anlatım bozukluklarına neden olmakta ve sorunun anlaşılamamasına sebebiyet vermektedir. Bu yüzden bu metnin tamamını dikkatli bir şekilde okumanızı önemle rica ederiz.

Sözcük Öbeğinde Yazım Hatası

Türkçede bazı sözcükler tek başlarına kullanılmazlar. Örneğin “abuk” sözcüğü sadece “abuk sabuk” sözcük öbeğinde kullanılabilir. Benzer bir şekilde bazı ayrı yazılan yer adlarındaki sözcüklerin tek başlarına kullanılmaları hatalıdır. Örneğin “Sri” ve “Lanka” sadece beraber kullanılabilirler.

 Eksik soru işareti

Soru tümcelerinin sonuna soru işareti konur. Örneğin “Yarın gelecek misiniz.” yerine “Yarın gelecek misiniz?” kullanılması gerekir.

Soru eki ünlü uyumu

Soru ekleri bir önceki sözcük ile ünlü uyumlu olmak zorundadırlar. Örneğin “Gelecek müydü?” yerine ”Gelecek miydi?” kullanılması gerekir.

Hatalı Noktalama

Kullandığınız tümcelerde gereksiz veya eksik noktalama işareti olmaması gerekir. Örneğin “Sayın Ahmet Bey:,” yerine “Sayın Ahmet Bey:” kullanabilirsiz.

“Geldim,gördüm , yendim.” yerine Geldim, gördüm, yendim.” kullanabilirsiz.

Kural Dışı Öbekleme İşareti

Kullandığınız tümcelerde gereksiz veya eksik öbekleme işareti (Örneğin açılan bir ayraç kapanmamış veya fazladan bir ayraç) olmaması gerekir. Denetlenen öbekleme işaretleri arasında yay ayraç [ ( ) ], köşeli ayraç [ [ ] ], tek tırnak [ ’ ] ve tırnak işareti vardır [ ” ]. Örneğin “Ayhan (Hakan’ın babası geç geldi.” yerine “Ayhan (Hakan’ın babası) geç geldi.” kullanabilirsiniz.

Türkçede ayraç içinde ayraç kullanılması gereken durumlarda yay ayraçtan önce köşeli ayraç kullanılır. Örneğin “Dar Kapı şiirini (Orhan Veli Kanık (1914-1950)) herkes okumalıdır.” yerine “Dar Kapı şiirini [Orhan Veli Kanık (1914-1950)] herkes okumalıdır.” kullanabilirsiniz.

Sözcükler Arası Boşluk Sayısı

Genelde sözcükler arasında bir boşluk kullanılır. Örneğin “Gördük amabeğenmedik.” yerine “Gördük ama beğenmedik.” kullanabilirsiniz

Tire – Çizgi Ayrımı

Yazıda satırbaşına alınan konuşmaları veya maddeleri göstermek için uzun çizgi kullanılır Örneğin “- Gelebilecek misin?” yerine “— Gelebilecek misin?” kullanabilirsiniz.

Sayılar arasında kısa çizgi kullanılır. Örneğin “1976 1996 tarihleri gençlik yıllarıydı.” yerine “1976–1996 tarihleri gençlik yıllarıydı.” kullanabilirsiniz.

Sözcükleri ayırmak için kısa çizgi kullanılır Örneğin “Fenerbahçe  Galatasaray karşılaşması” yerine “Fenerbahçe – Galatasaray karşılaşması” kullanabilirsiniz.

Tümce Başlarında Büyük Harf

Tümceler büyük harfle başlar. Örneğin “ak akça kara gün içindir.” yerine “Ak akça kara gün içindir.” kullanabilirsiniz.

Sözcük Öbeklerinde Büyük Harf

Tamlamalardan oluşan yer, mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak, kurum, kuruluş, vb. adlarında tamlamaları oluşturan sözcükler büyük harfle başlar. Örneğin “Reşat Nuri sokağı” yerine “Reşat Nuri Sokağı” yazabilirsiniz.

“Milli Güvenlik kurulu” yerine “Milli Güvenlik Kurulu” yazabilirsiniz.

Kişi adlarından önce gelen saygı sözleri, unvanlar ve meslek adları büyük harfle başlar. “Salı günü doktor Ahmet’i göreceğiz” yerine “Salı günü Doktor Ahmet’i göreceğiz yazabilirsiniz

“yüzbaşı Ayhan Kara” yerine “Yüzbaşı Ayhan Kara” yazabilirsiniz

Belli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar: “Doğum günü: 17 haziran  yerine “Doğum günü: 17 Haziran  kullanmalısınız.

“Toplantıyı mayıs 19'a erteleyelim” yerine “Toplantıyı Mayıs 19'a erteleyelim” kullanmalısınız.

Belli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar.

Kişi adlarından sonra gelen saygı sözleri, unvanlar ve meslek adları büyük harfle başlar.

“Ahmet bey selam söyledi.” yerine “Ahmet Bey selam söyledi.” yazabilirsiniz.

“Sıla hanım” yerine “Sıla Hanım” yazabilirsiniz.

Gereksiz Büyük Harf

Tümce içinde büyük harf kullanılmasına gerek olmayan bir sözcükte büyük harf kullanılışı yanlıştır. Örneğin “Ankara’dan araba ile Geldim.” yerine “Ankara’dan araba ile geldim.” kullanabilirsiniz

Not. Bu kural sadece eylemleri denetlemektedir."

Hatalı Bağlaç Kullanımı

Günlük hayatta çok kullanılmasına karşın, çok sayıda tümceye ve, veya, ama gibi bağlaçlarla başlamak yazının ifade gücünü düşürebilir. Tümceleri nokta kullanmadan birleştirip daha akıcı hale getirebilirsiniz veya daha açıklayıcı bir bağlaç kullanabilirsiniz.

Örneğin “Dün seni yolda gördüm. Ama seninle konuşamadım.” yerine “Dün seni yolda gördüğüm halde seninle konuşmaya fırsat bulamadım.” kullanabilirsiniz.

“Sağlıklı yemek çok önemlidir. Ve birçok insan ne yediğine hiç önem vermiyor.” yerine “Sağlıklı yemek çok önemlidir. Bununla beraber birçok insan ne yediğine hiç önem vermiyor.” kullanabilirsiniz.

“Yarın gelemeyeceğim. Çünkü çok işim var.” yerine “Yarın gelemeyeceğim, çünkü çok işim var.” kullanabilirsiniz

Çok karıştırılan sözcükler

Bu seçenek yazılışları birbirine çok benzeyen iki sözcükten birisi daha az kullanılıyorsa az kullanılan sözcük için uyarı getirir. Örneğin “Taktir” (damıtma, imbikten çekme) sözcüğü “Takdir” (beğenme, beğenip belirtme, değer verme) sözcüğü ile çok karıştırılmaktadır.

Hakketmek (Maden, ağaç, taş üzerine elle yazı veya şekil oymak) sözcüğü de “hak etmek” (Bir emek karşılığı hakkı olan şeyi elde etmek, hak kazanmak) sözcüğü de çok karıştırılmaktadır.

Düşük Tümceler Bu seçenek kullandığınız tümcelerde yüklem yoksa uyarı getirir. Tümcede yüklemin eksik olması sözlü iletişimi etkilememesine karşın, yazılı iletişimde anlam eksikliklerine yol açabilir. Örneğin “Ankara’ya kalkan ilk uçakla.” yerine “Ankara’ya kalkan ilk uçakla geliyor.” kullanmanız tümceyi daha açık ve anlaşılır kılar.

Argo ve Kaba Sözcükler

Argo sözcükleri kullanmaktan kaçının.

Basmakalıp Sözcükler

Bu kural basmakalıp, çok tekrarlandıklarından ötürü anlatım güçlerini kaybetmiş veya moda sözcükler kullanıldığında sizi uyarır. Basmakalıp sözcükleri özgünlükleri olmadıkları ve bilineni tekrarladıkları için kullanmamanızı öğütleriz. Örneğin “bu bağlamda” sözcüğü yerine “bu durumda” kullanabilirsiniz.

Bu tür sözcüklerin bazıları yabancı dillerden aktarma ifadelerdir ve batı tarzı bir yaşam özentisinin göstergesi olarak algılanabilirler. Örneğin “bay bay” sözcüğü yerine “hoşça kalın” kullanabilirsiniz.

Yabancı Kökenli Sözcükler

Türkçeye yakın zamanda girmiş batı kökenli sözcükler yerine Türkçe karşılıklarını kullanması daha doğrudur. Örneğin “Türkiye'nin defansı çok güçlü.” yerine “Türkiye'nin savunması çok güçlü.” kullanabilirsiniz.

Uzun Tümceler

Uzun tümceleri anlamak kısa tümceleri anlamaktan daha zordur. Tümcenizi kısaltmanızı veya bölmenizi öğütleriz.

Bağlaç noktalaması denetimi Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve teşvik bildiren hayır, yok, evet, peki, pekâlâ, tamam, olur, hayhay, baş üstüne, öyle, haydi, elbette gibi kelimelerden sonra virgül konur. Örneğin “Haydi acele et” yerine “Haydi, acele et” kullanabilirsiniz.

Sıralı cümleler arasında “fakat”, “çünkü” vb. cümle başı bağlayıcılarından önce virgül veya noktalı virgül konulmasını öğütleriz. Örneğin “Seni severek dinledim zira fikirlerini çok beğenirim.” yerine “Seni severek dinledim, zira fikirlerini çok beğenirim.” kullanabilirsiniz.

Metin içinde “ve”, “veya”, “yahut” bağlaçlarından önce de, sonra da virgül konmaz. Örneğin “Küçük, uzun, ve yeşil takılar” yerine “Küçük, uzun ve yeşil takılar” kullanabilirsiniz.

Bağlaçlar eş görevli sözcükleri, sözcük öbeklerini ve tümceleri birbirine bağlarlar. Bağlaç ile bağlacın sağ tarafında kalan sözcükleri birbirinden ayırmaya lüzum yoktur. Bu yüzden metin içinde “ama”, “ve”, “veya”, “çünkü” gibi bağlaçlardan sonra virgül konmaz. Örneğin “Çok sevilirdi çünkü, herkesi dinlerdi.” yerine “Çok sevilirdi, çünkü herkesi dinlerdi.” kullanabilirsiniz.

Sayıların Yazımı

Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için nokta konur: Örneğin “29/10/1923 tarihinde” yerine “29.10.1923 tarihinde” kullanabilirsiniz.

Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için nokta konur: Örneğin “Tren 09:15'te kalktı.” yerine “Tren 09.15'te kalktı.” kullanabilirsiniz.

Sekiz ve sekizden çok rakamlı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü öbeklere ayrılarak yazılır. Öbekler arasına nokta da konabilir. Örneğin "121234567" yerine "121.234.567" kullanmanızı öneririz.

Sayılarda kesirler virgül ile ayrılır: Örneğin "15.2" yerine "15,2" kullanmanızı öneririz.

Tek sözcük ile yazılabilecek sayılar, yazı ile yazılır. Örneğin “Sana 20 elma verdim.” yerine “Sana yirmi elma verdim.” kullanmanızı öneririz.

Düzeltme işareti

Sözcüklerde düzeltme işareti denetimi iki değişik şekilde yapılabilinir. Türk Dil Kurumunun İmlâ Kılavuzu sözcüklerinin okunuşuna göre düzeltme işareti kullanılması gerektiğini belirtir. Örneğin “İlaç” yerine “İlâç” kullanmanızı öneririz.

Ancak gerekli olduğu durumlarda uyarı ver seçeneğini seçtiyseniz, düzeltme işareti önerileri daha az sayıda sözcük için verilir. Örneğin “rüzgar” yerine “rüzgâr” kullanmanızı öneririz.

Not. Düzeltme işareti denetimini kapatmak için “Denetleme” seçeneğini seçiniz.

Birleşik Sözcükler

Birleşik sözcüklerin yazılımında üç ayrı seçenek bulunur.

TDK Kılavuzunu esas al seçeneği Türk Dil Kurumunun İmlâ Kılavuzu kitabındaki sözcük yazılımlarını esas alır. İmlâ Kılavuzu kısıtlı bir sözcük öbeğinin beraber yazılması gerektiği ilkesi üzerine geliştirilmiştir.

Bu seçeneğe göre birleşik sözcüklerin çoğu ayrı yazılır. Örneğin İmlâ Kılavuzu “Dilbilgisi” yerine “Dil bilgisi” yazımını öğütler.

Anlam farklılaşmasını esas al seçeneği öbek olarak başka bir anlam kazanmış birleşik sözcükler ayrı yazıldığında uyarır. Örneğin “Beyaz peynir” yerine “Beyazpeynir” kullanabilirsiniz.

Gerektiğinde uyar seçeneği sadece ses ve tür değişmesi olan sözcükler ayrı yazıldığında uyarır. Örneğin “Uyur gezer” yazımı yerine “Uyurgezer” kullanmak daha doğrudur.

Kaynak: Belirlenemedi.