Yazı dizimize, Altiris CMS ürününün İşletim sistemi Deployment (OSD) çözümü ile devam ediyoruz.
Sizler de biliyorsunuz ki IT personelinin en fazla zamanını harcayan işlerden biri de OS deployment’tır. Birçok metod mevcuttur bunu uygulamak için. Bunlardan en basiti ve eğer herhangi bir Management ürününe sahip değilseniz uygulanabilir olanı Windows Deployment Service (WDS) ‘dir. WDS daha önceleri Remote Installation service (RIS) ismi ile de anılıyordu. Mutlaka hatırlıyorsunuzdur. OSD işlemini 3rd parti ürünlerle yapmanız da mümkündür.
Kurumsal bir şirkette, zamandan kazanmak, işleri hızlandırmak, Client Management için en az efor sarf etmek adına farklı ürünler kullanılmaktadır. Daha önceki yazılarımızda da bahsettiğimiz gibi SCCM , Altiris CMS vb. ürünler OSD için kullanılabilmektedir. Biz Altiris Client Management Suite ürününü incelediğimiz için bu üründeki Deployment Solution bileşeni ile devam edeceğiz.
Öncelikle işletim sistemi deploy etmek için farklı seçenekleriniz var. Bunlardan biri işletim sistemini bildiğimiz flat file kullanarak kurmak için MSDN den indirdiğimiz (ya da enterprise license aggrement ile tedarik ettiğimiz) işletim sistemi kurulum dosyalarını Altiris CMS’in kullanacağı şekilde import etmektir. Eğer unattended bir kurulum istiyorsanız unattended dosyasını hazırlayıp onu da import etmeniz gerekmektedir. Ya da siz bir makineye kurulum yapıp, şirket gereksinimlerine göre makineye update’lerini yapıp, yazılımları kurup bir sysprep’li image alıp onu deploy etmek istiyor olabilirsiniz. Bunu da yine Altiris ile yapmanız mümkün. 2. seçenek ile devam edeceğiz.
Hazır bir image deploy etmek istiyorsanız, bu image’ın önceden Ghost ile hazırlanıp Altiris CMS içerisine import edilmiş olması gerekiyor. Buradan da anlaşılacağı gibi image create / deploy işlemleri için Altiris, Ghost çözümünü kullanıyor.
Hazırda bir image yok ise, kurulumlarını yaptığınız bir makinenin image’ını Altiris ile alıp sonra da deploy etmeniz de mümkündür.
Şimdi bu işlemleri adım adım inceleyelim.
Altiris CMS ile OSD yapıyorsak deployment plugin’inin client ‘larda kurulu olması gerekmektedir. (Tabi daha önce üzerinde işletim sistemi olmayan bir makineye bare-metal kurulum yapacaksak PXE kullanacağız. ) Deployment plug-in’i kurulan makinelere ayrıca automation folder kurulumu da yapılır. Automation folder ile managed olan makineye reboot task’inden sonra hangi boot image’ı ile açılacağını belirtmiş oluruz. Eğer bare-metal kurulum yapacaksak bunun için PXE sunucu olarak Altiris Site sunucusunu kullanırız. Ve PXE ile reboot esnasında boot image’ının bulmasını sağlarız.
Deployment işlemlerine başlamadan önce Altiris sunucusunda yapılması gereken birkaç konfigürasyon vardır.
Öncelikle Altiris sunucusu bir PXE server olabilmesi için başlatılması gereken servisler aşağıdaki resimde görüldüğü gibidir. Servisler default’ta manual ve stop durumdadır. Bunları otomatik yapıp Altiris service account’u ile başlatalım.
Deployment ayarları için Settings – All settings menüsünü kullanabiliriz.
Yukarıda görüldüğü gibi Deployment and Migration container’ı altında konfigürasyon yapılması gereken bileşenler mevcut. Bunlar için aşağıdaki menüyü de kullanabiliriz.
Yukarıdaki menüden devam etmek sizin için daha anlaşılır olacaktır.
1- Create Preboot Configurations:
Automation folder ve PXE kullanarak deployment yapabilmek için boot image’larının hazırlanması gerekiyor. Yukarıdaki menüden Create Preboot Configurations seçeneğini seçiyoruz.
Ben daha önce test lab’ımda uygulamalar yaptığım için birkaç boot dosyası görülmektedir. Default’ta üstteki resimde seçili olan 2 adet dosya bulunmaktadır. Yeni bir boot image’ı hazırlamak istiyorsak Add butonu tıklanır.
Add butonuna tıkladığınızda açılan pencere yukarıdaki gibidir. Preboot image’ına isim verdikten sonra windows işletim sistemi kurulumu yapacaksak WinPE seçilir. Linux için drop down menüden Linux seçeneği seçilir. Architecture kısmında x86 ve x64 birlikte seçebilirsiniz. Her ikisi için de ayrı ayrı boot image oluşturabilirsiniz. OEM extensions olarak DS Agent seçilir. En alttakiSelect which preboot environments to build kısmında ise sizin ne şekilde deployment yapacağınız ile ilişkili olarak bir seçenek seçilir. PXE server kullanıyorsanız ve makineler network kartı ile boot edilip PXE server ile image’a erişeceklerse PXE , daha önceden yönetilebilir olan makinelerde automation folder kullanarak OSD yapacaksanız Automation Folder seçeneği seçilir. Her ikisi içinde yine aynı boot image’ını kullanabilirsiniz. OK butonuna tıkladıktan sonra Preboot Configurations penceresine geri dönersiniz. Kullanacağınız boot image’ını seçip Recreate Preboot Environment butonun tıklamayı unutmayınız. Save changes diyerek çıkabiliriz.
2-PXE Server Configurations:
Preboot Configurations işleminden sonra artık PXE server configurations işlemini tamamlayabiliriz. Yazımızın en başında başlatmamız gereken servisleri start durumuna getirmemişsek sunucu PXE server olarak görev yapamaz. Servislerin start olduğundan emin olunuz. PXE server olarak sunucuya gelen makineler hangi boot image’ını kullanacaklarını bu kısımda belirliyoruz.
Yukarıdaki resimde gördüğünüz gibi PXE Servers alanında bizim sunucumuzun adı görülmektedir. Predefined Computers, önceden bir dosya ile isimleri sunucuya import edilmiş clientlar demektir. Bu makineler için reboot esnasında hangi boot image’ını kullanmalarını istiyorsanız onu seçiniz. Aynı şekilde Unknown makineler için de bir boot image’ı seçmelisiniz.
Connectivity alanında kaç client aynı anda PXE sunucu ile iletişim kuracak , bandwidth limitiniz nedir, belirleyebilirsiniz. Save changes diyerek pencereyi kapatabiliriz.
3- Driver Management
Image alacağınız makinenin driver’larını driver database’ine eklemeniz için bu menüyü kullanabilirsiniz.
2 tab görüyorsunuz. DeployAnywhere ile, image deploy ettiğiniz makinelere aynı zamanda driver’ların da kurulmasını istiyorsanız önceden buraya driver’ları eklemeniz gerekecektir. Preboot tabı için de aynısı geçerlidir. Add butonu tıklayarak gerekli driver seçilip eklenir.
4- Image Multicasting:
OS deployment işlemini multicast olarak yapabilmenizi sağlar. Default değer olarak 10 threshold belirlenmiştir. Yani 10 makine olduğunda multicasting çalışır. Bu değerleri değiştirebilirsiniz.
5- OS Files:
Yazımızın başında da bahsettiğimiz gibi OS dosyası kullanarak kurulum yapmak istiyorsanız bu kısım OS’nin dosyalarını import etmenizi sağlar.
OS files menüsü seçildiğinde açılan pencereden Add files butonu tıklanır ve ilgili işletim sistemi için source eklenir.
6- OS Licenses:
OS import edildikten sonra Product Key ekleyerek kurulum sırasında lisansların girilmesini sağlayabilirsiniz. Bunları image deploy ederken de kullanabilirsiniz.
7- Predefined Computers:
Altiris CMS ile managed olmayan fakat önceden tanımlamak istediğiniz client’ları import etmek için kullanacağınız kısım olacak.
Predefined computers, Altiris sunucunuz tarafından unmanaged olan fakat sizin database’e bir csv file ile import ettiğiniz makinelerdir. Aşağıdaki dizinde PredefinedComputersSample.csv dosyası ile sizde kendinize bir liste hazırlayıp Altiris içerisine import edebilirsiniz.
\ProgramFiles\Altiris\NotificationServer\NSCap\bin\Win32\X86\Deployment\
Sample\PreDefinedComputers
8- Sysprep Imaging Coniguration:
Bu pencereyi açtığınızda sizde farkedeceksiniz ki eğer bir XP ya da server 2003 makinenin sysprep’li image’ını almak istiyorsak kullanacağımız deploy.cab dosyasını upload etmemizi sağlayan penceredir. XP ya da Server 203 ile işimiz yoka bu kısmı pas geçebiliriz.
9- System Configurations:
Image deploy ettiğimiz makinelerin production network’üne açıldıktan sonra domaine dahil edilmiş, makine ismi bir düzene göre verilmiş olduğunu görmek istiyorsanız önceden hazırladığınız konfigürasyonu deployment sonrasında makinelere uygulamanız gerekecektir. İşte bu konfigürasyonu hazırlamak için bu pencereyi kullanıyoruz.
Açılan pencerede New System Configuration butonu tıklanır ve yeni bir pencere açılır. Bunu bir template olarak düşünebilirsiniz. Computer name için Name Range seçip belli bir aralıkta isim belirleyebilirsiniz. Örneğin, makine isimleriniz corp1,corp2,corp3. Şeklinde gidiyor ise fix olarak corp ön ekini ekleyip hangi rakamdan başalayacağını belirtmeniz yetecektir. Böylece deployment biten ve production’a açılan her makine sırasıyla bu isimleri alacaktır. Tabi ki alt kısımdaki domain adı, domain’e dahil olabilmesi için gerekli credential’ları da girdiğinizde domaine dahil olmuş bir şekilde makine kullanıma açılacaktır.
10- Initial Deployment:
Predefined ya da unknown makineler de PXE server kullanarak image deploy edilmesini istiyorsak oluşturulan Deployment job’ı (Job oluşturulduktan sonra ekleyeceğiz.) initial deployment altına eklenir ve böylece unknown makinelerde de istediğimiz tasklerin çalışmasını sağlamış oluruz.
OSD için gerekli bütün konfigürasyonları yaptıktan sonra artık task / job oluşturma kısmına geçebiliriz.
İşletim Sistemi Image Alma ve Dağıtma
Image Alma
Daha önceden image’ının alınması için hazırladığımız Windows 7 makineye agent ve plug-in kurulumları yapılır. Automation folder kullanarak image alacağımız için automation folder kurulumu da yapılır.
Bir makinenin image’ını almak için gerçekleşmesi gereken task’ler dizisi aşağıdaki resimde görüldüğü gibidir.
Manage – Jobs and Tasks menüsü altında yeni bir job oluşturmak için System Jobs and Tasks kısmında sağ tuş yapıp öncelikle custom bir folder oluşturup sonra burada new – job diyebiliriz. Yukarıdaki resimde görüldüğü gibi yeni oluşturduğum job’a Image Create Win7-2 ismini verdim.
Oluşturulan job 3 adet task’ten oluşuyor. Yeni task eklemek için New butonunu kullanabilirsiniz. Windows 7 client makinemizin image’ını almak için görüldüğü gibi 3 adet task’I açılan pencereden ekledim. Şimdi bu task’lerin özelliklerini inceleyelim.
Prepare For Image Capture isimli task Windows 7 client makinenizin sysprep yapılmasını ve automation ’a açılmasını sağlar.
Yukarıda görüldüğü gibi Sysprep yapılacak client makinenizin OS type’ı seçilir ve daha önce eklemişseniz Product key de seçebilirsiniz. Ben eklemediğim için Current Key seçerek devam ediyorum. Image capture işlemi bittikten sonra bu makineyi tekrar production network’ünde kullanmak istiyorsanız ve domain’e dahil etmek istiyorsanız Credentials kısmını doldurunuz. Makine image alınmak için automation seçeneği ile reboot edilecektir. Burada PXE de seçip kullanılacak boot image ‘ı belirleyip devam edebilirsiniz.
Create Image task’ı ile Ghost kullanılarak makinenizin gho uzantılı bir image’ı alınacaktır. Görüldüğü gibi Image Name ve description kısmını doldurabilirsiniz. Imaging tool olarak Ghost seçip Image Type olarakta Disk Image seçiniz ( Bu kısımda var olan diğer seçenekler RapiDeploy ve Backup Image tir. Bunlar makinenizin backup’ını almak için kullanabiliceğiniz tool ve Image Type’tır.)
Yukarıdaki gibi Reboot to task’i ile de image alındıktan sonra makinenizin production network’üne boot edilmesini sağlayınız.
Şimdi bu oluşturduğumuz job’ı bir Windows 7 makinemize uygulayalım.
Jobs and Tasks bölümünde kendi oluşturduğumuz job’ı seçip solda açılan alanda new schedule diyerek açılan pencereden ne zaman çalışacağını ve hangi makineye uygulanacağını seçebiliriz. Benim test lab’ımda corpc1 isimli client makineye bu job’ı uygulayacağım.
Yukarıdaki resimde client üzerinde yüklü olan agent üzerinde yüklediğim plug-in’ler görülmektedir.
Bu resimde de client agent penceresinde task status’u görmektesiniz. Şu an uygulanmış bir görev bulunmamaktadır.
Yukarıdaki resimde görüldüğü gibi client’a görev uygulanır ve Job sırasına göre client üzerine task’ler uygulanır. Hazırladığınız client windows 7 makinenizin image’ı ghost ile alınır ve bu image NS sunucuda paylaşılmış deployment klasöründe tutulur.
Image Deploy Etme:
Alınana image’ı deploy etmek için oluşturulan job aşağıdaki gibidir.
Deploy Image Task:
Yukarıdaki resimde görüldüğü gibi daha önceki job ile alınan image , deploy image task’I içerisinde seçilir. Credentials kısmında yetkili bir kullanıcının user name ve password’u girilir. İmage deploy edildikten sonra production network’üne login olan makinelerin otomatik olarak domaine dahil edilmesi için bu account yazılır.
Reboot to Production task:
Predefined ya da undefined makinelere image deploy edildikten sonra sysprep’li makineler production network’une açılır. Her biri yeni bir SID ile reboot edilir.
Apply System Configuration Task:
Production network’une açılan makineler sizing daha önce hazırladığınız sistem konfigürasyonlarını alır ve bu sayede domaine dahil edilebilir, belirlediğiniz bir kural ile makine adı alabilir veya yine belirlediğiniz gibi bi rip adresi alabilir.
Bu sistem konfigurasyonu kısmından daha önce bahsetmiştik.
Deploy image job’ı initial deployment kısmından seçilir ise PXE ile kurulum yapılırken client makineleriniz PXE sunucu yardımı ile bu image’a erişir ve bare-metal kurulum yapabilirsiniz. Ayrıca yine bir grup predefined makineye uygulayabilirsiniz.
Umarım sizing için faydalı olmuştur…