RAID Nedir? CENTOS 7 RAID 6 Yapılandırılması
Raid Nedir?
Raid, Redundant Array of Independent Disks kelimelerinin kısaltılmışıdır. Türkçe’de ise “Bağımsız Disklerin Artıklıklı Dizisi” anlamına gelmektedir.
Günümüzde işyerleri için ellerindeki bilgilerin korunması oldukça önemlidir. Bilgisayarlarda veri depolamamıza yarayan parçalardan biri olan harddiskler, düşme, yoğun manyetik ortam, çarptırma gibi hatalar sonucunda bozulabilmektelerdir. Harddiskler bozuldukları zamansa içerisindeki değerli veriler çok zorlu işlemler sonunda geriye döndürülebilmektedir.
Klasik ev kullanıcılarının bilgisayarlarında günümüz harddisk yapıları yeterli olmaktayken iş yerleri içinse bu tür bir kullanım yeterli olmamaktadır. Düşünün ki bir sisteminizde disklerinizden biri arızalanınca veri kaybı yaşamadan yeni bir disk takarak çalışmaya devam ettiğinizi işte “Raid” size isterseniz “Performans” istersenizde “Güvenlik” vaad ediyor.
Benim bu raid yapıları dikkatimi hep çekmiştir.Nasıl olurda bir disk gidip de sistem çalışmaya devam ediyor diye sürekli sorular yöneltiyordum kendime ta ki raid yapısına girince anladım.Aslında herşey yapmak mümkün yeterki düzgün kurgulanabilsin.Bu raid’lerden en dikkatimi çeken ve bizim de kullanmış olduğumuz raid 6 yapısını yazının ilerleyen kısmında anlatmaya çalışacağım.Elimden geldiğince tarafınıza doğru bilgiyi ulaştırmak için baya bir araştırma yaptım.Umarım beğenirsiniz.
RAID Kullanmak Neden Önemlidir?
Veriler, hemen hemen her iş kararının merkezindedir. Bu durum, işletmenizin veri kaybına uğraması durumunda, iş kaybı yaşamasına sebebiyet verebilir. Bu önlenebilir olsa da, çevrimiçi disk arızasına karşı korumanız yoksa verileri yedeklemek hiç bir zaman yeterli olmayacaktır. Erişim ve veri korumasını sağlamanın en uygun maliyetli ve en basit yolu, depolama yapılandırmalarınıza RAID eklemektir. RAID, birkaç sabit diski bir ünitede birleştirme yöntemidir. Avantajlar, RAID’i nasıl uyguladığınıza bağlı olarak daha iyi performans ve veri koruması içerir
RAID Türleri Nelerdir?
RAID türleri disk sayınıza ve kişisel ihtiyacınıza göre değişiklik gösterebilir. 13 adet RAID türü bulunmaktadır ancak genellikle RAID 0, 1, 5, 6, 10, 50 ve 60 yapılandırmasının sıklıkla kullanıldığını görürüz.
RAID Seviyeleri Karşılaştırma Tablosu
RAID 0 | RAID 1 | RAID 1E | RAID 10 | RAID 5 | RAID 6 | |||
Minimum disk sayısı | 2 | 2 | 3 | 4 | 3 | 4 | ||
Hata toleransı | Yok | 1 disk | 1 disk | 1 disk | 1 disk | 2 disk | ||
Disk alanı ek yükü | Yok | %50 | %50 | %50 | 1 disk | 2 disk | ||
Okuma Hızı | Hızlı | Hızlı | Hızlı | Hızlı | – | – | ||
Yazma Hızı | Hızlı | Makul | Makul | Makul | – | – | ||
Donanım maliyeti | Düşük | Yüksek | Yüksek | Yüksek | Yüksek | Çok Yüksek |
RAID Seviyeleri
Verileri saklarken çeşitli raid sekansları vardır. Bu sekanslara RAID seviyeleri denir. Değişik RAID seviyeleri farklı hız ve hata toleransı sağlar. Örnek vermek gerekirse RAID 0 herhangi bir hata toleransı sağlamazken RAID 1, 1E, 5, 50, 6, 60 ve 1+0 farklı hata toleransları sağlar. Burada hata toleransından kasıt, saklanan verilerden herhangi bir diskin bozulması sonucunda verinin tekrardan yapılandırılarak erişim sıkıntısı olmadan kullanılabilmesidir.
Sıralamadan dikkat edileceği gibi raid seviyeleri içinde 2, 3 ve 4 olmamasının sebebi bunların teorik olarak tanımlanması fakat pratikte kullanılıyor olmamalarından kaynaklanmaktadır.
Bunun yanı sıra RAID 5E/5EE (Boş alanları bileştiren bir düzen) gibi bazı düzenlemeler bulunsa da onları bu yazı kapsamında değiller.
Bölüştürme ve Bloklar
Bölüştürme (Stripping) verileri depolarkan kullanılan bir yöntemdir. Bir bütün halinde gelen verinin bloklar haline bölünerek farklı disklerin bölümlerine belirli matematiksel modellere göre yazılır. Böylelikle disk arızasından kaynaklanan alanlar kullanılamasa dahi gereken parçalar diğer disklerden temin edilerek istenen veri tekrardan oluşturulabilir. Bu methodu kullanan RAID seviyeleri şunlarıdır: 0, 1E, 5, 50, 6, 60 ve 10.
Yazılacak olan veriler bu bloklara yazılacağı için raid seviyesine karar verilirken seçilir. Genel olarak blok boyutu 32KB den 128KB kadar tercih edilir.
RAID-0
Raid-0 da saklanan verinin bir önemi olmadığı yeterki erişimi hızlı olması yönünde tercih edilebilir.Teşbih de hata olasın bir nevi UDP paket aktarımı gibidir.Hızlı olması istenir .Lakin paket karşı tarafa iletilmiş mi herhangi bir kontrol yapmadan gerçekleştirir.RAID 0’da veri disklere bölünerek erişim hızını arttırmayı amaçlar herhangi bir hata toleransına sahip değildir. RAID 0’da veri disklere bölünerek erişim hızını arttırmayı amaçlar herhangi bir hata toleransına sahip değildir. RAID 0 yazma hızı disk sayısına göre artar veya azalır.RAID 0 herhangi bir hata anında bütün verinin kaybolmasına sebep olabilir.Bundan dolayı çok tercih edilmez.
RAID-1
Raid 1’de yapı çok farklıdır.Yine en az 2 disk ile oluşturulan bu yapıda Raid kartına gelen tüm data iki diskede aynı şekilde yazılır. Bu işleme Mirroring’te denilir. Bir disk göçtüğünde diğer disk problem olmamış gibi işlemlere devam eder. Kapasite anlamında da tekdisk kapasitesi elde edilir.
RAID-1E
Bu RAID seviyesi için en az 3 disk gerekir ve tek sayılı disk gruplarında yapılandırılabilir (odd number). Veriler diske dağıtılarak yazılır. Parite –Eş veri hazırlanmaz. Bir diske yazılan verinin kopyası diğer diske yazılır. Toplam depolama alanının yarısı RAID için kullanılır. 3 diskli bir RAID 1E yapısında disklerden birinde oluşan hata durumunda sistem çalışmaya devam eder. 5 diskli bir RAID 1E yapısında birbiri ardı olmayan 2 disk aynı anda bozulsa bile sistem çalışır.
RAID-10
Bu RAID seviyesi için en az 4 disk kullanılır. 32 diske kadar çıkarılabilir. RAID 0 daki gibi veriler disklere dağıtılarak yazılır. Dağıtılan verilerin kopyası RAID 1 deki gibi diğer diske yazılır. 300 GB dört disk ile RAID 10 yapıldığında kapasite 600 GB olur. Biri diskin hataya düşmesi durumunda sistem devam eder. Hatalı disk değiştirilir.
RAID-5
En çok kullanılan RAID türüdür. Bu RAID seviyesi için en az 3 disk kullanılır. 16 yada Raid kartına bağlı olarak 32 diske kadar çıkarılabilir. Veriler disklere dağıtılarak yazılır. Aynı yazım sırasında verinin bir diskin hataya düşmesi durumunda verinin kurtarılması için bir veri bloğu daha, verinin yazılmadığı diğer diske yazılır. Bu şekilde performans sağlanır. Bu veriye parite – eş veri denir. Okuma hızı yüksek veri yazma hızı Parite- Eş verinin hazırlanması ve yazılması aşamasında normaldir.
RAID 6 ( Dual Distributed Parity)
Asıl anlatmak istediğim RAID yapısına geldik.Diğerlerinden az da olsa bilgi vermeye çalıştım .Burada RAID 6 ile de bilgi verip bunu centos sunucu da nasıl yapılandırdığımızı kodlarla anlatmak istiyorum.Bu RAID seviyesi için en az 4 disk gerekir. Bu yapı Raid5 gibi dağıtılmış pariteler kullanır. Raid5’ten farkı, iki ayrı parite bilgisi kullanarak iki diski tolere etmesidir. RAID 6 oldukça yüksek oranda hata toleransı sunar ve birden fazla diskte eş zamanlı olarak ortaya çıkabilecek hataları ya da arızaları karşılayarak sistemin kararlı bir şekilde çalışmaya devam etmesini sağlar. Okuma hızı çok iyidir, ancak yazma hızı çift parite kullanıldığından Raid5’e göre daha kötüdür.
CENTOS 7 RAID 6 YAPILANDIRMASI
#lsblk
sda
sdb
sdc
sdd
sde
sdf
sdg
#fdisk /dev/sdb –> partion yapılandırılıyor
#fdisk /dev/sdc –> partion yapılandırılıyor
#fdisk /dev/sdd –> partion yapılandırılıyor
#fdisk /dev/sde –> partion yapılandırılıyor
#fdisk /dev/sdf –> partion yapılandırılıyor
#fdisk /dev/sdg –> partion yapılandırılıyor
n
p
ENTER
ENTER
ENTER
t –> Partition Tercihi
fd –> Linux raid autodetect, seçmek
W
#yum install mdadm -y –> Raid yazılımını kur
#mdadm –create /dev/md0 –level=6 –raid-devices=4 /dev/sdb1 /dev/sdc1 /dev/sdd1 /dev/sde1 –> md0 Device oluştur, Raid6 için 4 adet disk ekle
#mdadm –manage /dev/md0 –add /dev/sdf1 /dev/sdg1 –> Raid6’ya 2 adet spare yedek disk eklemek
#mdadm -E /dev/sd[b-g]1 –> Bütün deviceların durumunu görmek
#mdadm –detail /dev/md0 –> md0 device’lar ayrıntılı görmek
#mkfs.ext4 /dev/md0 –> md0 device diskleri bicimlendir
#mkdir /data
#echo ‘/dev/md0 /data ext4 defaults 0 0’ >> /etc/fstab && mount -a –> Açýlýþta mount olmasý
#df -hP
#mdadm –detail –scan –verbose >> /etc/mdadm.conf –> Raid yapısını conf dosyasına yaz
#cat /proc/mdstat –> Raid Aygıtlarının durumunu gösterir.
BOZULAN RAID6 DISKIN YERINE, YEDEK DISKIN DEVREYE GİRMESİ
——————————————————————————————————————–
#mdadm –manage /dev/md0 –fail /dev/sdc1 –> Raid’de test için fail disk olarak belirtiyorum
#mdadm –detail /dev/md0 –> sdc1 disk devre de kalıyor, spare yedek disk devreye girer
EKSILEN DISKIN YERINE YEDEK DISK EKLEMEK
—————————————————————————————————————–
#mdadm –manage /dev/md0 –remove /dev/sdc1 –> sdc1 arızalı diski Raid’den kaldırmak
#mdadm –detail /dev/md0 –> md0 device detaylarını görmek
#cat /proc/mdstat –> Raid Aygıtlarının durumunu Göster
#fdisk /dev/sdc –> Arızalı Sdc Diski yerine, Yeni disk eklendikten sonra partion yapılandıyor
n
p
ENTER
ENTER
ENTER
t –> Partition Tercihi
fd –> Linux raid autodetect. seçmek
W
#mdadm /dev/md0 –add /dev/sdc1 –> Raid yapısına Spare Yedek disk eklemek
#mdadm –detail /dev/md0 –> md0 device detaylarını görmek