Günümüzde Bilişim Departmanları zamanlarının büyük bölümünü, kullanıcı bilgisayarında çıkan sorunlara ayırıyorlar. Bir kullanıcıya bir program yüklemek, kullanıcının bilgisayarında çıkan soruna müdahale etmek, büyük bir yapıya sahip olan firmalarda ciddi iş gücü gerektirmektedir. Deskop Sanallaştırma ile bu sorunların ortadan kaldırabiliriz. Desktop Sanallaştırma da tüm kullanıcı bilgisayalarları, sistem odasında bulunan Server ve Storage lerin üzerinde bulunur. Kullanıcı hazırlanan bu Sanal Bilgisayarlara donanımdan bağımsız olarak her yerden bağlanabilir. Thin Client, Smart Phone (Iphone, Blackberry,Nokia), Tablet PC(Ipad, Android Tablet PC), Linux, MacOSX ya da dünyanın herhangi bir yerindeki web tarayıcı aracılığı ile kullanıcı Sanal Bilgisayarına bağlanıp tüm çalışmalarını herhangi bir kesintiye, uğramadan,gerçekleştirip kayıt edebilir.
Sistem yöneticisi tüm bu Sanal Bilgisayarları tek bir konsoldan kapatabilir, açabilir, yeni kullanıcı için ek makineler yaratabilir, güncellemeri yapabilir, program yükleyebilir. Ayrıca Microsoft sağladığı Roaming Profile, Folder Redirection gibi araçları kullanarak kullanıcının tüm dosyalarının yedeklemesini tek bir yerden yapabilir. Ayrıca güvenlik en üst seviyede gerçekleşebilir. Xp’den Windows 7’ye tüm kullanıcıların geçişleri 1-2 saate düşmektedir. Bu sistemle bütün yapı merkezileştirilmiş durumdadır.
XenDesktop’ ın diğer rakiplerine göre avantajlarını kısaca özetlemek gerekirse,
· Kullandığı protokolun RDP(Microsoft) ve PCOIP(Vmware View)’ye göre daha hızlı ve ölçeklenebilir olması,
· Microsoft ürünleriyle tam uyumluluk(Hyper-V, Roaming Profile, Folder Redirection, Grup Policy gibi),
· Tüm ortamlardan Sanal Bilgisayarlara ulaşılabiliyor olması, (Iphone,Ipad,Andorid, MacOSX,Linux vs.)
· 100-1000 Sanal Pc olan büyük yapılarda rakiplerine göre daha az network bandwidth kullanımı,
Citrix Sanallaştırma üzerine çeşitli ürünleri vardır.Bunlar,
· XenServer, Server Sanallaştırma çözümü ücretsiz sürümleri mevcuttur.
· XenApp, Uygulama Sanallaştırma çözümü, ilerideki makalemizde bu ürünün kurulumu ve kullanımı ile bilgiler verilecektir.
· XenDesktop, Citrix in Desktop Sanallaştırma Çözümüdür. Üzerine eklenen ektsta programlara göre farklılık gösteren 4 sürümü mevcuttur. VDI Edition,Express,Enterprise, Platinum sürümleridir.
XenDesktop 5 Yönetim Serverı Kurulumu için ortam gereksimleri
· Microsoft Windows Server 2008, Standard ve Enterprise Edition, Service Pack 2 kurulu (32- ve 64-bit)
· Microsoft Windows Server 2008 R2, Standard ve Enterprise Edition (Sadece 64-bit)
· Microsoft .NET Framework, Version 3.5, Service Pack 1.(Otomatik Kurulur)
· Windows Server 2008, Microsoft IIS Version 7.0. (Otomatik Kurulur)
· Windows Server 2008 R2, Microsoft IIS Version 7.5.( Otomatik Kurulur)
· Microsoft Windows PowerShell version 2.0.( Otomatik Kurulur)
Database Gereksinimleri
· Microsoft SQL Server 2008 R2
· Microsoft SQL Server 2008 R2 Express Edition(Otomatik Kurulur)
· Microsoft SQL Server 2008 Service Pack 1 ve sonrası
Baz İmaj Gereksinimleri
· Windows XP 32-bit , Service Pack 3 ve sonrası
· Windows XP 64-bit, Service Pack 2 ve sonrası
· Windows Vista (non-Aero) 32-bit ve 64-bit , Service Pack 2 ve sonrası
· Windows 7 (non-Aero) 32-bit ve 64-bit.
Host Gereksimimleri
· Citrix XenServer 5.6 Standard ve Enterprise edition
· VMware vSphere 4.1 (ESX 4.1 ve vCenter 4.1, ve ESXi 4.1 ve vCenter 4.1)
· VMware vSphere 4 Update 1 (ESX 4.0 ve vCenter 4.0)
· Microsoft System Center Virtual Machine Manager 2008 R2; Hyper-V (Windows Server 2008 R2 Enterprise ve Standard Edition; Hyper-V Server 2008 R2 Enterprise Edition)
http://www.citrix.com adresinden Xendesktop 5 Express Edition sürümünü indirdikten sonra kuruluma başlayabiliriz. Bu sürümle beraber ücretsiz olarak XenServer 5.6 kurulum cd’side verilmektedir.Eğer isterseniz My Citrix hesabı açıp diğer XenDesktop sürümlerini’ de indirebilirsiniz.
Kurulumumuzu yukarıdaki şekle göre yapılandıracağız.
Kurulum için 24 gb Ram, Xeon E5570 Çift İşlemcili, Raid 5 yapılı 290 GB Local Diski olan Fujitsu Rx300 S5 Server kullanılmıştır. Bu Fiziksel Server üzerine XenServer yüklenmiştir.
Ayrıca XenDesktop Yönetim Server’ı için 1 Ram ,1vCPU, 32 gb Diske sahip Windows 2008 R2 Service Pack 1 yüklü bir sanal sunucu kullanılmıştır. XenDesktop Yönetim Server’ı fiziksel server da olabilir. Baz Windows 7 için 1 gb Ram, 1vCPU ve 20 GB diske sahip sanal bilgisayar kurulmuştur.
Xendesktop 5 Kurulumu
Xendeskop Yönetim Server’ı Kurulumu
Install Xendesktop deyip kurulumu başlatabiliriz.
Lisans anlaşmasını işaretleyip kuruluma devam ediyoruz.
XenDesktop Controller: Sanal makine yaratma ve yönetim işlerini yapacağımız servis
Web Access: Kullanıcıların sanal desktoplarına ulaşmak için kullanacğı web arayüzü
Desktop Studio: Sanal makinelerin konfigrasyonlarının ve yönetimlerinin yapılacağını arayüz
Desktop Director: Günlük operasyonların görüntülenmesini sağlayan web arayüzü
Licence Server : Sanal makinelerin lisanslarını yükleneceği servis
Ayrıca eğer ortamda SQL Server yoksa bu seçenek ile SQL Server 2008 Express kurulumuna gerçekleştirebiliriz.Database’in otomatik açılmasını sağlayabilirsiniz.
XenDesktop için Windows Firewall, Firewall cihaz 3rd Party programlarda 2700 ve 7279 TCP portlarının açılması gerekir. Bizim örneğimizde Windows Firewall’u kapalı durumdadır.
Kurulacak olan programların ve servislerin özetini görebilirsiniz. Install deyip kurulumu başlatabiliriz.
Kurulum tamamlandı. Artık XenDesktop ı kullanarak çoğaltacağımız Baz Windows 7’ yi hazırlama aşamasına geçebiliriz.
Baz Window 7 Yapılandırılması
Tüm programların yüklenmiş, updateleri geçilmiş ve Yönetim Serverımızla aynı Domain’e dahil olmuş Windows 7 baz makinemize Virtual Desktop Agent eklentisini kuracağız.
Xendesktop 5 Kurulum Cd ya da ISO dosyasını Sanal Window 7’ mize tanıttıktan sonra Install Virtual Desktop Agent ile kurulumu başlatıyoruz.
Advanced Install seçeneği ile kuruluma devam ediyoruz.
Bu aşamada, uygulama sanallaştırma eklentisinide kuruluma dahil edebiliriz. Uygulama sanallaştırma sunucumuz(XenApp) olmadığından bu seçeneği kaldırıyoruz. Sadece Virtual Desktop Agent Seçeneği aktiftir.
Daha bir önceki aşamada kurduğumuz Xendesktop Yönetim Server’ının FQDN ismi yazılıp Check butonuna basılıp, Window 7 ile XenDesktop Server arasındaki haberleştirmenin olup olmadığı test edilir.
Bu aşamada Virtual Desktop Agent ‘ın kurulum sırasında otomatik olarak açacağı portların bilgisini verir. Ayrıca Windows 7 yi Desktop Sanallaştırma için optimize eder. Remote Assistance , Remote Management servislerin açar. Biz tüm seçenekleri seçili bırakıyoruz.
Install deyip kurulup tamamlanır.
Kurulup bittiğinde Sanal Window 7’ miz restart edilir. Makine açıldıktan sonra son kontrol ve program yüklemeleri yapılır ve daha sonra kapalı duruma getirilir. Bir sonra ki aşamada Virtual Desktop Agent’ını yüklediğimiz Window 7 baz makinemizden kopya sanal makineler oluşturma bölümüne geçebiliriz.
Baz Sanal Window 7 Makinemizden Sanal Makine Çoğaltma İşlemi
Kurulup tamamlandıktan karşımıza Sanal makine yaratma ve yönetme işlerini yapacağımız Desktop Studio programı açılır. Açılan arayüzde Quick Deploy seçeneği ile tüm programları yüklenmiş, tüm güncellemeleri yapılmış, Windows 7 baz alınarak çoğaltılcak olan sanal desktoplarımızın hazırlanması işlemi gerçekleştirir.
XenDesktop bulunduğu lokasyona bir isim belirliyoruz. Biz istanbul diyoruz.
Sanal desktoplarımızın duracağı sanallaştırma platformu seçelir. Bizim örneğimizde Citrix XenServer kullanılmıştır. XenDesktop, XenServer dışında Microsoft Hyper-V ve Vmware Vsphere platformlarına da destek vermektedir.
XenServer’ ımızın ip numarası http://serverip şeklinde yazılmalıdır. Daha sonra XenServer, root kullanıcı adı ve şifresi girilmelidir. Burada girilen bilgiler ile Desktop Studio, XenServer ile haberleşip makineleri açma, kapama, restart işlemlerini gerçekleştir.
Sanal Desktoplarımızın, duracağı Server’a bağlı depolama alanları ve networkler bu bölümde listelenmektedir. Örneğimizde, Fiziksel Serverımıza herhangi bir Depolama alanı bağlı değil o sebeple Server üzerinindeki Local Disklere kurulum yapacağız. Eğer ortamda ortak bir Strorage olsaydı Vmware, Microsoft ve Citrix’in Server Sanallaştırma için sunmuş olduğu High Availability(Vmware HA, Microsoft Fail Over Cluster) seçeneklerinden faydalanabilirdik.
Ayrıca Sanal Desktoplarımızın duracağı networku seçip bir sonraki adıma geçiyoruz.
Bu seçecenekte, XenServer üzerindeki tüm sanal makineleri görebiliriz. Bizim daha önceden hazırladığımız Win 7’ mizi master olarak seçiyoruz.
Yukarıdaki bölümde baz imaj olan sanal makinenin özelliklerini (CPU,Memory,Hard Disk) görebiliriz. Bu Master Windows 7 makinemizden 5 tane sanal makine yaratacağız. Bu yaratılacak sanal makinelerin özellikleride yine aynı şekilde yazıyoruz. Bizim örneğimizde makinelerimiz 1 tane Sanal vCPU ve 1 gb Ram’ e sahip olacak.En son olarak oluşturulacak 5 tane sanal makine hesaplarının Active Directory’de nerde bulunacağı seçilir. Default olarak Computers OU su altına yazılır.
Oluşturulan 5 tane sanal makinemize hangi kullanıcıların bağlanma hakkı olduğunu seçiyoruz. Burada Active Directory’deki kişi ya da gruplar seçilebilir. Biz Domain Users’ı ekliyoruz.
En son olarak yaptığımız işlemlerin özetini görebiliriz.
Bu işlemde kapalı durumdaki Baz Window 7’imizin Snapshot’u alınır. Bu Snapshot’tan 5 tane Sanal Makinemiz klonlanarak oluşturur. En son olarak Sanal Desktopların, Domain Users grubuna tahsis işlemi ile sonuçlanır. İşlemin sonuçlanması için geçen süre Storage üzerinde kullandığımız disklerin performansına göre uzayabilir ya da kısalabilir.
Bu işlemlerden sonra Desktop Studio’ da yapmış olduğumuz 5 tane makineyi görebiliriz.Makinelere bağlı olan kullacıları görebilir, onlara mesaj gönderebilir ayrıca makineleri yeniden başlatıp, kapatabiliriz.
Makinelerimiz, XenServer Yönetim Konsolunda üzerinde yukarıdaki gibi görünmektedir. Sanal Desktopların vCPU ve Ram özellikleri istenildildiği zaman değiştirilebilir.
Kullanıcıların Sanal Bilgisayarlarına Bağlanması
Citrix Xendektop’a tüm işletim sistemleri(Windows,MacOSX,Linux) ve Mobil Cihazlardan (Iphone,Ipad,Android,Blackberry,Windows Mobile) bağlanabiliriz. Kullanıcı tarafında kullanacağız programları kurulum cdsinde “Citrix Receiver and Plug-ins” klasöründen bulabilirler.
Biz Local Network ‘ümüzde bulunan Windows işletim sistemli bir bilgisayardan, Sanal Desktoplarımıza bağlanacağız. Windows ortamı için iki şekilde bağlantı kurabiliriz. Herhangi bir Web Tarayıcı(IE,Firefox gibi) üzerinden ve kurulacak olan bir program vasıtasıyla Sanal Desktoplarımıza bağlanabiliriz.
İlk olarak Browser’dan bağlantıyı deneyeceğiz. Adres Bar’a XenDesktop kurulu olan Server’ın IP ya da FQDN ismini yazdığımızda yukarıdaki ekran karşımıza gelecektir. Eğer Xendesktop Server üzerine kurmuş olduğumuz IIS servisini, internet ortamına açarsak, kullanıcıların herhangi bir yerden Sanal Desktoplarına ulaşmalarını da sağlayabiliriz. Böylece Ofis dışında da çalışmalarını sürdürebilirler.
Gelen ekrandan Citrix Client yazılımını Install deyip kurulumunu gerçekleştiriyoruz.
Daha sonra kullanıcının Active Directory’de tanımlı olan kullanıcı adı, şifresini ve domain ismimizi yazıyoruz.
Daha önce Domain Users a tahsis ettiğimiz Sanal Desktopları burada görebiliriz. Play tuşuna tıkladığımızda Window 7 Sanal Bilgisayarımız açılacaktır.
Ayrıca “Citrix Receiver and Plug-ins\windows\Online Plugin\OnlinePluginFull” (11MB)’u herhangi bir bilgisayara kurarakta Sanal Windows 7’mize ulaşabiliriz.
http://www.youtube.com/user/vmwareview
http://www.dedicatedit.com/blog/very-technical-how-to/vmware-view-xendesktop-graphics-performance/
http://www.vmguru.nl/wordpress/2010/04/a-real-life-view-xendesktop-microsoft-vdi-comparision/
