Cisco Packet Tracer, sanal ortamda hiç bir fiziksel bileşen ( Router, Switch, Sunucu, İstemci vb. ) kullanmadan test senaryoları üzerinde çalışmalar yapmamızı sağlayan ücretsiz ağ simülasyon uygulamasıdır. Cisco tarafından geliştirilen uygulamanın, son versiyonu 6.2 kullanıma sunulmuştur.
Windows ve Linux platformunda aktif olarak kullanılan uygulama, gelişen mobil teknoloji ile Android ve iOS üzerinde de kullanılmaya başlanmıştır. Sistem gereksinimi olarak yüksek konfigürasyonlara ihtiyaç duymayan uygulama, günümüz standartlarında olan bir masaüstü / dizüstü bilgisayarda sorunsuz olarak çalışmaktadır.
Bu yazı serisinde Windows İşletim Sistemi baz alınarak programın kurulumu ve çeşitli test senaryolarının uygulamaları yapılacaktır. Kurulum aşamasına geçmeden önce uygulamanın 6.2 versiyonunu buradan indiriyoruz. Uygulamanın diğer platformlar için yayımlanmış versiyonlarına da aynı adresten ulaşabilirsiniz.
150 MB boyutundaki dosyanın indirilmesini takiben kurulum sürecine geçiş yapıyoruz. Standart kurulum yönergelerini takip ederek uygulamayı bilgisayarımıza kuruyoruz.
NOT : Kurulumun son aşamasında uygulama tüm tarayıcılarımızı kapatıp bilgisayarı yeniden başlatmamız yönünde bizi uyarmaktadır. Bu uyarıyı kapatarak yeniden başlatma işlemine ihtiyaç duymadan da yolumuza devam edebiliriz.
Bu noktada OK’ye tıklıyoruz ve aşağıdaki karşılama ekranından sonra uygulamamız açılıyor.
Kurulum sonrasında ilk defa açtığımız uygulamamızı 5 bölüme ayırmak suretiyle inceleyip, bu bölümler hakkında bilgi sahibi olacağız.
Bölüm 1
Menü Çubuğu
Birçok uygulamada olduğu gibi Cisco Packet Tracer’da da “ File, Edit, Options “ gibi seçeneklerden oluşan basit menü çubuğu bulunmaktadır. Bu menü çubuğu üzerinden standart işlemlerimizi kolaylıkla gerçekleştirebiliriz. Kısaca hepimize aşina olan bu menünün detaylarını inceleyelim
File menüsü ile uygulama üzerinde yeni projeler oluşturabilir, bu projeleri kaydedebilir, mevcut projeleri açabilir ve yazdırabiliriz.
Options menüsü ile açılan “ Preferences “ sekmesinde uygulamanın temel ayarlarına direkt etki edebileceğimiz bölüme ulaşabiliriz.
View menüsünden ulaşabileceğimiz “ Zoom “ seçeneği ile arayüz üzerinde boyut değişiklikleri yapabilir, “ Toolbars “ seçeneğinden ise kurulum ayarlarına göre aktif gelen Toolbar’ları aktif / pasif olarak düzenleyebiliriz.
Bölüm 2
Uygulama Alanı
Bu bölüm tüm uygulamaların gerçekleştirildiği sürükle – bırak mantığıyla çalışan alandır. Test senaryolarımızı burada gerçekleştirebilir, elde ettiğimiz sonuçları pratiğe dökebiliriz.
Bölüm 3
Sağ Araç Çubuğu
Uygulama Alanı’nın sağ tarafında bulunan araç çubuğu ile en sık kullanılan pratik çözümlerin kısa yolları bulunmaktadır. Bunlardan bazıları;
|
Simge |
Açıklama |
|
|
Alan veya bileşen seçiminde kullanılır. Uygulama Alanı’nda çalışırken bu mod aktiftir. |
|
|
Uygulama Alanı’nda metin kutucuğu açar ve hatırlatıcı notlar yazmamızı sağlar. |
|
|
Seçilen bileşeni silmek için kullanılır. |
|
|
Inspect olarak bilinen özellik aktif iken üzerine tıklanan bileşen ile ilgili detaylı bilgi verir. Örneğin MAC Adresi Tablosu, ARP Tablosu, Port Detayları vb. |
|
|
Uygulama Alanı’na özel şekiller ( Elips, Kare vb. ) eklememizi sağlar. |
|
|
Seçilen iki cihaz arasında iletişim kontrolünü basitleştiren seçenektir. Ping mantığıyla çalışır ve detayları kullanıcı ile paylaşır. |
Bölüm 4
Alt Araç Çubuğu
Makalemizde Alt Araç Çubuğunu kendi içerisinde 2’ye ayırıyoruz. Öncelikli olarak 4. Bölüm olarak nitelendirdiğimiz ve tüm bileşenlerin bulunduğu alandan bahsedeceğiz. Cisco Packet Tracer ile çalışırken neredeyse en aktif olarak kullandığımız bölümdür. Buradan Uygulama Alanı’na Router, Switch, Sunucu, Masaüstü Bilgisayar, Printer, Access Point vb. bileşenleri sürükle – bırak mantığıyla seçerek testlerimizi yapmaktayız.
Örnek olarak;
Router grubu;
Router grubu’ndan test senaryomuza uygun olan cihazı seçerek konfigurasyon sürecine geçiş yapabiliriz. Simgelerin altında yazan rakamlar birebir olarak fiziksel cihazlarla uyumludur.
Switch grubu;
Switch grubu’nda bulunan aygıtlarda standart Router’lara göre opsiyonel seçenekler bulunmaktadır. Yukarıda paylaşılan Switch’lerden 2950-24, 2950T, 2960 Layer 2 seviyesinde çalışırken, 3560-24PS ise Layer 3 seviyesinde çalışmaktadır. Generic olarak adlandırılan bileşenler ise bizim ihtiyaçlarımıza göre uyarlayabileceğimiz boş modellerdir.
Sunucu ve Bilgisayarlar grubu;
Bu bölümden seçeceğimiz aygıtları test senaryolarımıza dahil ederek bir takım uygulamalar yapabiliriz. Generic olarak adlandırılan 3. bileşen Sunucu’yu temsil etmektedir. Bu Sunucu üzerinde bazı servisleri aktif duruma getirerek diğer bileşenleri yönetebiliriz. Örneğin; DHCP Servisini devreye alarak İstemci Bilgisayarların IP taleplerine cevap verebiliriz.
Kablo grubu;
Bileşenleri haberleştirmek için kullandığımız kablolar burada bulunmaktadır. Sırası ile Otomatik Bağlantı, Konsol Kablosu, Standart Ağ Kablosu, Cross Ağ Kablosu, Fiber vb.
Bölüm 5
Alt Araç Çubuğu 2
Son olarak 5. Bölüm olarak adlandırdığımız alandan bahsedeceğiz. Bu bölümde “ Add Simple PDU “ ile yapmış olduğumuz iletişim kontrollerinin sonuçlarını özet olarak görebiliriz. Aşağıdaki tabloda PC7 isimli İstemci’den SRV_VLAN10 Sunucu’ya gönderilen ICMP’nin detayları görünmektedir. Komut satırından Ping ile yapabileceğimiz kontrolleri bu kısa yol üzerinden daha pratik olarak gerçekleştirebilir ve sonuçlarını takip edebiliriz.
Uygulama ile ilgili paylaştığımız genel bilgi sonrasında makalemizin ilk bölümünü örnek bir test senaryosu ile sonlandıracağız. Senaryomuza göre;
Lokal bir ağ tasarlanacaktır. Ağın merkez noktasında bulunan Layer 2 Switch konfigure edilecek ve bağlı bileşenlerin sorunsuz bir şekilde çalışması sağlanacaktır.
Test Senaryosu 1
Konfigurasyon’a geçmeden önce Uygulama Alanı’nda tüm bileşenleri bir araya getiriyoruz. Yapımızda 1 adet Sunucu, 5 adet İstemci, 1 adet AP ve merkez noktada 1 adet Layer 2 Switch bulunmaktadır. Sunucu üzerinde DHCP servisi aktif olacak ve tüm istemcilerin IP taleplerine cevap verecektir. Ayrıca Laptop0 isimli istemci AP üzerinden kablosuz bağlantı ile yapıya dahil olacaktır.
Sırası ile aşağıdaki adımları gerçekleştireceğiz.
1) Switch konfigürasyonu.
2) Sunucu üzerinde IP ayarları ve DHCP servisinin aktif edilmesi.
3) AP konfigürasyonu.
4) İstemcilerin yapıya dahil edilmesi ve genel kontroller.
1) Switch Konfigürasyonu
Yapımızda Cisco 2950 Layer 2 Switch kullanılmıştır. Üzerinde 24 adet Fast Ethernet Portu bulunan cihazın 6 portu kullanılacaktır. Bu bağlamda Switch üzerinde VLAN oluşturulacak ve 6 adet port bu VLAN’a atanacaktır.
Konfigürasyon’a başlamak için Uygulama Alanı’nda Switch’e tıklıyoruz ve CLI ( Command Line Interface ) bölümüne geçiş yapıyoruz.
CLI sekmesine geçiş yaptığımızda Switch “ Disable “ mod’da bizi karşılamaktadır. “ enable “ komutu ile Privileged ( Ayrıcalıklı ) Mod’a geçiş yapıyoruz ve konfigürasyona başlıyoruz.
NOT : Bu makalede komutlar ile ilgili detaylı bilgi verilmeyecektir. Standart bir yapı örneği verebilmek adına basit bir konfigürasyon yapılacaktır. Komutlar ile ilgili detaylara gelecek makalelerde yer verilecektir.
Switch>enable
Switch#
Switch#configure terminal
Switch(config)#vlan 10
Switch(config-vlan)#name Test
Switch(config-vlan)#exit
Switch(config)#interface range Fa0/1-6
Switch(config-if-range)#switchport mode access
Switch(config-if-range)#switchport access vlan 10
Switch(config-if-range)#exit
Switch(config)#do show vlan
Daha önce belirttiğimiz gibi Switch üzerinde Test adında VLAN oluşturduk ve Fa0/1-6 aralığında bulunan portları bu VLAN’a atadık. Böylece Switch üzerindeki işlemlerimizi tamamlamış oluyoruz. Şimdi de Sunucu üzerindeki ayarlarımıza geçiyoruz.
2) Sunucu Konfigürasyonu
Yapımızda 1 adet Sunucu ( SRV1 ) bulunmakta ve bu Sunucu üzerinde DHCP servisi çalışacaktır. Sunucu, 192.168.1.10 ~ 192.168.1.20 aralığında C sınıfı IP dağıtacaktır.
Öncelikle Sunucumuza sabit bir IP vereceğiz ve DHCP servisini aktif duruma getireceğiz. Uygulama Alanı’nda Sunucu’ya tıklıyoruz ve Config bölümünden FastEthernet0 bacağına IP veriyoruz.
DHCP servisini aktif duruma getirmek için Services bölümünden DHCP’yi seçiyoruz ve ilgili değerleri veriyoruz.
3) AP Konfigürasyonu
Yapımızda bulunan kablosuz istemci için AP’yi konfigüre etmemiz gerekmektedir. Böylece kablosuz istemciler de ağımıza dahil olabileceklerdir. Konfigürasyon için Uygulama Alanı’nda AP’ye tıklıyoruz. Açılan pencerede Config => Port 1 sekmesine gidiyoruz ve bağlantı için gerekli olan SSID, Şifre vb. ayarları yapıyoruz. Bu aşamadan sonra AP de aktif konuma gelmiş olacaktır.
4 ) İstemciler’e IP verilmesi ve Son Kontroller
Son olarak yapımızda bulunan istemcilerin IP almalarını sağlayacağız. PC0 ~ PC3 aralığında bulunan PC’ler direkt Switch üzerinden Sunucu’ya ulaşıp IP alacaklardır. Kablosuz istemci ise AP üzerinden bağlantı kurarak IP talep edecektir.
Port Status Summary Table özelliğinden faydalanarak PCO’ın 192.168.1.1 IP’li DHCP Sunucusu’ndan 192.168.1.10 IP’sini aldığı ve ağa dahil olduğu görülmektedir. Aynı zamanda kablosuz istemci de AP ile irtibata geçmiş durumdadır.
Takip eden makalelerde Cisco Packet Tracer ile yeni senaryolar üzerinde çalışmalar yapılacaktır.
Bu döküman’a eklenecekler;
1) Detaylı VLAN Konfigürasyonu.
2) Router ile WAN bağlantıları.
3) Layer 3 Switch ile InterVLAN Routing.
Makalemin bu bölümünün sonuna geldim, umarım faydalı olmuştur.