Avrupa Birliği’nin yeni yasası ile Google ve Meta gibi şirketlerin Avrupa pazarındaki sorumlulukları daha da artacak gibi gözüküyor. Buna göre Dijital Hizmetler Yasası isimli yeni mevzuat ile dijital dünyanın yeniden şekilleneceği ifade ediliyor.
Avrupa Birliği (AB), mart ayında Dijital Piyasalar Yasası’nı çıkarmış (DMA), bu yeni düzenleme ile teknoloji firmalarının birtakım değişikliklere gitmek zorunda olduğu ve Avrupa pazarındaki rekabetinin daha adil hale geleceği ifade edilmişti. Şimdiyse AB’nin çevrimiçi dünyayı denetlemek amacıyla dijital firmaları daha da zorlayacak yeni bir yasa düzenlemesi üzerinde anlaştığı bildirildi.
Saatlerce süren müzakerelerin ardından bu sabah erken saatlerde, teknoloji şirketlerini platformlarındaki içerikler için daha fazla sorumluluk almaya zorlayacak olan Dijital Hizmetler Yasası’nın (DSA) şartları üzerinde anlaşmaya varıldı. Yasanın, 1 Ocak 2024‘te Avrupa pazarındaki tüm şirketler için geçerli olacağı ifade edildi.
Yeni düzenleme kapsamında yasa dışı içeriklerin ve ürünlerin daha hızlı kaldırılması, kullanıcılara ve araştırmacılara algoritmalarının nasıl çalıştığının açıklanması ve yanlış bilgilerin yayılmasına karşı daha sıkı önlemler alınması gibi yükümlülükler yer alıyor. Bununla birlikte şirketler, yasadaki maddelere uymazlarsa yıllık cirolarının yüzde altısına kadar para cezasına çarptırılacak.
Konuya dair yaptığı açıklamada Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, “DSA, AB’deki tüm çevrimiçi hizmetler için temel kuralları güncelleyecek” diyor ve “Yasa, çevrimdışı yasa dışı olanın, çevrimiçi yasa dışı olması gerektiği ilkesine pratik bir etki sağlıyor. Boyut ne kadar büyük olursa, çevrimiçi platformların sorumlulukları da o kadar büyük olur.” diye de sözlerine ekliyor. Teknoloji düzenlemesinin çoğuna öncülük eden Avrupa Rekabet Komiseri Margrethe Vestager ise yasanın “platformların hizmetlerinin topluma ve vatandaşlara karşı oluşturabileceği risklerden sorumlu tutulmasını sağlayacağını” ifade ediyor.
Bununla birlikte hem DMA hem de DSA teknoloji dünyasını etkiliyor; ancak DMA, işletmeler arasında eşit bir oyun alanı oluşturmaya odaklanırken, DSA, şirketlerin platformlarındaki içeriği nasıl denetlediğiyle ilgileniyor. Bu nedenle DSA’nın internet kullanıcıları üzerinde daha hızlı bir etkisi olacağı belirtiliyor. Öte yandan mevzuat sadece AB vatandaşları için geçerli olsa da, bu yasaların etkisi dünyanın diğer bölgelerinde de kesinlikle hissedileceği tahmin ediliyor.
DSA’nın nihai metni henüz yayınlanmadı, ancak Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Komisyonu tarafından DSA’nın içereceği yükümlülükler şu şekilde detaylandırılıyor:
- Bir kişinin dinine, cinsel yönelimine veya etnik kökenine dayalı hedefli reklamlar yasaklanmıştır. 18 yaş altı bireyler de hedefli reklamlara konu olamaz.
- Kullanıcıları belirli seçimler yapmaya yönlendirmek için tasarlanmış kafa karıştırıcı veya aldatıcı kullanıcı arayüzleri olan “karanlık desenler” yasaklanacaktır. AB, kural olarak, abonelikleri iptal etmenin onlara kaydolmak kadar kolay olması gerektiğini söylüyor.
- Facebook gibi büyük çevrimiçi platformlar, tavsiye algoritmalarının (örneğin, Haber Kaynağı’ndaki içeriği sıralamak veya Netflix’te TV şovları önermek için kullanılan) çalışmasını kullanıcılar için şeffaf hale getirmek zorunda kalacak. Kullanıcılara ayrıca “profil oluşturmaya dayalı olmayan” bir öneri sistemi sunulmalıdır. Örneğin Instagram söz konusu olduğunda bu, kronolojik bir feed anlamına gelir.
- Barındırma hizmetleri ve çevrimiçi platformlar, yasa dışı içeriği neden kaldırdıklarını açık bir şekilde açıklamalı ve kullanıcılara bu tür yayından kaldırma işlemlerine itiraz etme olanağı sağlamalıdır. DSA, hangi içeriğin yasa dışı olduğunu tanımlamaz ve bunu tek tek ülkelere bırakır.
- En büyük çevrimiçi platformlar, araştırmacılara “çevrimiçi risklerin nasıl geliştiğine dair daha fazla bilgi sağlamak” için önemli veriler sağlamak zorunda kalacak.
- Çevrimiçi pazar yerleri, yasa dışı mal veya hizmet satan kişileri takip etmek için platformlarında tüccarlar hakkında temel bilgileri tutmalıdır.
- Büyük platformlar ayrıca krizler sırasında yanlış bilgilerle başa çıkmak için yeni stratejiler sunmak zorunda kalacaklar
Bununla birlikte DSA, DMA gibi, farklı büyüklükteki teknoloji şirketleri arasında ayrım yapacak ve daha büyük şirketlere daha büyük yükümlülükler getirecek. Bu da demek oluyor ki Meta ve Google gibi AB’de en az 45 milyon kullanıcısı olan en büyük firmalar en fazla incelemeyle karşı karşıya kalacak.
DSA’nın bu hükümleri artık AB üye devletleri tarafından kabul edilmiş olsa da, yasal dilin hala nihai hale getirilmesi ve kanunun resmen oylanarak yasalaşması gerekiyor. Kurallar, yasanın oylanmasından 15 ay sonra, yani 1 Ocak 2024’ten itibaren tüm şirketler için geçerli olacak.
Kaynak: webtekno