CDN hizmetleri son yıllarda daha popüler hale geldi ve bugün web trafiğinin çoğu, Facebook, Netflix ve Amazon gibi büyük sitelerden gelen trafik de dahil olmak üzere CDN’ler aracılığıyla sunulur.
Peki CDN tam olarak nedir?
CDN Nedir?
CDN, Content Distribution Network – İçerik Dağıtım Ağı anlamına gelir. Wikipedia’ya göre anlamı “coğrafi olarak dağıtılmış proxy sunucuları ve veri merkezleri ağı” dır. Daha basit bir ifadeyle, bir CDN web sitenizi hızlandırabilir. Ayrıca, uygun şekilde yapılandırılmış bir CDN, web sitelerinin bazı yaygın kötü niyetli saldırılara karşı korunmasına da yardımcı olabilir.
CDN Nasıl Çalışır?
Bir CDN, web sunucusunun önünde çalışan ve web trafiği isteklerini veri merkezlerinde uluslararası olarak önbelleğe alınmış sayfalara yönlendiren ters proxy yük dengeleme yoluyla çalışır. Yük dengeleyici, ağ donanımını gerçek zamanlı olarak analiz ederek, istekleri kullanıcının coğrafi konumuna en yakın veri merkezine yönlendirebilir. Sunucuya yakınlık ve web sayfası önbelleğe alma kombinasyonu, içeriğin 1 saniyeden daha kısa hızlarda indirilmesine olanak tanır. Bir CDN, özel bir web sunucusunun bile yönetebileceğinden daha yüksek indirme hızları sunar.
Kullanıcıya önbelleğe alınmış sayfaları sunmak için bir web sitesi veya mobil uygulamanın veri tabanına erişmek veya kod çalıştırmak için bir CDN gerekli değildir. Yük dengeleyici, dosyaların kullanılabilirliğine bağlı olarak istekleri önbelleğe alınmış sayfalara mı yoksa ana web sunucusuna mı yönlendireceğini belirleyebilir.
Anonim istekler, coğrafi konuma göre kullanıcıya en yakın olan veri merkezindeki önbelleğe alınmış dosyalara yönlendirilir. Kullanıcı kişiselleştirilmiş verilere ve görüntülere ihtiyaç duyarsa, istekler işlenmek üzere kök sunucuya yönlendirilir. Kök sunucu; paylaşımlı barındırma, VPS planları veya özel bir sunucu üzerinde çalışabilir. Geliştiriciler ayrıca CDN işlevselliğini elastik bulut ve çok kümeli donanımla entegre edebilir. Anahtar, küresel web trafiğini yöneten CDN yük dengeleyicidir.
Neden Bir CDN Kullanmalısınız?
Daha hızlı web siteleri daha iyi bir kullanıcı deneyimi yaratır. Yavaş bir siteyi hızlandırmak için bazı temel şeyler yapabilseniz de, CDN kullanmak “bir sonraki seviye”dir. Web siteniz paylaşımlı bir sunucuda barındırılıyorsa, CDN size gerçekten yardımcı olabilir.
Bir CDN, web barındırma sunucunuzdan yüklenmesi biraz zaman alabilen görüntüleri bir web sitesinden indiren bir aracı görevi görür ve bu görüntüleri doğrudan kullanıcıya göndererek web sayfasının daha hızlı yüklenmesini sağlar. Bu bir tür önbelleğe almadır ve CDN kullanmanın ana nedenlerinden biridir.
CDN’ler, içeriğin ağ kenarında önbelleğe alınmasına yardımcı olur ve bu da web sitesi performansını artırır. Basit bir ifadeyle, CDN’ler sayfalarının kopyalarını (önbelleğe alınmış içerik) web sitenizin kullanıcısına daha yakın olarak sunar. Örneğin, Türkiye’deki bir kullanıcı New York TImes web sitesini ziyaret ediyorsa, bir CDN bu web sitesi içeriğini New York’ta (veya NYT barındırma sunucularının bulunduğu her yerde) okyanus ötesinden ziyade Türkiye’deki bir sunucudan sunar. İnternet ve bir web hosting, web içeriğini New York’tan Türkiye’ye aktarabilir. Aktarım yapılırken bir gecikme olur ve büyük sitelerde bu fark edilebilir, daha hızlı web siteleri daha iyi bir kullanıcı deneyimi yaratır. Sayfanın bir kopyası (veya içeriğinin öğeleri) bulunduğu yere daha yakın tutulabilir ve talep üzerine teslim edilebilirse, kullanıcı için deneyim 10 kata kadar daha hızlı olabilir.
CDN’ler ayrıca, sunucuda alan paylaştığınız için web sitenizin performansını etkileyebilecek trafikte ani artışlara sahip olabilecek diğer web siteleriyle paylaşımlı bir sunucuda tıkanabilecek barındırmanızın bant genişliğini de azaltır.
Web Sitenizde CDN Nasıl Kullanılır?
Küçük işletme web siteleri, özellikle de WordPress’tekiler için en popüler CDN, Cloudflare‘dir. GoDaddy ve SiteGround gibi bazı web hosting şirketleri, genellikle Cloudflare ile tek tıklamayla CDN sunar. Bu, web sitenize bir CDN eklemeyi çok kolaylaştırır.
İlgili İçerik: Cloudflare Nedir? Önemli Cloudflare Hizmetleri Nelerdir?
Web sitesi barındırıcınız bir CDN seçeneği sunmuyorsa, Cloudflare, küresel bir CDN sağlayan ücretsiz bir plan sunar.
Cloudflare’ı kurmak oldukça kolaydır, ancak alan DNS kayıtlarınıza veya ad sunucularınıza erişiminizin olmasını gerektirir.
CDN Kullanmanın Avantajları Nelerdir?
Google tarafından yapılan bir araştırmaya göre, web sitesi indirme hızlarının 1 saniyeden 5 saniyeye yükselmesiyle, platformda kullanıcı tutma oranının %90’a kadar düştüğünü buldu. Bu da demek oluyor ki, Google son SEO sıralamalarını web sitesi indirmelerinin sayfa hızına dayandırmıştır. Yani web siteniz hızlı yüklenmezse, arama listelerinde yükselemezsiniz.
CDN’ler, 1 saniyeden kısa olan sayfa yükleme sürelerini elde etmenin en iyi yoludur. Bu, bir sayfanın yüklenmesi için gereken HTML, CSS, JavaScript ve diğer dosyaların sıkıştırılması ve küçültülmesi yoluyla gerçekleştirilir. Bir web sayfası bir CDN’deki düz bir dosyaya indirgendiğinde, artık veri tabanının veya kodun kök sunucuda çalıştırılmasını gerektirmez ve küresel olarak yüzlerce örnek arasında coğrafi konum ile çoğaltılabilir. Bu, dedicated sunuculardan bile daha iyi performans gösterir.
Geniş kitlelere medya akışında faaliyet gösteren işletmeler için bir CDN, milyonlarca eşzamanlı kullanıcıya ölçeklendirilecek altyapıyı sağlar. Aynı teknoloji, üretimde en yüksek trafik oranlarına sahip web sitelerini ve mobil uygulamaları destekler. Düz dosya desteğinin sınırlaması nedeniyle bir CDN hizmetinin maliyeti standart bir web sunucusundan daha düşüktür. Bir web sunucusu, önbelleğe alınmış ve sıkıştırılmış dosyaları veri tabanı sorgularından daha hızlı işler.
CDN Web Sitesi Hızını ve Performansını Nasıl Artırır?
İçerik Dağıtım Ağı (CDN) optimizasyonunun ana odağı coğrafi yakınlıktır. İnternet, 100 Mbit/s civarında hızlarda bilgi aktaran veri merkezleri arasındaki yüksek hızlı fiber optik kablolar temelinde çalışır. CDN’ler, web sayfalarına en yüksek hızlarda hizmet verebilmek için sunucularını fiber optik kabloların birleşim noktalarında konumlandırır.
Coğrafi yakınlık aynı zamanda CDN altyapısı üzerinde uluslararası veri merkezlerinde birden fazla PoP kurulmasının nedenidir. Tüm ağ isteklerini tek bir donanım biriminden sunmak yerine, CDN’ler daha hızlı indirme hızları için verileri bölgesel sunucular arasında çoğaltır. Bu, Doğu Kıyısı, Batı Kıyısı, Avrupalı, Asyalı, Afrikalı ve Avustralyalı kullanıcıların merkezi bir sunucu yerine bölgesel bir veri merkezine bağlanmasına olanak tanır ve verilerin son kullanıcıya gitmesi için gereken mesafeyi azaltır.
Coğrafi konumu web sitesi önbelleğe alma ve HTML, CSS, JavaScript, resimler, video akışları vb. için dosya boyutu küçültme ile birleştirerek, verinin kat etmesi gereken mesafeyle birlikte isteğin toplam boyutu azalır. Bu şekilde CDN’nin ters proxy yük dengeleme tesisleri, verileri, donanım tarafından mümkün olan en optimum sürede bölgelere göre kullanıcıya sunabilmektedir. Bu, genel olarak web sitesi ve mobil uygulama performansını önemli ölçüde artırır.
CDN Bir Web Sitesini Nasıl Her Zaman Çevrimiçi Tutar?
Bir CDN, dünya çapında veri merkezi konumlarında genellikle 5 ila yüzün üzerinde farklı PoP’yi destekler. Ağdaki tüm PoP sunucularında web siteniz veya mobil uygulamanız için önbelleğe alınmış dosyaların varlığı, donanım için tek bir arıza noktasını ortadan kaldırır. Kök sunucunuz başarısız olsa bile, veriler yeniden başlatılıncaya kadar CDN’de korunur.
Tek bir web sunucusu, uygun şekilde yapılandırılmış bir CMS web sitesi aracılığıyla anonim kullanıcılara önbelleğe alınmış sayfalar da sunar. Ancak, donanım arızalanırsa veya web trafiği üniteyi çevrimdışına alacak şekilde ölçeklenirse, yerleşik hiçbir yedekleme veya yük devretme mekanizması yoktur. Bir CDN, yalnızca dağıtılmış önbelleğe alma yoluyla kök sunucu üzerindeki yükü azaltmakla kalmaz, aynı zamanda donanım arızası durumunda üretimdeki verileri de korur. Bunu başarmak için, DNS ayarlarını CDN’ye atamanız gerekir.
Bir CDN ayrıca, G/Ç isteklerini tarayarak ve IP adresi veya davranış kalıplarına dayalı olarak zararlı etkinlikleri belirleyerek bir web sunucusunu DDoS saldırılarına karşı korur. Bir bilgisayar korsanlığı saldırısı tespit edildiğinde, kullanıcı ve IP, CDN’nin güvenlik duvarı koruması tarafından karantinaya ve kara listeye alınır. DDoS saldırıları, kötü amaçlı etkinliği yalıtarak ve isteklerin üretim donanımını etkilemesini önleyerek azaltılır. Bu şekilde, bir CDN bir web sitesini her zaman çevrimiçi tutabilir.
CDN Verileri Nasıl Korur?
Çoğu CDN sağlayıcısı, güvenlik duvarı koruması için yaygın kullanım kalıplarını belirlemek için ağ trafiğinde makine öğrenimi (ML) kullanımını dahil etmiştir. CDN’ler, ters proxy sunucusunun yük dengeleme yeteneklerinin bir parçası olarak kötü amaçlı etkinlikleri tanımak üzere tasarlanmıştır. Bilinen spam’ları kara listeye almak için IP adresi veya ISP düzeyinde engellenebilir.
Bir CDN sağlayıcısı, aktif üretimde web siteleri ve mobil uygulamalar için DDoS saldırılarını azaltmanın en iyi yoludur. CDN hizmeti, kötü niyetli saldırıların kök sunucuya ulaşmasını engeller. Komut dosyası botları, MySQL enjeksiyon saldırıları için genellikle bir web sitesinde oturum açma ve iletişim formlarını hedefler. Bir ters proxy sunucusuyla CDN barındırma, komut dosyası botlarının etkinliğini tanımak ve sayfaları veya formları hedeflemelerini önlemek için kötü amaçlı istekleri önceden tarar.
Bir CDN sunucusu, aksi takdirde sistemi çevrimdışına alacak trafik dalgalanmaları durumunda kök sunucusunu koruyacak bir yük devretme tasarımıyla birden çok veri merkezine dağıtılır. Bazı CDN hizmet sağlayıcıları, veri bağlantılarını şifrelemek ve bulut güvenliğini sağlamak için SSL/TLS sertifika yönetimi de sunar. Web Uygulaması Güvenlik Duvarları (WAF’ler), ağdan uygulamalara sağlamlaştırılmış güvenlik tekniklerini uygulayarak çalışan yazılımı bilgisayar korsanlığı saldırılarından korur.
CDN Bant Genişliği Maliyetlerini Nasıl Azaltır?
Bir CDN sunucusu herhangi bir programlama dili, komut dosyası veya veri tabanı işlevi çalıştırmaz. CDN hizmetini sıkıştırılmış ve küçültülmüş önbelleğe alınmış dosyalarla sınırlayarak, donanım daha yüksek verimlilik ve G/Ç hızlarıyla çalışabilir. Sunucuları uluslararası olarak birden fazla veri merkezinde konumlandırarak, yerel istemcilere coğrafi yakınlık kullanımı yoluyla bant genişliği maliyeti azaltılır.
ML’nin bir CDN yük dengeleyici ile kullanılması, sistemin daha iyi optimizasyon için kullanıcıdan sunucuya olan mesafeyi daha yüksek doğrulukla hesaplamasını sağlar. Ana web trafiği yükünü kök sunucudan kaldırarak, web yayıncıları CDN sağlayıcısından bir web hosting şirketinden daha düşük bant genişliği maliyetleri alabilir. Üretimdeki tek bir sunucunun çökmesine kıyasla bir CDN kesintisi nadirdir. Trafik yükünü bir sunucudan kaldırmak, daha iyi çalışma süresi sağlar.
CDN ve Hosting Arasındaki Fark Nedir?
Web hosting’de, bir HTTP(S) sunucusu; veri depolamak, bilgi almak ve dinamik içerik yayınlamak için veri tabanı ve programlama dili işlemeyi desteklemelidir. Buna karşılık, bir İçerik Dağıtım Ağı (CDN), sadece bir web sitesi veya mobil uygulama için önbelleğe alınmış dosyaları depolar. Dinamik içerik görüntüleri güncellendiğinde, CDN verilerini yeniden doldurmak için önbellek temizlenir.
Bir CDN, statik sayfaları anonim kullanıcılara geniş ölçekte sunmak için en verimli yöntemdir. Örneğin, paylaşımlı, VPS veya özel sunucu barındırma üzerinde çalışan bir WordPress web sitesi, sayfaları daha hızlı indirme hızları için küresel olarak dağıtmak için bir CDN hizmeti aracılığıyla web içeriğini önbelleğe alabilir. Ana web sunucusu, CDN’lere verimli bir şekilde önbelleğe alınamayan oturum açmış kullanıcı sayfaları için kullanılır.
Bir web sunucusu, bir CDN’nin temel işlevlerinin parçası olmayan e-posta, FTP, SSH erişimi vb.’yi de destekler. Uç sunucu ağı, bir CDN’nin dağıtılmış küresel ağ özelliklerini bir web sunucusunun kod işleme yeteneğiyle birleştiren hibrit bir çözümdür.
Bir CDN Sağlayıcısı Nasıl Seçilir?
En iyi CDN sağlayıcısının seçmek; projenin bütçesine, geliştirme ekibinin deneyimine, desteklenecek toplam web trafiği miktarına ve bulut barındırma için kullanılan platforma bağlıdır.
En yüksek trafiğe sahip web siteleri, telekom sağlayıcılarının CDN hizmetlerini kullanmayı düşünebilir. CDN sağlayıcıları arasındaki en önemli karar verme faktörü, uluslararası olarak kullanılabilen PoP’lerin veya veri merkezi konumlarının sayısıdır. Ancak, bir İçerik Dağıtım Ağının (CDN) ölçeği, performans hızlarıyla eşleştirilmelidir. Bir CDN sağlayıcısının yük dengeleme olanakları, ters proxy sunucusu ve donanım yapılandırması, 1 saniyeden daha kısa sürede yüklenen web sayfalarının önbelleğe alınmasını sağlamak için yüksek hızlarda çalışmalıdır.
Temel işlevsellik aynı kalsa da kurumsal markalar, akışlı medya hizmetleri ve bağımsız e-ticaret web sitelerinin her birinin bir CDN platformu için farklı gereksinimleri vardır. CDN sağlayıcılarını platformlar arasında kıyaslamak zor olsa da, desteklenmesi gereken geliştirme gereksinimlerini açıkça belirleyerek en iyi kararı verebilirsiniz.