Merhaba bu makalde network altyapısı planlarken çok kullanılan Alt Ağlara Bölme ( Subnetting ) kavramını inceleyeceğiz. Şu anda bu hesaplamaları yapan bir çok tool ve online platform olmasına reğmen temelinde nasıl yapıldığını bilmek bize avantaj sağlayacaktır.
Subneting nedir?
Bir network ortamında elinizde bir tane ağ adresi olabilir ve siz bunu bir çok departman için kullanmak isteyebilirsiniz örneğin bir şirket ortamında muhasebe departmanı,satış departmanı,bilgi işlem departmanları olduğunu varsayın, bu departmanlar arasındaki network un bir birini etkilememesini istiyorsanız ,yada şöyle düşünebilirsiniz çok fazla sayıda bilgisayarın aynı network aralığında haberleşitiğini düşündüğünüzde ortaya çıkacak network trafiğini düşünebiliyormusunuz bu gibi durumların önüne geçmek için subnetting ( alt ağlara bölme yapılır )
Subnetting faydaları
• Broadcast trafiğini önler.
• İletişimin daha sağlıklı yapılmasını sağlar.
Genel bilgiler
IP adresleri
IP adresleri 4 bölümden oluşur bu her bölüme “oktet” denir.Her bölüm 8 bit değerindedir ve her oktet o ile 255 arasında değer alabilir bu değerler onluk sistemdedir.Bir ip adresi toplam 32bit uzunluğundadır.
IP adres sınıfları
A sınıfı
1-126 varsayılan ağ makesi 255.0.0.0
B sınıfı
128-191 varsayılan ağ maskesi 255.255.0.0
C sınıfı
192-223 varsayılan ağ maskesi 255.255.255.0
D sınıfı
224-239 multicast için ayrılmıştır
E sınıfı
240-254 Araştırmalar için rezerve edilmiş
Network ID ve Host ID nedir ?
IP adresleri iki bölüme ayrılır Network ID ve Host ID
Network ID
Aynı fiziksel networkdeki cihazların ortak numarası
Host ID
Network deki cihazları gösterir onlara atanan numaradır.
Broadcast adresi nedir ?
Aynı anda ağ üzerindeki tüm cihazlara veri yollamak için kullanılır.
Hesaplamalar
Network ID nasıl bulunur ?
Bir ip adresin network id sini bulmak için o ip adresi ve kendi ağ maskesinin “And / ve” işlemine tabi tutulur.Bu şöyle yapılır, ip adresi ve ağ maskesi (subnet mask ) ikilik sayı sistemine çevrilir ve alt alta yazılır daha sonra iki tarafda da “1” ler direk aşağıya aktarılır, bir tarafda sıfır varsa sıfır olarak aktarılır kafanız karştı biliyorum ama bir örnekle hemen açıklıyorum.
IP adresi : 192.168.1.1
Subnet mask : 255.255.255.0
Yukardaki adresler şuanda onluk sistemde bunu ikilik sisteme çevireceğiz bunu windows da
kullandığınız hesap makinesi ile yapabilirisiniz
| IP adresi | 192.168.1.1 | 11000000-10101000-00000001-00000001 |
| Subnet mask | 255.255.255.0 | 11111111-11111111-11111111-00000000 |
| Network ID | 192.168.1.0 | 11000000-10101000-00000001-00000000 |
| Broadcast adresi | 192.168.1.255 | 11000000-10101000-00000001-11111111 |
Yukarıda görüldüğü gibi Network ID bulurken 1-1 olanları direk aşağıya geçtim 0-1 olanları 0 olarak aşağıya geçtim.Broadcast adresini yazarken “00000000” olan oktet leri “11111111” olarak geçiyorum.
Subnetting hesablama
Artık esas konumuza geçebiliriz.Bu hesaplamaları yaparken bir kaç tane formulden yararlanacağız.
• 2^n : “2 üzeri n” diye okunur.
• >= : “Büyük eşit” diye okunur.
• 2^m-2 : “2 üzeri m eksi 2” diye okunur.
Not: IP adreslerinin sonunda gördüğünüz “8-16-24” değerleri subnet mask ın “1” sayısını ifade eder yani 255.255.255.0” “24” olarak gösterilir yada “255.255.0.0” “16” olarak ifade edilir.
C sınıfı hesablamaları
Örnek 1
192.168.1.0 / 24 (255.255.255.0) 2 alt ağa (subnet) bölelim
2^n >=2 buradan n=1 bulunur.
Kural:Burada yakalamak istediğimiz “n” e değer vererek “>=2”i yakalamak yani “n” e öyle bir değer ver ki ya 2 e eşit olsun yada 2 den büyük. Ben burada “n” e 1 değerini verdim 2’nin 1. kuvveti 2 dir bu da kuralmızı doğrular ( 2^n >=2 : n’e öyle bir değer verki >= sağındaki 2’e eşit yada büyük olsun)
Şimdi sıra yeni subnet maskı bulmakta
YSM ( yeni subnet mask )=24+1 (“24 şuradan geldi 192.168.1.0/24” , “1 de n değerinden geldi, yukarıda n “1” değerini almıştı )
YSM 25 11111111-11111111-11111111-10000000
Not: Yukardaki ikilik sistemdeki değerleri onluk sisteme çevirdiğimizde yeni subnet maskımızı buluş olacağız.
YSM : 255.255.255.128
2^m-2 bu formulu kullanarak bir aralığa atanabilecek ip sayısını bulacağız. “m” değeri oktette kalan 0 sayısı kadardır. [m= host sayısı gibi düşünebilirsiniz]
2^7-2=126 tane host tanımlanabilir.
Not: 7 şuradan geldi yukarıda YSM 25 11111111-11111111-11111111-10000000
Not:Yeri gelmişken 25 aklınıza takılabilir yukarıda yazdığım 192.168.1.0./24 demek 192.168.1.0-255.255.255.0 demek 25 ise 255.255.128.0 yani 4 oktet var her oket ;
1.Oktet : 8 tane 1
2.Oktet : 8 tane 1
3.Oktet : 1 tane 1 , 7 tane 0
4.Oktetk : 8 tane 0 içeriyor
Sanırım soru işaretleri kaybolmuştur.Yazıyı okuyanlar neden bu kadar tek tek anlatıyor diye düşünebilir ben hiç bir soru işaretinin kalmamasını ve herkesin anlamısını istiyorum.
1.Subnet
192.168.1.0 Network ID
192.168.1.1 – 192.168.1.126 aralık
192.168.1.127 Broadcast
2.Subnet
192.168.1.128 Network ID
192.168.1.129 – 192.168.1.254 aralık
192.168.1.255 Broadcast
Örnek 2
192.168.30.0 / 24 ip aralığını 4 subnet e bölelim.
2^n >=2 n = 2 buradan n “2” bulunur o da 2^n den 4 buluruz bu da kuralımızı sağlar
YSM=24+2 = 26 11111111-11111111-11111111-11000000-00000000
YSM =255.255.255.192
2^m-2 den 2^6-2 =62 tane host tanımlanabilir.
1.Subnet 2.Subnet
192.168.30.0 Network ID 192.168.30.64 Network ID
192.168.30.1-192.168.30.62 192.168.30.65-192.168.30.126
192.168.30.63 Broadcast 192.168.30.127 Broadcast
3.Subnet 4.Subnet
192.168.30.128 Network ID 192.168.30.192 Network ID
192.168.30.129-192.168.30.190 192.168.30.193-192.168.30.254
192.168.30.191 Broadcast 192.168.30.255 Broadcast
3.Örnek
192.168.5.0 /24 ip aralığını 5 subnet e bölelim.
2^n=>5 n değerini 3 buluruz o da 2^3=8, biz 5 alt ağa bölmek istiyorduk ancak 2^3 den
dolayı 8 alt ağa böleceğiz
YSM=24+3=27 11111111-11111111-11111111-11100000
YSM=255.255.255.224
2^m-2 den 2^5-2=30 tane host tanımlanabilir.
1.Subnet 2.Subnet
192.168.5.0 Network ID 192.168.5.32 Network ID
192.168.5.1-192.168.5.30 192.168.5.33-192.168.5.62
192.168.5.31 Broadcast 192.168.5.63 Broadcast
3.Subnet 4.Subnet
192.168.5.64 Network ID 192.168.5.96 Network ID
192.168.5.65-192.168.5.94 192.168.5.97-192.168.5.126
192.168.5.95 Broadcast 192.168.5.127 Broadcast
5.Subnet 6.Subnet
192.168.5.128 Network ID 192.168.5.160 Network ID
192.168.5.129-192.168.5.158 192.168.5.161-192.168.5.190
192.168.5.159 Broadcast 192.168.5.191 Broadcast
7.Subnet 8.Subnet
192.168.5.192 Network ID 192.168.5.224 Network ID
192.168.5.193-192.168.5.222 192.168.5.225-192.168.5.254
192.168.5.223 Broadcast 192.168.5.255 Broadcast
B sınıfı hesablamarı
A ve B hesablamarında hesaplama yaparken hesablama yöntemini biraz
Değiştiriyoruz hemen örnekle görelim.
Örnek 1
131.192.0.0/16 ip aralığını 2 subnet’e bölelim.
2^n=>2 n=1 buluruz.
YSM=16+1=17 11111111-11111111-10000000-00000000
YSM=255.255.128.0
2^m=2^7=128 tane host tanımlanabilir.
Not: Değişiklik burada burada sınıfır sayılarını dikkate alırken sadece kullanılan oktet
deki sıfır sayılarını alırız.
1.Subnet 2.Subnet
131.192.0.0 Network ID 131.192.128.0 Network ID
131.192.0.1-131.192.127.254 131.192.128.1-131.192.255.254
131.192.127.255 Broadcast 131.192.255.255 Broadcast
Örnek 2
159.65.0.0/16 ip aralığını 8 subnete bölelim.
2^n=>6 n değeri 3 o da 8 eşit olur.
YSM=16+3=19 11111111-11111111-11100000-00000000
YSM=255.255.224.0
2^m=2^5=32 tane host tanımlanabilir.
1.Subnet 2.Subnet
159.16.0.0 Network ID 159.65.32.0 Network ID
159.65.0.1-159.65.31.254 159.65.32.1-159.16.63.254
159.65.31.255 Broadcast 159.65.63.255 Broadcast
3.Subnet 4.Subnet
159.65.64.0 Network ID 159.65.96.0 Network ID
159.65.64.1-159.65.95.254 159.65.96.1-159.65.127.254
159.65.95.255 Broadcast 159.65.127.255 Broadcast
5.Subnet 6.Subnet
159.65.128.0 Network ID 159.65.160.0 Network ID
159.65.128.1-159.65.159.254 159.65.160.1-159.65.191.254
159.65.159.255 Broadcast 159.65.191.255 Broadcast
7.Subnet 8.Subnet
159.65.192.0 Notwork ID 159.65.224.0 Network ID
159.65.192.1-159.65.223 159.65.224.1-159.65.255.254
159.65.223.255 Broadcast 159.65.255.255 Broadcast
A sınıfı Hesaplama
Örnek 1
10.0.0.0 /8 ip aralığını 2 subnete bölelim.
2^n=>2 n değerini 1 buluruz.
YSM=8+1=9 11111111-10000000-00000000-00000000
YSM=255.128.0.0
2^m=2^7=128 tane host tanımlanabilir.
1.Subnet 2.Subnet
10.0.0.0 Network ID 10.128.0.0 Network ID
10.0.0.1-10.127.255.254 10.128.0.1-10.255.255.254
10.128.255.255 Broadcast 10.255.255.255 Broadcast
Örnek 2
111.0.0.0. /8 ip aralığını 4 subnet e ayıralım
2^n=>4 n değerini 2 buluruz o da 4 eşit olur
YSM=8+2=10 11111111-11000000-00000000-00000000
YSM=255.192.0.0
2^m=2^6=64 tane host tanımlanabilir
1.Subnet 2.Subnet
111.0.0.0 Network ID 111.64.0.0 Network ID
111.0.0.1-111.63.255.254 111.64.0.1-111.127.254
111.63.255.255 Broadcast 111.127.255.255 Broadcast
3.Subnet 4.Subnet
111.128.0.0 Network ID 111.192.0.0 Network ID
111.128.0.1-111.191.255.254 111.192.0.1-111.255.255.254
111.191.255.255 Broadcast 111.255.255.255 Broadcast
Makalemizi burada bitrirken faydalı olmasını dilerim, keyifli okumalar.